Else Beekman
Maandag is Santos Cerdán León, voormalig nummer 2 van de landelijke Spaanse regeringspartij PSOE, officieel de gevangenis in gegaan. Zijn arrestatie is een nieuw dieptepunt in een grote corruptiezaak die al maandenlang het politieke debat in Spanje bepaalt.
Wat is er gebeurd?
Op 30 juni besloot het Hooggerechtshof dat Santos Cerdán voorlopig in hechtenis blijft in afwachting van het proces. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij de zogenoemde ‘caso Koldo’. Dat is een corruptieschandaal rond overheidsaanbestedingen tijdens de coronapandemie. Volgens de aanklagers speelde Cerdán een centrale rol bij het regelen van opdrachten in ruil voor steekpenningen. Het zou gaan om zo’n 650.000 euro aan smeergeld, afkomstig uit commissiebetalingen bij aanbestedingen aan bedrijven en tot stand gekomen via tussenschakels van voormalig kabinetschef Koldo García. Omdat Cerdñan mogelijk bewijsmateriaal kon vernietigen of het onderzoek kon beïnvloeden, werd besloten hem zonder borg op te sluiten.
Cerdán werd direct overgebracht naar de gevangenis van Soto del Real, net buiten Madrid. Daar verblijft hij voorlopig in een aparte afdeling voor nieuwe gevangenen.
Arrestatie raakt kern van regeringspartij PSOE
De arrestatie van Santos Cerdán raakt direct de kern van de PSOE, de partij van premier Pedro Sánchez. De man was jarenlang een vertrouweling van de premier en een van de belangrijkste organisatoren binnen de partij. Zijn val werpt opnieuw een schaduw over het imago van de socialisten, die zichzelf altijd presenteerden als kampioenen van integriteit en transparantie.
Interessant genoeg kwam premier Pedro Sánchez zelf in juni 2018 aan de macht nadat hij een succesvolle motie van wantrouwen indiende tegen voormalig premier Mariano Rajoy van de conservatieve Volkspartij Partido Popular (PP) vanwege het grote corruptieschandaal rond de PP, bekend als de Gürtel-affaire. Hierin speelde de voormalig penningmeester van de PP, Luis Bárcenas, een grote rol. Nu lijkt ook de PSOE niet gevrijwaard van schimmige deals en zelfverrijking.
Politieke reacties
Binnen de PSOE zelf klinkt schaamte en verontwaardiging. Premier Sánchez liet weten dat hij het partijhandvest voor ethisch gedrag wil aanscherpen en dat hij op korte termijn hervormingen aankondigt. Premier Pedro Sánchez heeft publiek excuses aangeboden aan de Spaanse bevolking voor het schandaal, terwijl Cerdán zelf vooral zijn onschuld benadrukt aan partijleden en kiezers voor de schade die het onderzoek veroorzaakt.
Tegelijkertijd ruiken oppositiepartijen bloed. De conservatieve PP onderzoekt zelfs de mogelijkheid om een motie van wantrouwen in te dienen.
Ook de coalitiepartner Sumar eist opheldering. Yolanda Díaz, de leider van Sumar, riep op tot een ‘reset’ van de regeringsperiode om vertrouwen bij de bevolking te herstellen.
Hardnekkige corruptie
Zo lijkt politieke corruptie in Spanje een hardnekkig probleem te blijven. Zowel linkse als rechtse partijen zijn al vaker in opspraak gekomen. De zaak-Cerdán bevestigt het beeld dat veel Spanjaarden hebben: macht en belangenverstrengeling liggen vaak gevaarlijk dicht bij elkaar. Tegelijkertijd zien sommige Spanjaarden de arrestatie als bewijs dat justitie onafhankelijk durft op te treden, terwijl anderen juist denken dat het een politieke afrekening is.
Bronnen: El País, El Mundo, La Vanguardia, El Diario