Else Beekman
De ongekende toeristische druk op Mallorca leidt tot een groeiend ongenoegen onder de lokale bevolking. De nood is nu zo hoog dat inwoners van het eiland zich hebben verenigd en een dringend beroep doen op vakantiegangers om Mallorca te mijden. In een open brief klagen zij over de gevolgen van massatoerisme en de laksheid van de overheid om het probleem aan te pakken. “We beleven de slechtste zomer in de geschiedenis van Mallorca,” stellen ze.
Mallorca was ooit een idyllische vakantiebestemming met een evenwicht tussen toerisme en lokale bevolking. De laatste jaren zucht het eiland steeds meer onder de enorme en nog steeds groeiende toestroom van bezoekers. De infrastructuur, woningmarkt en natuur lijden hier in zo’n mate onder dat de inwoners de huidige situatie onhoudbaar noemen. “Onze politici en hoteliers blijven onverantwoordelijk extra toerisme promoten, terwijl het eiland nu al onleefbaar is.”
Volgens de open brief zijn de gevolgen van overtoerisme schrijnend. De prijzen van levensonderhoud en huisvesting rijzen de pan uit, openbare diensten lopen vast en de natuurlijke omgeving raakt onherstelbaar beschadigd. “We zijn geen gastvrij volk meer, simpelweg omdat we niet langer kúnnen zijn. Onze thuisbasis wordt vernietigd.”
Mallorca overspoeld door bezoekers
De cijfers liegen niet. Volgens inwoners in de brief bezochten in 2024 meer dan 33 miljoen passagiers de luchthaven van Palma, een stijging van 7% ten opzichte van het jaar ervoor. Ook het cruisetoerisme in de haven van Palma blijft groeien, met naar verwachting 1,8 miljoen passagiers in 2025.
Opmerkelijk is dat de economische voordelen van het toerisme niet langer bij de lokale bevolking terechtkomen. In de afgelopen 25 jaar is het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking op de Balearen drastisch gedaald, terwijl het toerisme alleen maar is gegroeid. “Meer toerisme genereert geen welvaart meer, maar armoede.”
Politiek negeert de roep om verandering
Ondanks de massale protesten en de steeds luider wordende roep om maatregelen, blijft de politiek het probleem negeren. De overheid richt zich juist op het aantrekken van nóg meer bezoekers, bijvoorbeeld door actief promotiecampagnes te voeren op toerismebeurzen zoals die in Berlijn. Daar beweerden hoteliers juist dat Mallorca nog niet verzadigd is en dat de overheid zich nu inzet om het toerisme over het hele jaar te spreiden om seizoensdrukte te verminderen. De realiteit is echter anders, aldus de inwoners: “In plaats van minder bezoekers in het hoogseizoen, krijgen we er het hele jaar door toeristen bij.”
De oproep: ‘Blijf thuis!’
Omdat de overheid de crisis niet lijkt te willen erkennen, vragen de ondertekenaars van de brief vakantiegangers rechtstreeks om zelf hun verantwoordelijkheid te nemen. Hun boodschap is helder: kom niet naar Mallorca. “Wij hebben geen extra toeristen nodig – jullie zijn juist de oorzaak van ons probleem.”
DEAR TOURISTS: pic.twitter.com/PvGGuS1ec7
— MENYS TURISME MÉS VIDA (@contracimera) March 15, 2025
De open brief in zijn geheel:
Beste toeristen,
Het is algemeen bekend dat Mallorca een eiland is dat wereldwijd erkend wordt. Historisch gezien zijn we een gastvrije regio geweest, strategisch gelegen in de Middellandse Zee. Mallorca heeft een lange traditie van toerisme. We hebben geschiedenis geschreven als het gaat om toerisme. Tot voor kort was dit een bron van trots, maar op dit moment is het ons grootste probleem geworden.
In de jaren 70 werd Mallorca “het eiland van de rust” genoemd. We hebben het hier over een niet zo ver verleden, waarin de balans tussen toeristen en inwoners goed was. Dit waren andere tijden, toen toeristen hun vakantie doorbrachten op Mallorca, een deel van de bevolking voor hen werkte, maar er ook andere productieve sectoren waren (industrie, landbouw…). De inwoners leefden in vrede en harmonie omdat iedereen zijn “plek” innam in een fragiele en prachtige omgeving.
De dingen zijn veranderd en Mallorca is uitgegroeid tot een topbestemming voor toerisme. Het eiland is tot onvoorstelbare grenzen geëxploiteerd. Dat heeft geleid tot de ineenstorting waar we nu onder lijden. Het geld dat de toeristische sector genereert, heeft mensen van over de hele wereld aangetrokken die handelen met ons eiland. De hebzucht en gierigheid van hoteleigenaren, politici, vastgoedinvesteerders en allerlei andere “parasieten” hebben ons in een noodsituatie gebracht.
