Twaalf rioolwaterzuiveringsinstallaties werden vergeleken en onderzoekers ontdekten dat het rioolwater dat terechtkomt bij de installaties in Zuid-Europa bijdraagt aan een grotere overvloed van genen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van resistentie tegen geneesmiddelen. Het resultaat bevestigt de grotere consumptie van antibiotica in het zuiden en toont aan dat rioolwaterzuiveringsinstallaties een effectief antibacterieel surveillancesysteem kunnen vormen.
Een groep wetenschappers nam op drie verschillende momenten monsters van 12 rioolwaterzuiveringsinstallaties in verschillende landen, waaronder Spanje. Het water werd geanalyseerd zowel bij binnenkomst van de installatie als bij het verlaten ervan. Men was op zoek naar pathogene bacteriën zoals Escherichia coli (ook bekend als poepbacterie), de Klebsiella pneumonia (veroorzaakt weerstand infecties) of de Staphylococcus aureus (kan huidinfecties, urineweginfecties, longinfecties veroorzaken).
Ze detecteerden de aanwezigheid van 229 genen waarvan bekend is dat ze invloed hebben op de ontwikkeling van resistentie en 25 andere mobiele genetische elementen die de verspreiding van die resistentie tegen andere bacteriën van dezelfde of een andere soort zouden kunnen vergemakkelijken.
Gezuiverd water van prima kwaliteit voor consumptie
De onderzoekers stelden wel duidelijk dat het water dat alle zuiveringsinstallatie verliet volledig geschikt was voor consumptie met normale niveau’s van microorganismen. Waar de onderzoekers vooral in geïnteresseerd waren, was de aanwezigheid van resistenties tegen antibiotica’s.
De onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science Advacnces en toont aan dat al het rioolwater dat terechtkomt bij zuiveringsinstallaties resistente bacteriën bevat. Het onderzoek vond plaats in twee groepen landen. Enerzijds Duitsland, Noorwegen en Finland en anderzijds Portugal, Cyprus en Spanje. De noordelijk gelegen rioolwaterzuiveringsinstallaties hadden een significant lagere aanwezigheid van bacteriële resistentiegenen dan die in het zuiden.
Alle geanalyseerde monsters bevatten bacteriële resistentiegenen voor verschillende typen antibiotica. In de meerderheid ontdekten ze multiresistent materiaal dat in staat om de werking van meer dan één groep antibiotica te overleven.
‘Het Europees Centrum voor Preventie en Controle van Ziektes (ECDC) toonde al een verschil aan tussen het noorden en zuiden in klinische infecties. Wij hebben onderzocht of hetzelfde gebeurde in de installaties die rioolwater behandelen. En dat is zo’, zei Célia Manaia van de Katholieke Portugese universiteit in Porto en co-auteur van het onderzoek.
Gelukkig verlaat het water de zuiveringsinstallaties met een klein deel van de bacteriële lading. Ze doen hun werk dus goed, zo concluderen de onderzoekers. Maar de resultaten laten wel zien dat, hoewel in kleine hoeveelheden, het gezuiverde water nog steeds bacteriemateriaal bevat dat bestand is tegen een groot deel van de antibiotica. Daarom kunnen volgens de onderzoekers de rioolwaterzuiveringsinstallaties een systeem vormen van mondiale controle op bacteriële resistentie. Ook wijst het op de urgentie van het vaststellen van maximale waarden voor de aanwezigheid van deze resistente bacteriën, net zoals er maximale waarden zijn vastgesteld voor andere contaminanten.