Een belangrijke oorzaak van de polemiek over de verplichte vaccinatie is de verontrustende toename van infecties en sterfgevallen in bejaardentehuizen -waar de overgrote meerderheid al maanden volledig is ingeënt.
Juristen hebben benadrukt dat deze verplichte vaccinatie tegen Covid-19 voor deze groepen in Spanje volgens de huidige wetgeving ongrondwettelijk is. Zij pleiten voor een indirect regelgevend kader, zoals dat bijvoorbeeld Frankrijk is ingevoerd.
Inbreuk op gelijkheid
Het Constitutionele Hof heeft zich onlangs over deze kwestie uitgesproken door het deel van Galicische gezondheidswet dat in verplichte vaccinatie van de bevolking voorzag, op te schorten. Het Hof deed deze uitspraak naar aanleiding van een verslag van de Spaanse Raad van State waarin erop werd gewezen dat deze omstandigheid ‘een inbreuk vormt op de gelijkheid van rechten en plichten van de Spaanse burgers’ die in de grondwet is opgenomen.
Beheersen van de pandemie
In het verslag van de Raad van State, dat bindend is, maar geen verplichtend karakter heeft, wordt de staat geadviseerd een organieke wet op te stellen die voorziet in de behoefte om de pandemie te beheersen.
In dit verband heeft advocaat Juan Gonzalo Ospina geopperd een verordening voor te stellen, die zelfs bij wet zou kunnen worden vastgesteld, waarin de verplichting ‘indirect’ wordt overwogen. Voor bepaalde beroepen of voor de uitoefening van bepaalde activiteiten kan ‘het ontbreken van vaccinatie de toegang geweigerd worden of zelfs leiden tot beëindiging van de arbeidsverhouding in geval van weigering’.
Het Franse of Italiaanse model
‘Er is sprake van een botsing tussen het recht op persoonlijke integriteit en het recht op leven, op de gezondheid van de hele groep’, aldus de advocaat, die pleit voor het aannemen van modellen zoals die van Frankrijk of andere landen om indirect verplichte vaccinatie in te stellen.
In Frankrijk heeft de regering van Emmanuel Macron een Covid-certificaat ingesteld om drukke plaatsen te mogen betreden. Bovendien heeft de Franse Constitutionele Raad de verplichte vaccinatie voor gezondheidspersoneel bekrachtigd. Ook andere landen, zoals Italië, hebben een dergelijk certificaat, dat gebaseerd is op de strafbaarstelling van niet-ingeënte personen bij deelname aan sociale evenementen, voorgesteld.
Gemeenschappen verdeeld in Spanje
In Spanje wordt op dit moment niet overwogen een digitaal vaccinatiecertificaat in te voeren dat toegang geeft tot openbare ruimtes als bars en restaurants. Wel hebben sommige deelregio’s zoals Galicië, de Canarische Eilanden en Cantabrië zich hier voorstander van getoond. Het leidde tot verschillende uitspraken van de rechtbanken over de wettigheid ervan.
Advocaat Ospina benadrukte dat ‘vaccinatie niet rechtstreeks kan worden opgelegd, maar dat het noodzakelijk is wetgeving vast te stellen om deze indirect op te leggen. De advocaat gaf het voorbeeld van niet-gevaccineerde ambtenaren die hun baan verliezen: ‘Je hoeft je niet te laten vaccineren, maar je verliest wel je recht als je het niet doet,’ zei hij.
Verschillen in criteria
Deelregio Madrid wees erop dat deze mogelijkheid gepaard zou moeten gaan met nationale wetgeving die voor alle burgers gelijkelijk zou gelden. De regiominister van Justitie, Enrique López, heeft vrijdag aangedrongen op de noodzaak van ‘een organieke wet inzake pandemieën’.
‘Het is de hoogste tijd dat die er komt om bijvoorbeeld het Covid-paspoort of verplichte vaccinatie in geval van een pandemie mogelijk te maken’, stelt López, die opmerkte dat er de deelregio geen ‘juridische instrumenten’ heeft om deze verplichte vaccinatie mogelijk te maken, maar hier al meer dan een jaar op aandringt. Hij vraagt zich af wat er nog meer nodig is voordat de Raad van State, het Hooggerechtshof, het Grondwettelijk Hof, de Hoge Rechtscolleges van Justitie, de PP, Europa de noodzaak ervan inzien.
Ook andere regionale regeringen, zoals die van Galicië, Andalusië, de Canarische Eilanden en Cantabrië, hebben deze noodzaak onderschreven, terwijl andere regio’s, zoals Catalonië, Castilië-La Mancha en Baskenland, zich juist hebben uitgesproken tegen de organieke wet.
Regiopresident van Cantabrië, Miguel Ángel Revilla, verzocht premier Pedro Sánchez om een wettelijke formule te zoeken om verplichte vaccinatie tegen het virus in de regio’s mogelijk te maken.
Volksgezondheid verwerpt verplichte vaccinatie
De Spaanse minister van Volksgezondheid, Carolina Darias, verwerpt het opleggen van vaccinatie aan gezondheidswerkers en maatschappelijk werkers omdat dit indruist tegen de strategie die de gemeenschappen volgen en ‘de Spaanse bevolking zich massaal laat inenten’.
Volgens bronnen bij Volksgezondheid wordt hard gewerkt om de besmettingen in bejaardentehuizen en andere wooncentra voor zeer kwetsbare personen in te dammen. De huidige protocollen en voorzorgsmaatregelen moeten zo goed mogelijk worden nageleefd en er wordt geanalyseerd of nieuwe protocollen moeten worden toegevoegd, zoals het uitvoeren van twee diagnostische tests per week voor werknemers die zich niet willen laten vaccineren of zelfs het onder dwang veranderen van functie zodat zij niet in contact komen met de bewoners. Maar boven alles blijft Volksgezondheid de keuze voor vaccinatie stimuleren om verdere gevolgen te voorkomen.