Else Beekman
Windenergie deed het al wel eerder beter dan andere bronnen, maar nog nooit was dat het geval gemeten over de periode van een jaar. Het voordeel van windenergie ten opzichte van kernenergie (dat op de tweede plaats staat, gemeten in megawattproductie) is in de rest van dit jaar niet meer te evenaren.
Zelfs in het hypothetische geval dat het niet meer waait en de kerncentrales op volle kracht draaien (wat ook onmogelijk is omdat de helft ervan tegenwoordig wordt stilgelegd om op te laden), blijft windenergie. Een mijlpaal voor hernieuwbare energiebronnen. Dit komt deels door de toename van de geïnstalleerde windenergiecapaciteit; deze is in twee jaar tijd met 12% gestegen. Het was een kwestie van tijd tot deze mijlpaal bereikt zou worden.
De mijlpaal viel samen met een nieuw productierecord op woensdag. De stevige wind zorgde voor een productie die naar verwachting 4,2% hoger was dan het vorige record dat in januari werd gevestigd. De harde wind zorgde ervoor dat de prijzen nogal fluctueerden van 14 euro per megawattuur (MWh) om zes uur ’s ochtends tot 238 euro MWh om negen uur ’s avonds.
Waarom doet windenergie het zo goed?
Tussen 1 januari en 7 december 2021 hebben Spaanse windturbines meer dan 23,1% van de totale energie van het elektriciteitssysteem geproduceerd. Meer dan kernenergie, en meer dan de gecombineerde cyclus (waarbij gas wordt verbrand om elektriciteit te produceren).
De meningen over waarom windenergie zo’n boost had dit jaar lopen uiteen. Sommigen wijzen op het stilzetten van twee van de zeven kernreactoren. Maar feit is dat dit elk jaar gebeurt, legde Xavier Cugat, deskundige op het gebied van hernieuwbare energiebronnen, uit. ‘Als alle centrales tot het eind van het jaar 24 uur op vol vermogen zouden draaien, zouden zij ongeveer 4 miljoen MWh opwekken. Niet genoeg om windenergie te verslaan’.
De opwaartse trend van windenergie is al enige tijd aan de gang. In de loop van dit jaar heeft zij vrijwel voortdurend meer elektriciteit opgewekt dan kernenergie.
In december heeft windenergie al meer dan 7.000 megawattuur opgewekt, wat de maximale capaciteit is van alle kerncentrales die tegelijkertijd in bedrijf zijn, vertelt Pedro Fresco, directeur-generaal Ecologische Transitie van de regioregering in Valencia.
Nu de sluiting van de bestaande kerncentrales is gepland voor 2035, komt windenergie naar voren als de belangrijkste energiebron voor de komende jaren, met de hoogste capaciteit in Spanje. Ondanks de opkomst van meer hernieuwbare energiebronnen. Zo is de capaciteit van fotovoltaïsche zonne-energie in de afgelopen twee jaar verdubbeld. In dezelfde periode is de opbrengst slechts met 12% gegroeid.
Hogere gasprijs verhoogt noodzaak windenergie
‘De kracht van wind kan enorm zijn. De opbrengst kan op bepaalde momenten meer dan 17.000 MWh zijn, dat is alsof we 17 actieve reactoren aan het werk zouden hebben’, signaleert Fresco. ‘Met de hoge gasprijs van dit jaar lijkt het meer dan ooit noodzakelijk om te investeren in schonere en goedkopere energiebronnen. Het goede nieuws is dat we in 2021 in totaal bijna 47% hernieuwbare energie opgewekt hebben, het hoogste percentage in de geschiedenis. Als we zo doorgaan, kan 2022 het eerste jaar zijn waarin we meer dan 50% van de productie uit groene bronnen halen.
Tikje onvoorspelbaar
Maar niet alles is goud wat blinkt. De opbrengst afgelopen zomer was lager dan normaal voor windenergie. De toename van de capaciteit leek niet erg merkbaar. Zonne-energie is daarentegen constanter en voorspelbaarder; wind is meer variabel van jaar tot jaar. Maar de wintermaanden van de late herfst en de lente zijn meestal zeer goed voor windenergie’, stelde Cugat.
Terug naar steenkool?
Hoog tijd voor de schone energiebronnen om hun capaciteitsproblemen op te lossen als zij niet afhankelijk willen zijn van back-upbronnen. Dat gebeurt nu door kernenergie en de gecombineerde cyclus. De hoge gasprijs heeft ook het debat over reactoren heropend en heeft zelfs geleid tot een terugkeer naar de verbranding van steenkool.