Else Beekman
Spanje en Frankrijk roepen tijdens de VN-klimaatconferentie in Brazilië op tot de invoering van een extra belasting op luxe vluchten. Hiermee doelen zij op onder meer businessclass-tickets en privéjets. De landen vinden het tijd dat de grootste vervuilers ook de hoogste bijdrage aan klimaatmaatregelen leveren.
De Spaanse ambassadeur in Brazilië, María del Mar Fernández-Palacios, lichtte toe dat een belasting op luxe vluchten miljarden kan opleveren voor klimaatadaptatie en duurzame ontwikkeling. “Wie meer vervuilt, moet ook meer bijdragen,” zei ze tijdens de top in Belém. De opbrengst zou moeten gaan naar landen die extra kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering.
Spanje maakte eerder dit jaar al duidelijk voorstander van zo’n belasting te zijn. Tijdens een VN-conferentie over geld en klimaat in Sevilla afgelopen juli kondigde premier Pedro Sánchez aan dat Spanje luxe vliegreizen en privéjets zwaarder wil belasten. Volgens Sánchez is het tijd dat “degenen die het meest profiteren van internationale mobiliteit, ook het meest bijdragen aan de gevolgen daarvan.” De premier benadrukte dat de maatregel zich uitdrukkelijk niet op vakantievluchten in economy class richt, maar op de vervuilende varianten die slechts door een kleine groep worden gebruikt.
Spanje vormt samen met Frankrijk en zeven Afrikaanse landen (Benin, Nigeria, Somalië, Kenia, Sierra Leone, Djibouti en Zuid-Soedan) de ‘Premium Flyers Solidarity Coalition’. Hiermee pleiten ze voor een internaitonale solidariteitsbelasting op luxe luchtverkeer.
Luchtvaart als klimaatzorg
Volgens de coalitie is één procent van de wereldbevolking verantwoordelijk voor meer dan de helft van de CO₂-uitstoot door commerciële luchtvaart. Het groeiende probleem wordt gevormd door privéjets. De uitstoot hiervan steeg tussen 2019 en 2023 met 46 procent. “Vliegen is de meest klimaatschadelijke manier van reizen,” zei de Franse klimaatgezant Benoît Faraco.
Faraco benadrukte dat deze solidariteitsheffing binnen de geest van het Klimaatakkoord van Parijs past. “We roepen alle landen op zich bij ons aan te sluiten,” zei hij tijdens een bijeenkomst op COP30 in Brazilië.
Steun en tegenstrijdigheden
Ook Duitsland steunt het voorstel in principe. Een woordvoerder van het ministerie van Milieu verklaarde tegenover ‘Der Spiegel’: “Wie eerste klas vliegt of een privéjet gebruikt, kan een heffing best betalen.” Opvallend is wel dat de Duitse regering deze week nog besloot om per juli 2026 juist de vliegtaks op reguliere tickets te verlagen. Die stap kreeg veel kritiek van klimaatorganisaties.
Ook voormalig staatssecretaris voor Klimaatactie, Jennifer Morgan, steunt het plan van Spanje en Frankrijk. “Mensen zien de groeiende ongelijkheid. Ze begrijpen dat het eerlijk en nodig is om miljardairs en privéjets te belasten,” aldus Morgan.
Internationale verdeeldheid
Hoewel het voorstel op steun kan rekenen van diverse Afrikaanse landen en Europese klimaatexperts, blijft het afwachten of er op wereldniveau voldoende draagvlak ontstaat. Luchtvaartbelastingen liggen gevoelig in veel landen, zeker waar economische belangen zwaar wegen. De komende dagen zal duidelijk worden of het voorstel van Spanje en haar bondgenoten voldoende steun krijgt om opgenomen te worden in de slotverklaring van de klimaattop.