Het is voor het eerst dat het aantal getelde slachtoffers bekend is gemaakt. Dit aantal staat op 971. Het aantal misbruikers bedraagt nu 728. In maart vorig jaar was het aantal gepubliceerde misbruikers nog 506.
Ook zijn gegevens aan het licht gebracht die tot nu toe slechts gedeeltelijk bekend waren. Bijvoorbeeld het feit dat van deze 728 misbruikers 80% gewijd is – 378 priesters (51,92%) en 208 religieuzen (28,57%) – tegenover 92 leken (12,63%), één diaken en 23 gevallen waarin de klager de kerkelijke status van de dader niet kon specificeren. 63,60% van de daders is overleden en 36,40% leeft nog, voor zover bekend.
Daders vooral mannen
De daders zijn bijna allemaal mannen. Er zijn slechts vijf vrouwen onder de aangeklaagden. Uit deze cijfers concludeert de Bisschoppelijke Conferentie dat ‘de mishandelingen voornamelijk van mannelijke homoseksuele aard zijn, te weten in 81,89% van de gevallen’. In 17,69% van de misbruikzaken zijn van heteroseksuele aard.
Misbruik door de jaren heen
De meeste misbruikzaken stammen uit de jaren tussen 1960 en 1990. Gemiddeld waren er ongeveer 14,5 gevallen per jaar. Tussen 1970 en 1980 was het aantal klachten met 172 het hoogst. De trend neemt drastisch af na 1990 (45 gevallen tot 2000) en in de eerste tien jaar van de 21e eeuw, met slechts 20 gevallen tot 2010.
Een plaag die niet ophoudt
Sindsdien stijgen de cijfers echter weer. Tussen 2010 en 2020 werden 60 gevallen gemeld. Het aantal gevallen van misbruik stijgt echter sterk vanaf 2020, met 34 gevallen in ongeveer drie jaar. Een opleving die de herhaalde stelling dat kindermisbruik in de katholieke kerk tot het verleden behoort, lijkt te ontkrachten. Bovendien is de stijging van het aantal gemelde gevallen verrassend in een tijd waarin de Kerk zowel haar preventieactiviteiten, met name in scholen en parochies, als haar protocollen voor actie in geval van dergelijke gevallen heeft geïntensiveerd.
Interpretatie
De bisschoppenconferentie interpreteert deze stijging als het resultaat van een ‘grotere gevoeligheid voor misbruik en het dichter bij de mensen brengen van de beschermingsbureaus’. Daarnaast wijzen zij ook op de ‘sociale context’ en herinneren zij eraan dat volgens gegevens van het Openbaar Ministerie voor misdrijven in Spanje, de klachten over seksueel misbruik in de afgelopen tien jaar bijna zijn verdubbeld en ‘de kerk is niet vrijgesteld van deze realiteit’.
Misbruik in de samenleving van nu
In het rapport wordt een uitgebreid hoofdstuk gewijd aan ‘De situatie van misbruik in de Spaanse samenleving vandaag’. Hierin wordt benadrukt dat in de reeks misdaden die het Openbaar Ministerie tussen 2011 en 2021 presenteert, ‘het opvalt dat dit soort procedures [seksuele misdrijven tegen minderjarigen] in deze periode met 4,5 is vermenigvuldigd, van 1.180 in 2011 tot 5.271 in 2021’.
Volgens de criteria van de bisschoppenconferentie zou deze sociale context ook de toename van het aantal gevallen van misbruik binnen de katholieke kerk in de afgelopen jaren verklaren. Wat het rapport niet geeft, is een interne verklaring waarom het gemiddelde aantal gevallen van misbruik in de Kerk in het eerste decennium van de 21e eeuw 2 per jaar bedroeg, en sinds 2020 is gestegen tot meer dan 10 per jaar, juist in de jaren waarin de grootste nadruk is gelegd op de bestrijding van deze plaag.
Instructie over seksueel misbruik
Behalve de presentatie van het rapport ‘Licht geven’, werd donderdag ook gebruikt om bekendheid te geven aan de ‘Instructie over seksueel misbruik’. Deze is in april door de voltallige vergadering van het bisschopsambt is goedgekeurd. Het document maakt deel uit van het kaderprotocol voor preventie en actie dat in november door hetzelfde orgaan is goedgekeurd.
Het evenement werd donderdag gepresenteerd door de secretaris-generaal van de bisschoppenconferentie, César García Magán, die met betrekking tot de Kerk erkende dat ‘wij een volk zijn dat zich schaamt, maar hoopvol is. We zullen nooit moe worden om vergeving te vragen, maar we zullen ook niet moe worden om ons te bekommeren om degenen die onder deze plaag lijden, waar ze zich ook bevinden, noch om de middelen te verschaffen om van de Kerk een steeds veiliger plaats voor kinderen en jongeren te maken’.