Else Beekman
Dit aantal vrouwenmoorden maakt 2023 een van de ergste jaren op het gebied van geweld tegen vrouwen. De eerste en laatste slachtoffers, Eva Aza en Carolina Vivas, zijn slechts twee namen in een lange, tragische lijst van vrouwen die om het leven worden gebracht door (ex)partners.
Naast de fysieke aanvallen, kampen vrouwen in Spanje ook met andere vormen van misbruik, waaronder psychologisch, seksueel en economische geweld. Uit de Europese Enquête naar Geweld tegen Vrouwen (EEVG) van 2022 blijkt dat bijna vijf miljoen Spaanse vrouwen slachtoffer zijn geweest van geweld door een partner of ex-partner.
Toename van seksuele delicten
Het aantal delicten tegen de seksuele vrijheid, verkrachting, stalking, aanranding, seksuele intimidatie etc, is ook gestegen. Volgens het criminaliteitsrapport van het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn er in het tweede kwartaal van 2023 9.560 van dergelijke delicten geregistreerd, een toename van 13% ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit kan ook wijzen op een grotere bereidheid om dergelijke delicten te melden.
Vooruitgang in gelijke rechten
Ondanks de sombere statistieken zijn er belangrijke stappen gezet op het gebied van gelijkheid. De nieuwe ‘solo sí es sí’-wet heeft geleid tot een paradigmaverschuiving in de beoordeling van seksuele misdrijven, waarbij de nadruk ligt op toestemming. De wet heeft geleid tot uitgebreidere bescherming voor slachtoffers van seksueel geweld. Ook is 65% van de 290 maatregelen van het Pact tegen Gendergeweld, dat in 2017 in werking trad, geïmplementeerd.
De toekomst van gelijke rechten
De nieuwe minister van Gelijkheid, Ana Redondo, heeft plannen aangekondigd voor verdere verbeteringen, zoals een wet voor paritaire vertegenwoordiging en uitbreiding van het geboorteverlof tot 20 weken. Er zijn echter nog steeds uitdagingen, zoals het doorvoeren van een wet tegen mensenhandel en het openen van meer gespecialiseerde centra voor slachtoffers van gendergeweld.
Jongeren en de ontkenning van gendergeweld
Het is ook zorgwekkend hoe het ontkenningsdiscours over gendergeweld, gepromoot door extreemrechts van Vox, dat met maatregelen dreigt die de laatste jaren geboekte vooruitgang weer terugdraait, vooral jongeren bereikt. Er is een toename te zien in de ontkenning van gendergeweld onder jonge mannen. Een recente enquête toont aan dat 23% van de jonge mannen gelooft dat gendergeweld “niet bestaat of een ideologisch verzinsel is”, een stijging van elf procentpunten sinds 2019.
Landelijke protesten
De toename van moorden en andere vormen van geweld tegen vrouwen heeft geleid tot ruim 40 geplande protesten in heel Spanje. In Madrid zijn twee verschillende demonstraties gepland, terwijl in Barcelona, Baskenland en Valencia ook grote bijeenkomsten worden georganiseerd.