Vanaf zondag zullen de dagen langer aanvoelen en de avonden langer licht blijven. Twee keer per jaar, bij de wijziging van de tijd komt ook de controverse weer bovendrijven tussen voor- en tegenstanders van het handhaven van de zomer- en wintertijd. Er zijn mensen die de voordelen ervan of de logica van deze verandering verdedigen op basis van bruikbare uren daglicht. Anderen twijfelen aan het nut ervan en vinden dat het het gezondst zou zijn om de zomer- en wintertijd volledig te elimineren.
Geen overeenstemming
Tot op heden is er echter nog geen overeenstemming bereikt. Er waren discussies dat 2021 het laatste jaar van klokwisseling zou zijn. Maar met de pandemie en de Brexit dacht men dat de focus van de verschillende regeringen elders moest liggen. Daarom werd besloten om er op een ander moment op terug te komen. Daarom kan elke keer dat je de tijd wijzigt, de laatste zijn.
Voors en tegens
Dit jaar heeft de Sleep Research Society (SRS) een manifest gepubliceerd waarin het het handhaven van dezelfde tijd het hele jaar door verdedigt. Daar kwam snel een tegenreactie op van wetenschappers van Santiago de Compostela en de Universiteit van Sevilla. Ze trekken het manifest publiekelijk in twijfel met argumenten die het handhaven van een tijdsverandering verdedigen.
In de Verenigde Staten werd de zomertijd al op 12 maart ingevoerd. Het was het eerste land ter wereld. Voor de Sleep Research Society vormde dat een goede aanleiding een artikel te publiceren in haar officiële tijdschrift Sleep. Hierin concludeerden zij op basis van een uitputtend bibliografisch onderzoek dat de Verenigde Staten de tijdsverandering moesten laten varen en definitief in de zomertijd moesten blijven. Ze baseren zich hierbij op een groot aantal onderzoeken naar de gevolgen van de verandering van de tijd voor gezondheid en economie.
De Spaanse natuurkundigen José María Martín Olalla, van de Universiteit van Sevilla, en Jorge Mira, van de Universiteit van Santiago de Compostela, trokken deze conclusie onmiddellijk in twijfel. Zij willen de verandering handhaven. Volgens hen stelt het vooruit of achteruit zetten van de klok, afhankelijk van de tijd van het jaar, ons in staat om het gebruik van zonlicht te optimaliseren en op deze manier het meeste uit de ochtend te halen en meer uren vrije tijd overdag te krijgen.
Oorsprong zomertijd
Het verhaal gaat dat de zomertijd (DST) in het leven is geroepen om boeren te helpen. Maar klopt dat? De dag van de boer wordt bepaald door de zon en niet door de klok. Hun vee begrijpt de veranderingen in de routine die worden veroorzaakt door de klokwisseling namelijk niet.
Een andere mogelijke reden voor de tijdsveranderingen was om energie te besparen. In een artikel van elektriciteitsleverancier Endesa staat echter dat er geen betrouwbare onderzoeken zijn die aantonen dat dit tot een significante besparing leidt.
Het debat
De Europese Commissie heeft in 2018 een online enquête gehouden. Ruim 4,5 miljoen personen uit alle 28 lidstaten reageerden. Maar liefst 84% van de respondenten zei dat ze niet door wilden gaan met de klokwisselingen. De meerderheid van de respondenten (op basis van participatiegraad/bevolking) kwam echter uit Duitsland met 3,79%, gevolgd door Oostenrijk met 2,94% en op de derde plaats Luxemburg met 1,78%. Alle andere landen zaten onder de 1%. Aan de andere kant scoorden Italië, Roemenië en het VK zelfs minder dan 0,05%. Spanje had 0,19% van de stemmen.
Wat is de juiste tijd?
Het klinkt als een simpele oplossing om de klokken niet meer te verzetten. Er zijn echter nog andere zaken waarmee rekening moet worden gehouden. Want hoelaat moet dan de juiste tijd zijn? Sommige landen stemden ook om de permanente zomertijd te behouden, terwijl andere de voorkeur gaven aan het wintertijdschema.