Else Beekman
Terwijl een groot deel van Spanje zucht onder een langdurige en intense hittegolf, zijn er nog plekken waar bewoners ’s nachts onder een deken moeten slapen. In twee dorpen werd maandagnacht namelijk een minimumtemperatuur van slechts 10 graden Celcius gemeten. Een opvallend contrast met de tropische nachten elders in het land.
Al elf dagen op rij hebben Spanjaarden te maken met verzengende hitte. Overdag lopen de temperaturen in veel regio’s op tot boven de 40 ºC. Ook de nachten brengen amper verkoeling, met minima die vaak niet onder de 25 ºC zakken – officieel aangeduid als ‘noches torridas’, ofwel zwoele nachten.
Toch was het op twee plekken in Spanje juist opvallend fris: Beariz in Galicië en Pradollano in Andalusië.
Beariz: herfstnachten in augustus
In het Galicische binnenland, in de provincie Ourense, ligt het bergdorp Beariz. Ondanks de hittegolf in de rest van het land, daalde het kwik hier tot 10,7 ºC. Volgens de Spaanse meteorologische dienst AEMET is dit te verklaren door de ligging op 600 meter hoogte en de omringende bergen, zoals de Marcofán (940 m) en Santo Domingo (848 m).
Deze geografische kenmerken zorgen ervoor dat de warmte ’s nachts snel verdwijnt, wat leidt tot een opvallende ’thermische amplitude’: het verschil tussen de maximum- en minimumtemperatuur. In Beariz liep dat gisteren op tot meer dan 20 graden.
Pradollano: fris in de Sierra Nevada
Nog iets frisser was het in Pradollano, een bergdorp in de Sierra Nevada op maar liefst 2.078 meter hoogte. Daar werd afgelopen nacht een minimumtemperatuur van 10,6 ºC gemeten. Pradollano is het hoogste permanente bewoonde dorp van Spanje en staat bekend om zijn koele zomers en strenge winters.
Omringd door toppen als de Mulhacén (3.479 m) en de Veleta (3.398 m) ligt Pradollano in een uitgesproken bergklimaat. Ondanks de frisse nacht wordt het overdag ook hier aangenaam warm met verwachte maxima rond de 27 ºC. Het dorp dankt ook zijn bestaan aan die specifieke ligging: ’s Winters wordt er volop geskied in het meest zuidelijk gelegen skistation van Europa.
Uitzonderlijke microklimaten
Ook op andere plekken in Spanje zijn lage nachttemperaturen gemeten, al waren die niet altijd afkomstig van officiële meetstations. Zo werd in de komvormige laagte van Pozo Romero (Siles, Jaén) zelfs minder dan 5 ºC geregistreerd. Dit soort natuurlijke kuilen werken als ‘koudeputten’ waar koude lucht zich ophoopt, vooral tijdens heldere, windstille nachten.
Volgens meteoroloog Samuel Biener van Meteored komen dergelijke lage minima vooral voor in valleien, depressies en bergachtige regio’s met stabiele weersomstandigheden. Ondanks de nationale hitte zijn deze microklimaten dus goed in staat om lokaal voor flinke afkoeling te zorgen.
De 15 koelste dorpen van Spanje in de zomer