Inmiddels hebben verschillende acties gericht tegen het toerisme het onderwerp stevig op de kaart van de (internationale) nieuwsmedia gezet. In Barcelona vielen actievoerders een bus met toeristen aan. Op het strand van deze stad werd actie gevoerd met de slogan ‘Tourists go home’ en werden de banden van huurfietsen lekgestoken. In Palma de Mallorca schrokken terrasbezoekers van een restaurant op van acties en waren acties gericht tegen booteigenaren in de jachthaven. Later plakten actievoerders stickers op huurauto’s met de tekst ‘Toerisme vermoordt Mallorca’. Ook in San Sebastián gingen stedelingen de straat op uit protest tegen de gestegen huren en de massificatie van het toerisme in hun stad. Samen met een langdurige staking van het veiligheidspersoneel op vliegveld El Prat in Barcelona en een plotselinge staking van taxichauffeurs in Málaga, die zich nu als een olievlek langs de Costa del Sol aan het verspreiden is, geeft dat niet echt een gastvrij beeld aan wie Spanje graag bezoekt tijdens zijn vakante.
Logroño en Santiago de Compostela
Nu is het ook de beurt aan steden als Logroño en Santiago de Compostela langs de beroemde pelgrimsroute Camino de Santiago. In Logroño zijn mensen het beu dat de prijzen omhoog worden gedreven door ‘stinkende hipsters’ met ‘zwarte voeten’. Met de campagne ‘STOP Gentrificación Logroño (Stop gentrificatie), vragen inwoners aandacht van stadsbestuurders voor iets dat zijzelf als toenemend probleem ervaren. Gentrificatie is een proces van opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal, cultureel en economisch gebied, het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers en de daarmee gepaard gaande verdrijving van de lagere klassen uit het stadsdeel. Nu is gentrificatie een gevolg van de toeristische ontwikkeling, niet van een actief beleid van de diverse stadsbesturen.
Toeristen geven te weinig uit
Gebruik makend van het momentum ontstaat nu ook protest in andere delen van Spanje. Niet alleen omdat dingen duurder worden, maar omdat de toeristen die er komen, weinig tot niets uitgeven. Dit geldt voor bestemmingen langs de pelgrimsroute Camino de Santiago. In Logroño, hoofdstad van de wijnstreek La Rioja, zijn er bijvoorbeeld bars die de concurrerende wijn Ribera del Duero schenken aan de bezoekers die zich tot ergernis van de inwoners niet bewust zijn van het feit dat ze zich in een van de meest illustere wijngebieden van Europa bevinden. ‘Ze zien er verschrikkelijk uit, zijn vies en stinken’, zegt een bareigenaar.
Kosten drukken
In de middeleeuwen was het lopen van de Camino de Santiago een christelijke traditie, maar veel pelgrims van nu geloven helemaal niet. Ze geven weinig geld uit, de herberg is gratis en ze eten zo goedkoop mogelijk. De campagnevoerders hebben al een petitie georganiseerd om de route te verleggen naar de Ebro, zodat deze niet meer door de stad komt. Ook in de eindbestemming van de route, Santiago de Compostela, zijn veel inwoners het beu. Het centrum zit vol met toeristen die waar mogelijk de kosten drukken. ‘Ze vragen regelmatig om een drankje van het huis, want ze zijn pelgrim’, zegt een bareigenaar hier. Of er komen groepjes pelgrims die samen één gerecht bestellen.
‘Toerisme is economische kracht’
De gemiddelde uitgaven per toerist in Santiago was 51 euro in 2016. Een jaar eerder was dat nog 53 euro volgens een studie van het centrum Cetur verbonden aan de universiteit van Santiago. De uitgaven van zowel de mensen die in de stad overnachten als de passanten dalen. Het gemiddelde verblijf is 1,5 nacht. Martiño Noriega, burgemeester van de stad zei onlangs: ‘Toerisme is een economische kracht en we moeten een model creëren waarmee wonen in het historische centrum mogelijk blijft zonder dat dat verandert in een themapark’.
Alleen al in juli liepen er 47.470 pelgrims het pad. Van de helft is het motief nog religieus. Bijna 60 procent is Spanjaard, waarvan ruim 23 procent uit Andalusië. Italianen vormen met 18 procent de grootste groep buitenlanders.
Met betrekking tot de vandalistische acties tegen toerisme heeft de Spaanse regering bij monde van het ministerie van Toerisme voorgesteld ‘doortasten op te treden’ en de plegers van de vandalistische acties te vervolgen.