Else Beekman
Vanaf dit schooljaar (2025-2026) krijgen alle leerlingen in Spanje verplichte lessen over hoe ze zich kunnen voorbereiden op natuurrampen. De aanleiding van het vak preventie natuurrampen is de zware DANA (Depresión Aislada en Niveles Altos) die Valencia vorig jaar trof. Het doel van de maatregel is duidelijk: leerlingen en scholen beter voorbereiden op noodsituaties, en risico’s zoveel mogelijk beperken.
De lessen worden verzorgd door professionals van de burgerbescherming (Protección Civil) en hulpdiensten. Ze geven niet alleen uitleg in de klas, maar organiseren ook praktische oefeningen zoals evacuatiesimulaties. Ouders en leraren worden actief betrokken, onder andere via workshops en informatiesessies.
Volgens het ministerie worden de lesprogramma’s aangepast aan de leeftijd van de leerlingen. En afhankelijk van waar de school zich bevindt, komen specifieke risico’s vaker aan bod. Denk aan overstromingen aan de kust, bosbranden in het binnenland of aardbevingen in het zuiden.
Vergroten structurele weerbaarheid tegen extreem weer
Deze onderwijshervorming maakt deel uit van een groter noodplan dat de Spaanse regering goedkeurde na de DANA. Behalve steunmaatregelen voor getroffen gezinnen en bedrijven, wil men via het onderwijs werken aan een structurele weerbaarheid tegen extreem weer.
Alle scholen in Spanje die geen hoger onderwijs aanbieden, dus basisscholen, middelbare scholen en beroepsopleidingen, moeten het nieuwe lesprogramma invoeren. De regionale overheden helpen bij de concrete uitwerking.
Meer ruimte voor leerlingen in getroffen gebieden
Voor leerlingen in regio’s die zwaar zijn getroffen door natuurrampen, komt er meer flexibiliteit in hun lesprogramma. Studenten in het beroepsonderwijs of kunstonderwijs mogen hun praktijkstages later doen of, in bepaalde gevallen, vervangen door erkend vrijwilligerswerk dat relevant is voor hun studie.
Ook komt er een mogelijkheid om stage te lopen in andere regio’s of via alternatieve opleidingscentra. Leerlingen in het tweede jaar krijgen ruimte om hun stage op te schuiven naar het begin van het volgende schooljaar.
Vooruitdenken in een veranderend klimaat
De Spaanse overheid speelt met dit plan in op een realiteit die steeds zichtbaarder wordt: meer extreem weer, langere droogtes, hevigere regenval. Een kind dat weet wat te doen bij een overstroming of bosbrand, is beter beschermd. En een school die snel kan handelen bij noodweer, kan erger voorkomen. Zo draagt het lesprogramma over preventie natuurrampen bij aan de veiligheid van iedereen.