Het is niet nodig om de problemen op te sommen waar wij als inwoners onder lijden, ze zijn alom bekend: aantasting van het milieu en ecosystemen, problemen met infrastructuur, overbelaste openbare diensten, vervoersproblemen, verlies van levenskwaliteit, gentrificatie, buitensporige stijgingen van de kosten van levensonderhoud en een totale ontoegankelijkheid van huisvesting voor de lokale bevolking.
Dit is nog nooit eerder op Mallorca gebeurd en de samenleving is de straat op gegaan. We hebben ons gemobiliseerd om van onze politici te eisen dat ze deze situatie reguleren en een grote ramp voorkomen.
Echter, in plaats van te luisteren en actie te ondernemen om deze crisis om te keren, ontkennen ze verrassend genoeg de realiteit en blijven ze toerisme promoten op bestaande markten, zoals op de beurs in Berlijn, terwijl ze ook nieuwe markten aanboren.
Enkele cijfers om de omvang van het probleem te begrijpen, gebaseerd op gepubliceerde gegevens:
- Als Mallorca een onafhankelijke staat zou zijn, zou het de tweede plaats innemen in absolute bevolkingsgroei over de afgelopen 40 jaar, met een toename van 84%, alleen overtroffen door India met 91%.
- In de afgelopen 25 jaar, terwijl het aantal toeristen met meer dan 30% is gestegen, zijn de Balearen in de Europese ranglijst van inkomen per hoofd van de bevolking gezakt van positie 48 naar 148. (Meer toerisme genereert geen welvaart meer, maar juist armoede).
- Elk jaar ontvangt Mallorca voor elke inwoner 15 toeristen (wat betekent dat de menselijke druk op ons land vijftien keer zo hoog is).
- Dit is het derde opeenvolgende jaar met recordbrekende bezoekersaantallen op Mallorca. In 2024 verwerkte de luchthaven van Palma de Mallorca meer dan 33 miljoen passagiers, een stijging van 7% ten opzichte van 2023. In 2025 wordt een stijging van nog eens 6% verwacht. Ook het cruisetoerisme in de haven van Palma zal toenemen, met een verwachte 1,8 miljoen passagiers.
Het is een regelrechte belediging dat onze politici telkens wanneer ze over toerisme in Mallorca spreken, de term “duurzaam” gebruiken, want niets is minder waar.
Als we “duurzaam” opzoeken in het woordenboek, verwijst het, toegepast op ecologie of economie, naar iets dat over een lange periode goed blijft gaan zonder uitputting van hulpbronnen of ernstige schade aan het milieu. “Duurzaamheid” betekent het vervullen van de behoeften van het heden zonder de behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen, een ontwikkelingsmodel dat compatibel is met milieubehoud en voorkomt dat de omgeving wordt aangetast door menselijke activiteit. Welnu, wat er met ons eiland gebeurt, is precies het tegenovergestelde.
Onze politici zeggen dat ze de seizoensafhankelijkheid van de toeristenindustrie willen verminderen. Dit zou betekenen dat het aantal toeristen in het hoogseizoen wordt verlaagd door ze over het hele jaar te spreiden. Maar wat er in werkelijkheid gebeurt, is het tegenovergestelde: het hoogseizoen blijft op 100% bezetting, terwijl Mallorca het hele jaar door volgepropt wordt met toeristen.
Mallorca is niet het paradijs dat aan jullie verkocht wordt. De lokale bevolking is boos en niet langer gastvrij, omdat het land waar we van houden wordt vernietigd en velen van ons het eiland moeten verlaten omdat het onbewoonbaar is geworden. Verplaats jezelf in onze situatie!
Het is tijd om een standpunt in te nemen. Onze leiders luisteren niet naar ons, dus vragen wij, de inwoners, jullie: KOM NIET. Wij hebben geen toeristen meer nodig; in feite zijn jullie de oorzaak van ons probleem.
De inwoners zeggen:
GENOEG. BLIJF THUIS!
Ondertekenaars:
- Platform OCB (Organització de Ciutadans de Balears)
- Mallorca Platja Viva
- SOS Residents Mallorca
- Assemblea de Barris per un Turisme Sostenible
- GOB Mallorca (Grup Balear d’Ornitologia i Defensa de la Naturalesa)
- Federació d’Associacions de Veïns de Palma
De brief komt terwijl antitoerisme-demonstranten hun campagnes de afgelopen weken hebben opgevoerd door mooie plekjes te blokkeren en huurauto’s in brand te steken. De antitoerismebeweging wint aan momentum in Zuid-Europa, met minstens 15 activistische groepen van vakantiebestemmingen in Spanje, Portugal, Italië en Frankrijk die volgende maand in Barcelona bijeenkomen om hun volgende stappen te plannen.