Else Beekman
Niet alleen in Nederland gebruikt extreem rechts de hoofddoek als politiek wapen. In Spanje is de partij Vox een politieke campagne gestart om de hoofddoek en andere islamitische kleding in openbare ruimtes te verbieden. De partij probeert de conservatieve Partido Popular (PP) in het hoofddoekverbod mee te trekken, zowel in het nationale parlement als in regionale assemblees.
In de stad Jumilla (regio Murcia) kreeg Vox onlangs steun van de PP voor een motie om islamitische vieringen in gemeentelijke sportfaciliteiten te verbieden. Aanvankelijk werd gesproken over een verbod op alle islamitische vieringen in de openbare ruimte, maar dat werd door de PP afgezwakt. Zelfs de Spaanse Bisschoppenconferentie sprak zich uit tegen het voorstel, omdat het in strijd zou zijn met fundamentele rechten.
Landelijke wetgeving over hoofddoekverbod op komst?
Op 25 juni diende Vox in het Spaanse Congres een voorstel in om het dragen van het islamitisch hoofddoek en andere traditionele islamitische kleding te verbieden in alle openbare gebouwen en ruimtes. El País schrijft dat het daarbij niet alleen gaat om het hiyab (hoofddoek), maar ook om de niqab en de boerka. In sommige Europese landen, zoals Frankrijk en België, zijn alleen de gezichtsbedekkende varianten verboden vanwege veiligheidsredenen. Vox kiest echter voor een algemeen hoofddoekverbod uit overtuiging dat de islam “onverenigbaar is met de Spaanse identiteit”.
Partijleider Santiago Abascal verklaarde:
De islam heeft Spanje gevormd, maar in tegengestelde richting. Spanje is ontstaan in verzet tegen de islam
Politieke spanning met de PP
In het Catalaanse parlement wees de PP een Vox-voorstel af, omdat het te ver ging: het verbood ook andere kledingstukken zoals djellaba’s en babouches. Regionale PP-woordvoerders zeggen alleen een verbod op gezichtsbedekkende kleding te willen steunen. Het is nog onduidelijk of landelijke PP-leider Alberto Núñez Feijóo het voorstel in het Congres zal steunen.
Ook polariserende campagne in Nederland
Het debat over het hoofddoek is niet uniek voor Spanje. In Nederland gebruikt PVV-leider Geert Wilders het eveneens als symbool in een polariserende campagne. Onlangs plaatste hij een beeld op sociale media waarin een jonge, neutraal kijkende vrouw zonder hoofddoek en de letters PVV werden afgezet tegen een oudere, boos kijkende vrouw met hoofddoek en de letters PvdA. Daarboven stond: “Aan U de keuze op 29/10.” De uiting leidde tot meer dan 2.500 meldingen van discriminatie in enkele dagen tijd. Critici zien het als een bewuste poging angst en afkeer op te wekken tegen moslims, waarbij religieuze symbolen worden ingezet als politiek wapen.
Moslims in Spanje
Vox spreekt vaak over moslims als immigranten, ook als ze Spaans staatsburger zijn. In werkelijkheid wonen er naar schatting 2,4 miljoen moslims in Spanje. Ongeveer de helft daarvan heeft de Spaanse nationaliteit. De islam is sinds 1989 officieel erkend als religie van “notorieel belang”. Dat houdt in dat de religie officieel wordt erkend als wijdverbreid en stevig geworteld in de samenleving. Met die status krijgt de geloofsgemeenschap extra rechten en waarborgen. In Spanje hebben ook het katholicisme, het protestantisme en het jodendom deze erkenning. Verder wordt volgens een staatsverdrag van 1992 de historische invloed van de islam op de Spaanse identiteit erkend.
Rechter stelt hoofddoekdragende werkneemster in Spanje in het gelijk