Else Beekman
In 2008 startte de wereldberoemde rechter zijn onderzoek naar 114.000 dodelijke slachtoffers uit het Franco-verleden van vlak na de Spaanse Burgeroorlog in 1939 tot 1975, het jaar dat Franco stierf.
Amnestywet
Twee extreemrechtse groepen klaagden Garzon aan omdat hij de Amnestywet uit 1977 zou schenden met zijn onderzoek. Deze wet werd ingesteld om de overgang van dictatuur naar democratie soepeler te laten verlopen door gepleegde misdaden onder Franco’s bewind niet te vervolgen. Het sterk verdeelde Spanje kon op die manier makkelijker worden verenigd.
Ideologieën
Volgens Garzon was zijn onderzoek geen kwestie van ‘rechts tegen links of van ideologieën’, maar stelde hij het in om de ‘rechten van honderduizenden slachtoffers waarvoor niemand is opgekomen’ te verdedigen.
Mensenrechte
Het uitgangspunt van de rechter hierbij was dat de internationale wetgeving altijd boven een Spaanse amnestywet staat, zeker als het gaat om mensenrechten.
De gevolgen van de vermiste en vermoordde personen gelden nog steeds. Hun stoffelijke resten werden nooit gevonden en de familie heeft ze nooit kunnen begraven.
Systematische verdwijningen
De verdwijningen tijdens de burgeroorlog en daarna waren volgens Garzon systematisch en gelden daarom als misdaad tegen de mensheid.
Na Garzons enige getuigenis op dinsdag zullen alleen nabestaanden van de slachtoffers worden gehoord en deskundigen op het gebied van mensenrechten.
Human Rights Watch
Volgens Reed Brody van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch is de rechtszaak tegen Garzon op zichzelf al een aanval tegen de mensenrechten en tegen de onafhankelijke rechtspraak.
Seponeren
Een week eerder, op de eerste dag van de zaak had Garzon’s verdediging het hof in Madrid verzocht het proces te seponeren omdat de klacht tegen de rechter afkomstig was van twee extreemrechtse verenigingen en niet van burgerlijke partijen. Tevergeefs want het hof heeft geweigerd.
Vorige week betoogden nog duizenden mensen in Madrid tegen de rechtszaak die gevoelig ligt in Spanje.