Elize van Loon
Spanje beleeft een dramatische zomer als het gaat om verdrinkingsdoden. Tot eind juli zijn al 302 mensen verdronken in wateren door het hele land. Dat is het hoogste aantal verdrinkingen in tien jaar. Experts waarschuwen dat veel van deze sterfgevallen te voorkomen waren.
Er is dringend behoefte aan een cultuur van preventie en voorlichting, vergelijkbaar met wat al jaren gebeurt op het gebied van verkeersveiligheid.
Verdrinken gebeurt snel en stil
Een verdrinking duurt vaak minder dan twee minuten. In die korte tijd raken de luchtwegen geblokkeerd en stopt de zuurstoftoevoer naar het lichaam. Bewusteloosheid treedt snel in, gevolgd door hersenbeschadiging of zelfs de dood. Juist omdat het proces zo stil verloopt, is het risico groot — vooral bij kinderen.
Zomermaanden zijn het gevaarlijkst
Tachtig procent van alle verdrinkingen vindt plaats in de zomer. De combinatie van vakantie, warm weer en recreatie in open water zorgt voor extra risico’s. Onvoorzichtigheid, alcoholgebruik, gevaarlijke duiken en het negeren van waarschuwingsvlaggen spelen daarbij een grote rol.
Rode vlag? Niet het water in
Op veel stranden wappert een rode vlag als waarschuwing: zwemmen is dan verboden vanwege gevaarlijke stromingen of ruwe zee. Toch negeren veel mensen deze signalen. Volgens Silvia Aranda van SEMES Socorrismo ontbreekt het in Spanje aan een brede bewustwording over waterveiligheid. In tegenstelling tot verkeersveiligheid zijn er nauwelijks nationale campagnes. Lokale initiatieven zijn er wel, maar die bereiken lang niet iedereen.
Regionale verschillen
De meeste verdrinkingen vonden plaats in Andalusië, gevolgd door de Canarische Eilanden, Valencia, Catalonië en Galicië. Alleen Extremadura en Ceuta hebben tot nu toe geen verdrinkingsdoden gemeld.
Stijging onder jongeren
Hoewel het profiel van de meeste slachtoffers dat van een volwassen man boven de 45 blijft, is er dit jaar ook een opvallende stijging onder jongeren van 18 tot 44 jaar. In juli vielen de meeste doden in de leeftijdsgroep van 65 tot 74 jaar.
Kinderen extra kwetsbaar
Bij jonge kinderen is het risico op verdrinking bijzonder groot. Ze kunnen vaak niet om hulp roepen en zijn afhankelijk van constant toezicht. In juni en juli verdronken al 23 minderjarigen in Spanje. Een moment van onoplettendheid kan fataal zijn. Experts pleiten daarom voor meer voorlichting op scholen, zodat kinderen leren hoe ze veilig met water kunnen omgaan.
Verdrinking in privézwembaden: stille gevaren thuis
Niet alleen open water is gevaarlijk. Privézwembaden lijken veilig, maar zijn vaak onbewaakt en niet goed beveiligd. Deze week verdronk een driejarig Nederlands meisje in het zwembad van een vakantievilla in Alhaurín de la Torre, Málaga. Dat gebeurde in het bijzijn van haar ouders. Zij worden niet verdacht van nalatigheid of dood door schuld en zijn niet aangehouden, aldus een woordvoerder van de Guardia Civil tegenover deze site. Reanimatiepogingen mochten niet meer baten.
Slechts één dag later overleed opnieuw een peuter van drie jaar, dit keer in het dorp Encinas Reales in de provincie Córdoba. Het jongetje viel ’s avonds in een privézwembad terwijl zijn familie binnen bezig was met het avondeten. Ondanks snelle hulp en reanimatie door buren, politie en ambulancepersoneel, waren de hersenschade en het zuurstoftekort fataal. Het kind stierf twee dagen later in het ziekenhuis van Córdoba. Dit is het derde verdrinkingsincident met een jong kind in die provincie dit jaar.
Preventie het hele jaar door nodig
Goed kunnen zwemmen is geen garantie voor veiligheid. Spierkrampen, vermoeidheid of een onverwachte gezondheidsklacht kunnen fataal zijn. Daarom is het belangrijk dat preventie niet alleen in de zomer plaatsvindt, maar het hele jaar door. Campagnes moeten gericht zijn op verschillende leeftijdsgroepen en ook privézwembaden moeten beter worden beveiligd.
Bronnen: Infobaecom, ELPAÍS Málagahoy
90 procent van Spaanse zwembaden is privébezit: verkoeling voor de happy few?