Elize van Loon
Voor het eerst sinds 1994 is in Spanje opnieuw Afrikaanse varkenspest vastgesteld. Het ministerie van Landbouw bevestigde eind november dat twee dode wilde zwijnen in Bellaterra, bij Barcelona, besmet waren met het virus. Enkele dagen later volgden vier nieuwe gevallen in het natuurpark Collserola.
Daarmee keert een ziekte terug die Spanje ruim drie decennia geleden wist uit te roeien en waarvan het land in 1995 officieel vrij werd verklaard.
Eerste meldingen in Bellaterra
Op 26 november kwamen de eerste berichten over besmettingen naar buiten. Twee wilde zwijnen die dood werden aangetroffen in Bellaterra bleken besmet met Afrikaanse varkenspest. Voor Spanje is dat een harde klap, want het land wist de ziekte in de jaren negentig met grote inspanningen te bestrijden. Het herstel van de exportpositie van varkensvlees was destijds een belangrijke economische mijlpaal.
Nieuwe gevallen in Collserola
Een paar dagen later volgden nieuwe meldingen uit Collserola, het natuurpark dat grenst aan Barcelona. Vier dode zwijnen bleken eveneens besmet. Collserola staat bekend om zijn grote populatie wilde zwijnen die regelmatig de stad in trekken. Dat vergroot het risico dat het virus zich verspreidt naar andere dieren en indirect ook naar varkensbedrijven in de regio.
Wat is de Afrikaanse varkenspest?
De Afrikaanse varkenspest is een virus dat zwijnen en varkens treft. Mensen lopen geen gevaar, maar voor dieren is het bijna altijd dodelijk. Het virus verspreidt zich via direct contact tussen dieren. Indirecte besmetting kan plaatsvinden via besmette materialen zoals voertuigen, kleding of voedselresten. In Europa circuleert het al sinds 2014, toen het vanuit Rusland de Baltische staten bereikte. Inmiddels kampen dertien landen met besmettingen.
Gevolgen voor Spanje
De Spaanse varkenssector is een van de grootste van Europa en levert een belangrijk aandeel in de export van vleesproducten. De nieuwe uitbraak kan leiden tot handelsbeperkingen en economische schade. Omdat het lastig is om te controleren welke dieren in de natuur besmet zijn, is het risico op verdere verspreiding groot.
Wetenschappelijke kennis en aanpak
Spanje heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in onderzoek naar het virus. Wetenschappers wisten het genoom volledig te analyseren. Ze brachten de structuur van het virus in kaart. Die kennis kunnen ze gebruiken bij het ontwikkelen van vaccins en antivirale middelen. Preventie is belangrijk om verdere verspreiding te voorkomen. Dat betekent strikte hygiënemaatregelen, monitoring van wilde populaties en snelle rapportage van nieuwe gevallen.
Toekomstig verloop
De komende maanden zal blijken of het om een paar zwijnen gaat of dat het virus zich verder verspreidt. De combinatie van een dichtbevolkte regio, een grote populatie wilde zwijnen en intensieve varkenshouderij maakt de situatie kwetsbaar.
Bronnen: EfeVerde, EuropaPress.es