Else Beekman
Spanje loopt dit jaar 63 miljoen internationale toeristen mis. Fernando Valdés, staatssecretaris van Toerisme, verwacht dat het aantal toeristen dit jaar met 75% daalt. 20 miljoen toeristen bezochten Spanje in 2020; het laagste aantal sinds het begin van de democratie en contrasteert op trieste wijze met 2019, toen Spanje werd bezocht door het recordaantal van 83,7 miljoen toeristen.
Einde jarenlange recordreeks
Door de coronapandemie is een einde gekomen aan de recordreeks van de afgelopen zeven jaar. Dat geldt ook voor de inkomsten uit het toerisme, die met meer dan 70 miljard euro dalen en uitkomen op 20 miljard euro. Deze inkomensdaling heeft weer gevolgen voor de betalingsbalans van de sector, die van een overschot van meer dan 38 miljard euro naar slechts ongeveer 8 miljard euro is gegaan.
De totale verliezen van de branche zullen volgens de berekeningen van toeristische alliantie Exceltur oplopen tot 106 miljard euro. Een daling die, volgens de Banco de España, overeenkomt met 67 procent van de totale daling van de Spaanse economie dit jaar en die een terugval betekent naar de cijfers van vijfentwintig jaar geleden.
Werkgelegenheid in gevaar
De instorting van het toerisme heeft ook gevolgen voor de werkgelegenheid; eind november kende de sector 238.524 minder werknemers. Daarbij komt nog het aantal mensen dat gebruik maakt van de tiijdelijke ontslagregeling ERTE (Expediente de Regulación Temporal de Empleo). Dit aantal is in de afgelopen maand toegenomen, mede door de verschillende beperkingen die de autonome gemeenschappen hebben opgelegd om het aantal besmettingen in te dammen. Volgens de gegevens van het ministerie van Sociale Zekerheid maken 392.404 werknemers in de toeristische sector gebruik van de ERTE, waarvan meer dan 226.000 medewerkers werkzaam zijn in de hotelbranche.
Van ERTE naar ERE
Volgens werkgeversorganisatie Hostelería de España zullen aan het eind van het jaar ongeveer 100.000 bars en restaurants sluiten, een dreiging die ook andere bedrijven boven het hoofd hangt. Reisbureaus, met ongeveer 60% van de werknemers met een ERTE-regeling, beginnen dan ook al te onderhandelen over de ERE (expediente de regulación de empleo), ook wel collectief ontslag genoemd, voordat de branche volledig verlamd is.
De hoop van het vaccin
En terwijl de ERTE omgezet wordt in een ERE, klampt een deel van de toeristische sector zich vast aan verbetering in 2021. Een comeback die voor een groot deel te danken zal zijn aan het vaccin. Sinds de aankondiging van de positieve beloftes van het vaccin half november, zijn, volgens het platform SiteMinder, de hotelreserveringen in Spanje met 70% gestegen. Een groot deel van deze reserveringen komt van internationale toeristen die in de zomermaanden naar Spanje willen gaan. Een mooi bewijs van ‘de wens van internationale reizigers om Spanje opnieuw te bezoeken’, vindt Sara Padrosa, directeur van SiteMinder Spanje.
Ook online reisorganisatie eDreams heeft 24% meer reisaanvragen sinds de bekendmaking van de resultaten van het vaccin. Populaire bestemmingen zijn Gran Canaria, Tenerife en steden als Barcelona en Madrid.
Wachten op steun
Maar zolang het wachten is op het vaccin, vraagt en verwacht de branche meer steun van de overheid. Ook klagen de bedrijven dat het ministerie van Volksgezondheid een negatieve PCR-test verplicht heeft gesteld om Spanje binnen te kunnen komen en dat de corona-antigeentest niet voldoet. De Canarische Eilanden komen hiertegen in opstand; zij proberen een decreet goed te keuren om antigeentests wel toe te staan en daarmee hun hoogseizoen, dat door de gezondheidscrisis zwaar is beschadigd, te redden.