Al vanaf het begin van de coronapandemie is bekend dat de virusdeeltjes zich door de lucht verplaatsen via kleine druppeltjes die vrijkomen bij het praten, maar natuurlijk vooral bij het hoesten en niesen. En hoe kleiner deze druppeltjes zijn, des te groter is de afstand die ze af kunnen leggen. Dat legt María Cruz Minguillón, expert in atmosfeervervuiling, uit over deze complexe materie waarover ze een rapport schreef voor de Spaanse Raad voor Wetenschappelijk onderzoek (CSIC). 

Kleine druppeltjes kunnen acht meter afleggen

Het coronavirus heeft een afmeting van ongeveer 100 nanometer (een nanometer is een miljardste van een meter) en de druppels waarop ze zich laten vervoeren zijn duizenden malen groter, maar nog steeds onzichtbaar met het blote oog. Op het moment dat iemand niest, vallen de grootste druppels op een afstand van een tot twee meter op de grond. De kleinere druppeltjes echter, kunnen wel een afstand van acht meter bereiken. Daarmee doet zich gelijk de vraag voor of de sociale afstand van anderhalve meter die gehouden moet worden om verspreiding tegen te gaan wel voldoende is. 

Nog weinig bekend over factoren die van invloed zijn

Volgens Minguillón kunnen de virusdeeltjes lange tijd in een ruimte aanwezig blijven als deze ruimte niet goed gelucht wordt, vergelijkbaar met sigarettenrook die in een afgesloten ruimte langer blijft hangen dan in een goed geventileerde ruimte. Maar hoe lang precies, daar worden wetenschappers het niet goed over eens, zoals er ook veel onduidelijkheid blijft bestaan over hoe lang een virus op verschillende soorten oppervlakken kan overleven. Een algemene richtlijn zoals die wel gegeven wordt van één dag op karton en twee of drie dagen op metaal is volgens Minguillón niet reëel omdat ook hier ander factoren een rol spelen zoals de omgevingstemperatuur of -vochtigheid. En juist over de invloed van deze factoren, zegt ze, is nog maar weinig bekend.

Het is nu de overgangsfase bijna van start gaat, van groot belang dat in de openbare ruimten niet te veel mensen dicht bij elkaar komen waardoor de concentratie van druppeltjes in de lucht zo laag mogelijk blijft en het coronavirus dus ook minder transportmogelijkheden heeft zich te verspreiden. Dat het zo ‘schoon’ mogelijk houden van de lucht van groot belang is, blijkt ook uit een ander onderzoek dat afgelopen week gepubliceerd werd in tijdschrift ‘Nature’ en waarin de concentratie van het coronavirus in de lucht van verschillende ziekenhuisruimten in Wuhan met elkaar vergeleken zijn. In goed geventileerde kamers was de virusconcentratie aanzienlijk lager dan in de bijvoorbeeld toiletruimten of gangen waar veel mensen doorheen liepen. Ook in de kleedruimte waar het zorgpersoneel zich van hun beschermende kleding ontdeed, was de virusconcentratie hoog. Het detecteren van de virusconcentratie in de lucht is daarom een belangrijk instrument dat kan helpen om de pandemie terug te dringen. Echter, over hoe dit zou moeten gebeuren is nog maar weinig overeenstemming onder wetenschappers wereldwijd. 

AIRCovid19

Het Spaans Instituto de Salud Carlos III heeft aangekondigd daarvoor het onderzoeksproject AIRCovid19 (Air Innovation &Research for covid19) te financieren, waaraan verschillende Spaanse ziekenhuizen zullen deelnemen. In dit onderzoek zal gezocht worden naar efficiënte manieren om de concentratie coronavirus in de lucht te meten in verschillende ruimten van ziekenhuizen en gezondheidscentra en zal de manier van verspreiding worden bestudeerd. Als alles volgens plan verloopt, kunnen met de onderzoeksresultaten meetsystemen worden geplaatst in steden en openbaarvervoervoorzieningen.