De PP heeft zes van de tien autonome gemeenschappen die voorheen door de PSOE werden geregeerd, herwonnen, met de Canarische Eilanden als een nog onbesliste regio. Deze verandering in de politieke machtsverhoudingen op lokaal en autonoom niveau in Spanje is van groot belang.
De PSOE heeft de regio Valencia verloren, wat als een klap wordt gezien voor de linkse partijen in Spanje. Bovendien heeft de PP vrijwel alle stemmen die Ciudadanos in 2019 kreeg, opgeslokt, waardoor de partij nu ook in grote steden zoals Sevilla, van oudsher een links bolwerk, heeft gezegevierd. Bovendien heeft de PP ook belangrijke autonome gemeenschappen zoals Aragón, Balearen, Cantabrië, La Rioja, Extremadura en Valencia van de PSOE afgenomen.
“Spanje is een nieuwe politieke cyclus ingegaan, mijn moment komt als de Spanjaarden dat willen”, zei een opgetogen Alberto Núñez Feijóo vanaf het balkon van Calle Génova in Madrid.
PP heeft waarschijnlijk steun van Vox nodig
Het is opmerkelijk dat de PP waarschijnlijk de steun van de extreemrechtse partij Vox nodig zal hebben om te kunnen regeren in bijna alle gewonnen regio’s. Dat wordt de komende dagen een van de grootste politieke kwesties. Dit heeft grote politieke consequenties hebben en ook invloed op de nationale politiek in Spanje.
De leider van de PP, Alberto Núñez Feijóo, heeft erop aangedrongen dat Vox niet zal worden toegelaten in de regeringen, maar Santiago Abascal, die sterker uit deze verkiezingsnacht komt, zal zijn steun zeer duur verkopen. Dat wordt een grote strijd met het oog op de algemene verkiezingen. De PP wil namelijk voorkomen dat links zich mobiliseert tegen een scenario met de extreemrechtse Abascal als vicepresident.
PP heeft gezegevierd in Madrid
De socialisten hebben alleen duidelijk standgehouden in Asturië en Navarra. Ondertussen heeft het PP gezegevierd in Madrid, een bolwerk waar links sinds 2015 voortdurend in verval is. Zowel de autonome gemeenschap als de gemeenteraad zullen worden geregeerd door een conservatieve absolute meerderheid.
Politieke les voor PSOE
Een andere sleutel van de avond, en een les voor de komende landelijke verkiezingen, is wat er is gebeurd aan de linkerkant van de PSOE. Het verlies van de macht voor links in de regio Valencia is te wijten aan het feit dat Podemos geen zetels heeft behaald. Als dat wel het geval was geweest, zou de situatie anders zijn geweest.
In feite hebben de socialisten hun resultaten verbeterd, maar het was niet genoeg tegenover de opmars van de PP en de ineenstorting van Podemos. Dit toont aan dat de verdeeldheid van de linkse stem in drie of meer opties, op een moment waarop rechts zich hergroepeert in twee partijen, vernietigend is in het Spaanse kiessysteem.
Mogelijk meer kans voor Sumar
Dit versterkt het idee van Yolanda Díaz om alle linkse partijen te verenigen in één kandidatuur, de nieuwe groepering Sumar, als enige manier om met enige kans tegen de conservatieve golf te kunnen concurreren, zoals die ook in andere Europese landen te zien is.
Duidelijke overwinning voor Feijóo
Het PP heeft alle doelen bereikt waar ze naar verlangden en zelfs meer. Het is een duidelijke overwinning voor Alberto Núñez Feijóo, die voor het eerst in heel Spanje de leiding had over de verkiezingen. Bovendien is het succes van Feijóo bij de eerste vuurproef veel groter succes dan verwacht. Dat geldt vooral in de grote steden, waar hij opnieuw de leiding heeft herwonnen. Links heeft symbolische steden als Valencia, Sevilla, Valladolid en Palma de Mallorca verloren.
Omgaan met Vox
De grote uitdaging voor de PP zal zijn om met Vox om te gaan. Het is onduidelijk welk effect het zal hebben op de Spanjaarden en vooral op progressieven, wanneer extreemrechts deel gaat uitmaken van diverse belangrijke autonome regeringen en veel relevante steden. De PP-leider is bereid de grenzen op te zoeken met Abascal om zijn macht zo beperkt mogelijk te houden en te kijken of hij het aandurft om tegen de benoemingen van PP-leiders te stemmen. Maar Abascal is ook bereid om de grenzen op te zoeken en heeft tijdens de campagne al duidelijk gemaakt dat hij macht wil hebben.