Met de extra belastinginkomsten kunnen andere belastingen en de transitiekosten van de meest kwetsbare bedrijven en gezinnen worden gecompenseerd.
Ecologische transitie
De financiële toezichthouder publiceerde zijn jaarverslag en wijdde een hoofdstuk aan klimaatverandering. Daarin benadrukt de instelling dat het overheidsbeleid, met name op fiscaal gebied en op het gebied van regulering van economische activiteit, “een leidende rol” moet spelen in de ecologische transitie.
Spanje bij landen met laagste relatieve inning van milieubelastingen
Ángel Gavilán, algemeen directeur bij de Bank van Spanje, ziet milieubelasting als het belangrijkste instrument dat regeringen moeten gebruiken. En op dat gebied heeft Spanje volgens hem “een lange weg te gaan”. Spanje prijkt voortdurend in de groep landen van de EU-27 met de laagste relatieve inning van milieubelastingen.
Milieubelasting is de sleutel tot de ecologische transitie
“Milieubelasting is de sleutel tot de ecologische transitie. Er moet vooruitgang worden geboekt op dit gebied, de milieubelasting moet opnieuw worden ontworpen en geoptimaliseerd”, benadrukte Gavilán. Hij wees er verder op dat het witboek over belastinghervorming van afgelopen maart een startpunt is voor een mogelijke alomvattende herziening van de milieubelasting in Spanje.
Volgens Gavilán zou een grotere milieu-inning de belastingverstoringen die door andere belastingen in de economie worden veroorzaakt, kunnen verminderen. “Als je tegelijkertijd de milieubelasting verhoogt, waardoor je meer geld kunt innen, en tegelijkertijd de belasting op arbeid verlaagt, die zeer verstorend werkt, kun je een positief effect hebben op de activiteit”, legt hij uit in de krant Eleconomista.es.
Tijdelijke compensatie van kosten van kwetsbare bedrijven en huishoudens
Anderzijds waarschuwt de Bank van Spanje dat de impact van fysieke en overgangsrisico’s, met de voorzienbare stijging van de prijs van de meest vervuilende goederen en diensten, heterogeen zal zijn tussen sectoren, bedrijven en huishoudens.
In het geval van gezinnen zal het effect groter zijn op huishoudens met lagere inkomens, op degenen met een gezinshoofd tussen de 35 en 45 jaar, degenen die op het platteland wonen en op degenen met een lager opleidingsniveau.
Wat bedrijven betreft, wijst de bank er op basis van modellen op dat als de prijs van emissierechten op dezelfde manier zou stijgen als de afgelopen jaren (van 25 euro naar 100 euro per ton CO2 tussen 2019 en februari 2022), de zwaarst getroffen na de energiesector de sectoren zijn voor niet-metaalhoudende minerale producten, luchtvervoer en papier. Ook de overige bedrijven in de transportsector en de landbouw-, vee- en visserijsector worden getroffen en kleinere bedrijven meer dan grotere.
Volgens de Spaanse bank moet de overheid met mechanismen komen om kwetsbare huishoudens te beschermen door tijdelijke compensatieregelingen. In dit verband geeft de Bank van Spanje aan dat met een hogere milieubelasting compenserende maatregelen kunnen worden ingezet die de kosten van de ecologische transitie voor de meest kwetsbare huishoudens en bedrijven verlagen.
Noodzaak om overheidsbeleid te evalueren
Naast het met hogere belastingen ontmoedigen van de meest milieubelastende activiteiten, moet het fiscaal beleid volgens de toezichthouder ook een fundamentele rol spelen bij het bevorderen van het grote volume aan investeringen dat nodig is om de overgang te vergemakkelijiken. Het wordt als “wenselijk” geacht ook particuliere ondernemingen aan te moedigen te investeren in groene technologieën door middel van subsidies.
De Spaanse bank wil ook dat overheden zich meer inzetten om op basis van nieuwe regelgeving de ecologische transitie te bevorderen. Men denkt aan initiatieven voor het verbeteren van de luchtkwaliteit, energieprestatienormen bij de renovatie van gebouwen, specifieke normen bij de fabricage van auto’s en de doelstellingen met betrekking tot het opwekken van duurzame energie.
Het overheidsbeleid moet “hoe dan ook zekerheid bieden aan de verschililende economische actoren” en daarbij een stabiel operationeel kader bevorderen waarin zij hun consumptie kunnen aanpassen en investerings- en productiebeslissingen met maximale garanties kunnen nemen.
Actieve deelname van financiële sector is essentieel
Het rapport van de Bank van Spanje benadrukt ook dat, om de enorme hoeveelheid middelen te mobiliseren die nodig zijn om de klimaatverandering en de ecologische transitie te bestrijden, de actieve deelname van de financiële sector essentieel is. Ook kredietinstellingen moeten bereid zijn om de financiële risico’s in verband met klimaatverandering, die bijdragen aan het proces van ecologische transitie, te identificeren, meten, beheren en adequaat te rapporteren.