De ontwikkeling van dit supermolecuul bevindt zich nog in een experimentele fase, maar de laboratoriumresultaten zijn hoopgevend voor een effectieve bestrijding van infecties en ziekten waarvoor nu nog geen afdoende therapie bestaat.
Superbola de azúcar
Het molecuul heeft een afmeting van nog geen vier nanometer en kreeg van de onderzoekers de kermisachtige naam ‘superbola de azúcar’ (supersuikerbol). Met de kermis heeft deze bol echter weinig te maken; het zou een begin kunnen zijn van een revolutie binnen de medische wetenschap. In het laboratorium blijkt de superbol namelijk in staat om een kunstmatige ebola-infectie terug te dringen. Hij is opgebouwd uit 13 koolstofbolletjes die met hun twaalf vijfhoeken en twintig zeshoeken het uiterlijk hebben van een voetbal, maar dan honderd miljoen keer zo klein.
Genezende octopus
Volgens Nazario Martín, hoogleraar biochemie aan de Universidad Complutense in Madrid en leider van het onderzoek, is een dergelijk molecuul nog niet eerder ontwikkeld. Aan de superbol kunnen maximaal 120 andere moleculen hechten, waardoor een soort octopus met 120 armen ontstaat. Deze armen bestaan uit dezelfde suikermoleculen als die van het ebolavirus. In het lichaam moet de bol zich naar de zogenaamde dendritische cellen van het immuunsysteem verplaatsen. Dit zijn de cellen die door het ebolavirus worden aangevallen. De 120-armige bol blokkeert de receptoren van de dendritische cellen, waardoor het naderende ebolavirus hier niet meer naar binnen kan. Verondersteld wordt dat de superbol ook een belangrijke rol kan gaan spelen bij het transport van farmaceutische moleculen in het lichaam ter bestrijding van kanker of andere infecties.
Laboratoriumtests
De onderzoekers hebben deze multifunctionele werking in een laboratorium getest met een van het Hiv-virus afgeleide variant, verpakt in ebola-achtige eiwitten. De resultaten van het onderzoek zijn afgelopen week gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Chemistry. Viroloog Rafael Delgado is een van wetenschappers uit het onderzoeksteam. Zijn laboratorium van het universitaire ziekenhuis Hospital 12 de octubre in Madrid, onderzoekt met behulp van kunstmatige virussen hoe het ebolavirus het menselijk lichaam binnendringt. Zijn team ontdekte in 2002 dat het ebolavirus de dendritische cellen in het menselijk lichaam aanvalt.
Experimentele fase
Delgado benadrukt dat het onderzoek met de superbol zich nog in een experimentele fase bevindt. Omdat andere virussen ook in andere lichaamscellen dan de dendritische cellen kunnen binnendringen, moet de strategie in de toekomst gecombineerd worden met andere strategieën. Voor de toepassing van de superbol bij een ebola-infectie moet de werking ervan eerst nog worden aangetoond buiten het laboratorium. De eerste stap hiertoe is het testen van de superbol bij een ebola-infectie bij ratten. Er zijn echter maar twee laboratoria in Europa waar experimenten met het ebola-virus en dieren uitgevoerd mogen worden, dat is het laboratorium van de universiteit in Hamburg (Duitsland) en Lyon (Frankrijk). Uit laboratoriumtests met ratten moet blijken of het blokkeren van de receptoren op de dendritische cellen onverwachte bijwerkingen heeft en of de bol ook andere, niet gewenste, receptoren in het lichaam blokkeert.