Duitsland, Frankrijk en Italië liepen een paar uur voor op de Spaanse regering. Ook Nederland besloot de toediening van het vaccin te staken. Het is een nieuwe tegenslag voor de inentingscampagne tegen het coronavirus. Spanje sluit zich met de maatregel aan bij de twintig andere Europese landen die ‘uit voorzorg’ de vaccinatie met het AstraZeneca-vaccin hebben opgeschort. Dit gezien de mogelijkheid dat het vaccin de oorzaak kan zijn van gevallen van zeer ernstige trombose.
De stopzetting is aangenomen door de buitengewone Interterritoriale Gezondheidsraad die maandagavond met spoed is bijeengeroepen door het ministerie van Volksgezondheid en heeft onmiddellijke gevolgen. Vanaf vandaag worden geen nieuwe vaccins meer verstrekt.
De duur van de schorsing is in principe twee weken, totdat het evaluatiecomité voor geneesmiddelenbewaking van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) “de nieuwe trombotische gebeurtenissen van het weekend” analyseert. Het meest waarschijnlijke is dat de verstrekking van het vaccin weer wordt voortgezet of dat slechts een bepaald profiel van specifieke patiënten wordt uitgesloten. In dat geval is de tegenslag gering geweest en kan de verloren tijd binnen een paar weken worden ingehaald, aangezien wat ontbreekt doses zijn en niet de capaciteit om ze toe te dienen. Bovendien heeft de vertraging geen gevolgen voor de meest kwetsbare groepen, want die hebben alleen Pfizer en Moderna vaccins toegediend geregen.
Als de uitslag van het onderzoek ongunstig is, betekent dat een nieuwe en ernstiger klap voor de vaccinatiecampagne in Spanje. In het land zijn nu 939.534 doses van het Anglo-Zweedse medicijn ingeënt en de komende maanden zal Spanje er nog nog enkele miljoenen van ontvangen. Deze zouden ook bestemd zijn voor mensen ouder dan 55 jaar als het gebruik ervan eindelijk voor deze leeftijdsgroep wordt goedgekeurd.
Tot afgelopen vrijdag waren er 30 gevallen van trombose vastgesteld bij vijf miljoen doses die in Europa werden toegediend en in Spanje 3 voor 800.000 doses. Dat getal was niet alarmerend, omdat het zelfs lager was dan dat bij de algemene bevolking, maar tijdens het weekend is na de inenting van het vaccin een zeer zeldzame en ernstige vorm van cerebrale trombose opgetreden. “Het zijn er maar heel weinig, maar wel erg belangrijk”, aldus de minister Darias van Volksgezondheid.
Symptomen en pathologie
Dit zijn trombosen die optreden in de cerebrale veneuze sinussen en die gepaard gaan met een duidelijke daling van het aantal bloedplaatjes. De symptomen zijn een ernstige en aanhoudende hoofdpijn, die niet met pijnstillers te verminderen is en aanzienlijk verandert tijdens het liggen. Ook visuele stoornissen of andere aanhoudende neurologische symptomen komen voor. Behalve dat het zeer zeldzaam is, heeft het ook waarschuwingen gegenereerd dat de pathologie vergelijkbaar is met een van de effecten die covid heeft op geïnfecteerden. Om deze reden wordt het mogelijk geacht dat het vaccin dit heeft veroorzaakt en dat is wat de EMA zal proberen te achterhalen.
Kunnen mensen die het AstraZeneca-vaccin al hebben gekregen, gerust zijn? “Alle medicijnen kunnen nadelige effecten hebben en dit is hoogst onwaarschijnlijk, de bevolking kan gerust zijn”, zei María Jesús Lamas, directeur van het Spaanse Agentschap voor Medicijnen en Gezondheidsproducten (AEMPS). Er worden slechts 11 gevallen behandeld, vier in Noorwegen, 6 in Duitsland en 1 in Spanje. Elf gevallen van de 17 miljoen doses die in Europa zijn toegediend. In het Spaanse geval is de persoon die in ernstige toestand is opgenomen aan het herstellen. Gezondheidsautoriteiten dringen erop aan onmiddellijk een arts te raadplegen als bovengenoemde symptomen optreden.
De eerste aanwijzing dat Spanje ook met het vaccin zou stoppen werd gegeven door premier Sanchez tijdens een gezamenlijk optreden met zijn Franse tegenhanger, Emmanuel Macron. Nadat de Franse leider aankondigde dat zijn land de vaccinatie met het Anglo-Zweedse medicijn stopte, kondigde Sánchez aan dat de minister van Gezondheidszorg ’s middags hierover toelichting zou geven.
Lees ook: Acht Europese landen schorten vaccinatie met AstraZeneca op en Spanje gaat door