Else Beekman
Kilometerslange files, opstoppingen op uitvalswegen die door woonwijken leiden, overvolle treinen en groeiplannen zonder de juiste infrastructuur: de mobiliteitsproblemen in Málaga en langs de Costa del Sol worden steeds groter. Ze zorgen dagelijks voor frustratie bij inwoners, forenzen en toeristen. Iedereen lijkt het erover eens dat het zo niet langer kan, maar oplossingen en betere samenwerking tussen overheden blijven uit.
De druk op de wegen rond Málaga en langs de Costa del Sol is enorm en ook enorm toegenomen de laatste jaren. Op werkdagen staan er steevast lange files op verschillende punten van de A-7, de A-357 van Málaga richting Cártama en de toegangswegen naar de stad. Een recent ongeval op twee van deze routes veroorzaakte zelfs tot tien kilometer vertraging. Javier Salas is regeringsafgevaardigde in Málaga en hij stelt in Málaga Hoy: “Als het gemeentelijk wegennet van Málaga-stad het verkeer van de A-7 niet kan verwerken, verandert er niets. We hebben de inzet nodig van álle overheden.”
Met name de A-357 , die het binnenland (Alhaurín el Grande, Coín, Cártama, Pizarra o.a.) verbindt met Málaga , raakt overbelast. Dagelijks rijden hier tot 80.000 voertuigen. In de ochtendspits zakte de snelheid hier recent tot gemiddeld 20 km/u. Dit bezorgt mensen een reistijd van bijna een uur voor slechts 30 kilometer.
‘In het paradijs, maar wel in de file’
©Lorraine Williamson
Een luxe makelaar nabij Puerto Banús sloeg afgelopen zomer de spijker op z’n kop met een reclamebord: “Je staat dan wel in de file, maar je bent tenminste in het paradijs.” Waar files vroeger vooral in de zomer voorkwamen, zijn ze inmiddels het hele jaar door een realiteit. De verkeersdrukte is net als het toerisme veel minder seizoensgebonden.
Op de toegangsweg naar Málaga vanaf Rincón de la Victoria is het verkeer tussen 2013 en 2023 bijna verdubbeld tot bijna 100.000 voertuigen per dag. Bij Torremolinos zijn het er dagelijks al 155.000. Tussen Marbella en Estepona ligt de belasting ook hoog met regelmatig files rond San Pedro.
Economen stellen dat de provincie op omvallen staat als deze trend doorzet. “Als je de mobiliteitsproblemen combineert met het tekort aan betaalbare woningen, heb je nog drie tot vier jaar voordat de situatie echt onhoudbaar wordt,” luidt hun voorspelling.
Málaga als ‘het nieuwe Californië’
Vraag het aan wie je wilt in de provincie: alle rapporten en experts komen tot dezelfde conclusie, de mobiliteit loopt vast. Met het Plan Mobiliteit en Infrastructuur uit 2023 wilde de Junta de Andalucía 52.000 auto’s van de wegen halen. Dat is niet gelukt: 85% van alle interlokale verplaatsingen in Málaga gebeurt altijd nog met de auto.
“Málaga is hard op weg om het nieuwe Californië te worden, en dat is geen compliment,” zegt mobiliteitsingenieur Vicente Jordà in een ander artikel in de regionale krant Málaga Hoy. De Amerikaanse staat staat, naast tech en zon, ook bekend om z’n eindeloze zesbaans snelwegen vol stilstaande auto’s. Málaga begint volgens hem ook steeds meer op dat beeld te lijken. Alleen al afgelopen zomer werden er 4,6 miljoen verkeersbewegingen geteld, bijna 5% meer dan het jaar ervoor.
