Else Beekman
Al sinds vrijdag waren de natuurlijke zwembaden van Los Gigantes op Tenerife afgesloten en fysiek met hekken afgezet. Bezoekers werden op in drie talen gewaarschuwd voor de risico’s. Toch kon het gebeuren dat zondagmiddag vier mensen omkwamen en nog één persoon vermist is. De slachtoffers werden verrast door een plotselinge hoge golf terwijl ze in het afgesloten gebied van Isla Cangrejo waren.
Alle waarschuwingen wezen expliciet op het gevaar van hoge golven en het risico bij sterke zeestromingen. Toch waren er zondagmiddag rond 16 uur, toen het drama zich voltrok, circa 20 mensen in het gebied. Volgens burgemeester Emilio Navarrovan Santiago del Teide waren het vrijwel allemaal toeristen. Hij betreurt het enorm dat de communicatie over de risico’s vaak niet tot bezoekers doordringt. “We plaatsen constant waarschuwingen en sluiten deze plekken af, maar toeristen negeren de signalen nadat ze op sociale media idyllische beelden van deze plekken hebben gezien en er zelf zijn.”
Krachtige golf verrast toeristen
De ramp voltrok zich vlak na 16.00 uur toen een krachtige golf meerdere mensen de zee in sleurde. Ondanks dat de hulpdiensten snel ter plaatse waren, konden ze niet meer doen dan drie mensen ter plaatse bergen. Een vrouw overleed later in het ziekenhuis. Naar een vijfde persoon wordt nog altijd gezocht.
Onder de dodelijke slachtoffers bevinden zich twee toeristen uit Roemenië en één uit Slowakije, aldus lokale bronnen. Meerdere andere personen raakten lichtgewond en werden ter plekke behandeld of naar het ziekenhuis vervoerd.
Burgemeester: “We doen wat we kunnen”
Navarro gaf aan dat het gebied meerdere keren per dag opnieuw wordt afgezet, omdat mensen de hekken verwijderen of zich eronderdoor wurmen. “We waarschuwen voortdurend. Maar het lijkt soms onmogelijk om duidelijk te maken hoe verraderlijk de zee hier kan zijn.”
Als teken van rouw heeft de gemeente Santiago del Teide drie dagen van officiële rouw afgekondigd.
Risicovolle plek ondanks schoonheid
Het natuurzwembad van Isla Cangrejo doet het zeer goed op sociale media vanwege het indrukwekkende uitzicht op de Atlantische Oceaan en de nabijgelegen kliffen van Los Gigantes. Maar juist bij ruwe zee wordt het bassin levensgevaarlijk. Tijdens vloed kunnen golven van enkele meters hoog plotseling het hele zwembad overspoelen en zo ook de daar aanwezige mensen mee de zee in sleuren.
De prewaarschuwing van de autoriteiten voor ruwe zee was al sinds vrijdag van kracht. Men voorspelde golven van twee tot drie meter, vooral gevaarlijk rond hoogtij, wat kort voor het ongeluk het geval was.
Huidige waarschuwingen onvoldoende
Chano Quintana, voorzitter van de vereniging ‘Canarias 1.500 km de Costa’ die zich inzet voor veiligheid langs de kust, noemt het incident “het meest tragische voorval van de afgelopen vijftien jaar”. Hij waarschuwt al langer voor het gebrek aan structurele communicatie met toeristen over de risico’s bij ruwe zee.
“De natuurlijke zwembaden veranderen in dodelijke vallen,” stelt Quintana. Hij pleit ervoor dat hotels tijdens prewaarschuwingen hun gasten al voor vertrek actief en met duidelijke borden in meerdere talen waarschuwen: ‘Vandaag niet naar het strand, vandaag niet naar de kust, zelfs niet voor een selfie.’
Volgens hem hebben toeristen in een vakantiestemming vaak geen idee hoe een zee zich kan gedragen. Zodra het water tijdelijk kalmer lijkt, wanen ze zich veilig, helemaal binnen de muurtjes van het natuurlijke zwembad. Maar “een hoge golf slaat over het muurtje, vult het zwembad met geweld, en zuigt daarna met kracht mensen terug de zee in,” legt hij uit.
De vereniging beschikt over beelden waarop te zien is dat net voor het ongeluk zeker dertien mensen in het natuurzwembad op Tenerife waren terwijl grote golven het bassin al begonnen te overspoelen. “Je ziet precies hoe het misgaat. Dit mag niet nog eens gebeuren.”
Cijfers onderstrepen urgentie
Opmerkelijk is dat deze tragedie amper een maand volgt op een vergelijkbare situatie. Op 8 november kwamen ook drie mensen om op Tenerife door golven die hen van de kust sleurden. Toen vielen slachtoffers in Puerto de la Cruz, Granadilla de Abona en La Guancha.
Uit cijfers van dezelfde vereniging blijkt dat er dit jaar al 65 mensen zijn omgekomen door ongevallen aan de Canarische kust. Dat aantal ligt in lijn met vorig jaar, maar het totaal aantal slachtoffers, inclusief gewonden en geredden, steeg met 35%. Opvallend is dat 65% van de slachtoffers zich op of bij het water bevond tijdens een actieve waarschuwing. “Dat zegt alles,” aldus Quintana. “De informatie bereikt de mensen niet. En een simpel bericht kan levens redden.”
De autoriteiten blijven daarom waarschuwen: hoe mooi de natuurlijke zwembaden ook zijn, ze brengen bij ongunstige weersomstandigheden grote risico’s met zich mee.