Else Beekman
Wat weten mensen echt over Franco en de dictatuur in Spanje tussen 1939 en 1975? De Spaanse publieke omroep RTVE daagt iedereen uit met een opmerkelijke quiz: Franquizmo. Deze is dagelijks te spelen en biedt unieke beelden en geluiden uit het archief van de omroep.
De dictatuur van Francisco Franco blijft voor veel Spanjaarden een gevoelig en vaak onderbelicht onderwerp. Ondanks het historische belang komt het in het onderwijs vaak slechts beknopt aan bod, erkennen ook Spaanse historici. RTVE speelt daarop in met een interactieve quiz die niet alleen informeert, maar ook verrast met zeldzaam materiaal.
Tien vragen per dag
Wie geïnteresseerd is kan van maandag 17 tot en met zondag 23 november 2025 dagelijks meedoen met de nieuwe quiz door tien vragen over het Franco-tijdperk te beantwoorden. Het gaat niet alleen over politiek, maar ook over onderdrukking, het internationale speelveld, de Spaanse economie en het dagelijks leven van toen.
Elke vraag levert 10 punten op. Wie elke dag meespeelt, krijgt bovendien een bonus van 50 punten. Zo kun je maximaal 150 punten per dag verdienen. Er is een ranglijst, een top 10 en een digitaal podium voor de drie best scorende deelnemers.
Uniek historisch beeld- en geluidsmateriaal
Wat de quiz bijzonder maakt, zijn de nooit eerder vertoonde beelden uit het archief van RTVE. Onder meer:
Franco’s laatste toespraak op het Plaza de Oriente, een maand voor zijn dood
Zijn ontmoeting met Hitler in Hendaye in 1942
Propagandistische geluidsfragmenten, inclusief Franco die Engels spreekt
Oude reclames en foto’s van executiebevelen
Ook religieuze en morele aspecten komen aan bod. Zoals het feit dat de katholieke kerk op een gegeven moment Franco dreigde te excommuniceren, ondanks zijn overtuiging dat hij ‘door de genade van God’ regeerde.
Breder project rond 50e verjaardag van Franco’s dood
De quiz maakt deel uit van een groter project van RTVE ter gelegenheid van de 50e sterfdag van Franco op 20 november 2025. Daarbij hoort ook de publicatie van El país de las 6.000 fosas, waarover we hier schreven. Dat is het eerste audiovisuele overzicht van verdwenen personen tijdens de Spaanse Burgeroorlog en de dictatuur.
Daarnaast zijn drie nieuwe documentaires beschikbaar via RTVE Play:
La foto: over de controversiële beelden van Franco’s laatste dagen
La democracia no se hará sin nosotros: over de rol van burgers in de strijd voor democratie
Voladura 76: over de geheime operatie die het Franco-regime van binnenuit aantastte
Later in november verschijnt ook nog Miradas desobedientes, waarin nakomelingen van daders en slachtoffers met elkaar in gesprek gaan over de repressie en het zwijgen daarover in families.
Speel mee en leer
Met de quiz over Franco biedt RTVE een speelse maar serieuze manier om meer te leren over een periode die het hedendaagse Spanje nog altijd beïnvloedt. En misschien kom je tot de ontdekking dat jij ook, net als velen, dit hoofdstuk uit de geschiedenis onvoldoende hebt leren kennen.
“Die Franco-tijd was zo slecht niet”, vindt 1 op de 5 Spanjaarden