Openbaar vervoer schiet schromelijk tekort
Ook het openbaar vervoer biedt weinig soelaas. De Cercanías-treinen zitten in de zomer tot 117% vol. Toeristen die op de luchthaven van Málaga zijn geland moeten soms treinen laten gaan, omdat ze er met hun koffers niet meer bij passen. De lijn van Málaga naar Fuengirola, al jaren de drukste Cercanías-verbinding van Spanje) is overvol en langzaam, terwijl de veelbesproken uitbreiding richting Marbella nog jaren op zich laat wachten. En busverbindingen? De concessies zijn al twintig jaar niet herzien.
Ondanks de hoge nood komt de verbetering van het OV nauwelijks op gang. De Junta de Andalucía is op dit moment nog bezig om de nieuwe mobiliteitsbehoeften vast te stellen. “Zonder een stevig openbaar vervoersnetwerk blijven mensen afhankelijk van de auto”, stelt mobiliteitsexpert Vicente Jordà. Steeds minder mensen kunnen zich een woning dichtbij hun werkplek veroorloven en trekken daarom naar plaatsen in het binnenland. Het gevolg? Nog meer verkeersdruk op de toegangswegen.
Groei zonder mobiliteit
Terwijl de dagelijkse mobiliteit stokt, investeert Spanje via luchthavenbeheerder AENA wél 1,5 miljard euro in een flinke uitbreiding van het vliegveld van Málaga. Ingenieurs stellen kritische vragen. “Waarom zouden we van 24 naar 36 miljoen passagiers gaan, als we niet eens voldoende verbindingen over de weg en het spoor hebben?”, vraagt Luis Cepedano zich af in dit artikel in de krant El Español.
Ook collega-ingenieur Carlos Miró maakt zich zorgen: “Een groter vliegveld zonder bijbehorende infrastructuur werkt verstikkend in plaats van stimulerend.” Het plan voor een noordelijke toegang tot het vliegveld, essentieel voor een betere doorstroming, ligt al jaren stil.
Politiek vingerwijzen
De mobiliteitscrisis in Málaga is bovendien al langer onderwerp van politiek gekibbel en vingerwijzen en dan met name tussen de verschillende partijen PSOE en PP. Tijdens een gemeenteraadsvergadering verzuchtte de lokale mobiliteitswethouder Trinidad Hernández (PP) zelfs: “Jullie zetten ons de voet op de keel.” Terwijl de ene partij wijst naar het Rijk (PSOE) vanwege de trage aanpak van spoorprojecten, verwijt de andere de regio (PP) en gemeenten (verschillende partijen) het gebrek aan investeringen in bussen, metro’s en parkeerplaatsen.
Ondanks dat het onderwerp op de agenda’s staat, is er weinig tot geen vooruitgang. Plannen voor de verlenging van het metrotraject naar Rincón de la Victoria liggen stil. En het voorstel om de tol op de AP-7, zoals in Galicië, te verlagen om de druk op de A-7 te verlichten, werd afgewezen. In plaats daarvan moeten mensen in het hoogseizoen van juni tot eind september juist meer tol betalen dan in de rest van het jaar.
Samenwerking blijft uit
Alle signalen wijzen in dezelfde richting: de mobiliteit in Málaga kraakt onder het groeiende aantal inwoners, toeristen en voertuigen. En hoewel studies en plannen stapelen, blijft een gezamenlijke visie en daadkrachtige samenwerking tussen Rijk, regio en gemeenten uit.
Zoals Salas samenvat: “Losse maatregelen lossen het probleem niet op. Alleen met een gezamenlijke inzet kunnen we Málaga in beweging houden.”
In het kort
- Steeds meer verkeersdruk rond Málaga, op bijvoorbeeld A-7 en A-357
- Deskundigen: binnen drie tot vier jaar mobiliteit volledig vast
- Files nu het hele jaar door, niet alleen in de zomer
- Woningschaarste vergroot mobiliteitscrisis aan Costa del Sol
- 85% van de verplaatsingen gebeurt nog met de auto
- Openbaar vervoer is overvol en verouderd
- Vliegvelduitbreiding op stapel, zonder investeringen in uitbreiding infrastructuur
- Politieke verdeeldheid belemmert echte oplossingen