De hoogleraren Financieel en Fiscaal Recht gingen op 18 mei akkoord met de Verklaring van Granada. Afgelopen vrijdag kwamen deze hoogleraren samen om de verklaring te ondertekenen waarin staat dat de Belastingdienst de burgers van Spanje niet beschouwt als mensen maar als zijn onderdanen. In de verklaring staat ook genoemd dat de Spaanse overheid de fiscale ongelijkheid bevordert omdat ze zich niet houdt aan de grondwet, waarin staat dat de fiscale bijdrage bepaald wordt naar economische draagkracht van de belastingbetaler.
Enkele initiators van de verklaring zijn Álvaro Rodríguez Bereijo (voormalig voorzitter van het Grondwettelijk Hof), hoogleraren José María Martín Delgado, Juan Martín Queralt, José Manuel Tejerizo, Fernando Pérez-Royo en Matías Cortés (laatstgenoemde schreef vijftig jaar geleden het eerste handboek van de Spaanse belastingwetgeving). De belangrijkste punten in de Verklaring van Granada zijn:
Vermoeden van schuld
De grondwet gaat er vanuit dat iemand onschuldig is tot het tegendeel bewezen is. De hoogleraren hebben het vermoeden dat de belastingkantoren dit principe omdraaien: Iemand is schuldig totdat het tegendeel bewezen is. Nog erger is dat de Spaanse Belastingdienst van de belastingplichtigen verwacht dat zij een soort administrateurs zijn. De belastingplichtige moet aan bepaalde eisen voldoen en dient bepaalde taken uit te voeren terwijl dat eigenlijk de verantwoordelijkheid is van de Belastingdienst.
Vermoeden van ongelijkheid
De initiators menen in de verklaring dat de bzich niet alleen niet houdt aan het gelijkheidsbeginsel (belasting afdragen naar economische draagkracht), maar die ongelijkheid ook nog eens bevordert. De belastingdienst in Spanje beschouwt de belastingbetalers niet als mensen, maar als haar onderdanen. De term contribuyente (fiscaal bijdrager) wordt vervangen door de term obligado tributario (belastingplichtige).
Fiscale rechtvaardigheid
Alle Spanjaarden moeten een gelijke fiscale bijdrage leveren ongeacht in welke regio ze wonen. Op dit gebied zou het gelijkheidsbeginsel ook niet opgaan. Spanjaarden worden – fiscaal gezien – niet gelijk behandeld als het gaat om de herkomst van hun inkomen. Er is dus sprake van discriminatie op het gebied van belastingheffing afhankelijk van waar je in Spanje woont. Er is geen sprake van eenheid en gelijkheid als het gaat om het vullen van de staatskas terwijl de staat als enige bevoegd is om deze te harmoniseren en reguleren.
Juridische zekerheid
Volgens de verklaring is er sprake van een achteruitgang op het gebied van juridische zekerheid. Er wordt namelijk grotendeels afgestapt van de principes waar de belastingwet op is gebaseerd. Het begint meer te lijken op het Angelsaksische model waarin rechters soepeler omgaan met de juridische regels.
Overheidsinkomsten en -uitgaven
De initiators vertellen ook dat omkoping helaas aan de orde van de dag is. In deze tijd is alles te koop; stemmen, verwerven van inkomsten ten gunste van bepaalde sectoren, fiscale hervormingen binnen de overheid of andere specifieke autonome overheidsorganisaties.
Multinationale ondernemingen
De initiators bekritiseren het feit dat grote (internationale) ondernemingen dankzij hun grote hoeveelheid middelen kunnen ontsnappen aan belastingcontrole of kunnen profiteren van gunstige belastingregels.
Geldzucht
Volgens de Verklaring van Granada is het enige doel van de Spaanse Belastingdienst om belasting te innen waarbij alle individuele rechten van de belastingbetalers worden vergeten.
Misbruiken van de wet
De initiators zijn verbijsterd vanwege het feit dat de Belastingdienst in Spanje de afgelopen jaren misbruik heeft gemaakt van haar uitvoerende macht en daarbij voorbijgaat aan de wetgevende macht.
Volgens de initiators van de verklaring is de situatie zo zorgwekkend dat hoewel de autonome regio’s een grote bestedingscapaciteit hebben, ze weinig bevoegdheden hebben om belasting te mogen innen. Dat zorgt voor enorme tekorten aan overheidsmiddelen. De overheidsschuld bedraagt op dit moment bijna honderd procent van het Bruto Binnenlands Product.