Else Beekman
Zaterdag 1 maart 2025 stroomden de straten van Valencia opnieuw vol met duizenden demonstranten die hun onvrede uitten over de aanpak van de DANA-ramp van 29 oktober 2024. Met naar schatting 30.000 aanwezigen was dit de vijfde en grootste protestmars tot nu toe. De roep om het aftreden van Carlos Mazón, president van de Generalitat Valenciana, blijft onverminderd groot.
Op 29 oktober 2024 werd Valencia getroffen door een ongekende DANA (Depresión Aislada en Niveles Altos), die leidde tot zware overstromingen en verwoestingen in de regio. Maar liefst 227 mensen kwamen om het leven en drie anderen worden nog steeds vermist. Volgens critici had de overheid deze tragedie kunnen voorkomen met tijdige waarschuwingen en een betere crisisaanpak. De woede richt zich vooral op Mazón, die naar verluidt de hele middag onbereikbaar was gedurende uren waarin de ramp zich voltrok.
Woede en verdriet in de straten
De demonstratie begon in de Calle Colón en werd geleid door de vereniging van slachtoffers van de DANA-ramp. De menigte droeg gezamenlijk een groot spandoek met de woorden “Onze familieleden zijn gestorven door jullie incompetentie. Moordenaars.” Onder de betogers bevonden zich naast nabestaanden ook leden van de oppositie en verontwaardigde burgers die de regering verantwoordelijk houden voor het falen tijdens en na de ramp. Er klonken felle leuzen als “Mazón, aftreden!” en “De president naar Picassent!”, verwijzend naar de gevangenis in Valencia.
Politieke gevolgen
Mazón wordt verweten dat hij onvoldoende actie ondernam en geen tijdige noodmaatregelen trof. Zijn afwezigheid op cruciale momenten van de crisis heeft de woede verder aangewakkerd. De regionale regering schafte bovendien de geplande Unidad Valenciana de Emergencias af, een orgaan dat bedoeld was voor rampenbestrijding. Dit besluit wordt nu als een cruciale fout gezien die de impact van de ramp heeft vergroot.
Een explosieve situatie
Tijdens de protestmars werden namen van de overledenen voorgelezen, gevolgd door een minuut stilte. Daarna weerklonk de massale alarmtoon die op de dag van de ramp pas om 20:10h, dus veel te laat werd geactiveerd. Naast deze grote demonstratie vond eerder op zondag een protest plaats tijdens de eerste ‘mascletà’ van de Fallas-feesten. Daar was de president opvallend afwezig. Zijn strategie om de publieke confrontatie te vermijden lijkt weinig effect te hebben. De roep om zijn aftreden wordt almaar groter.
Juridische onderzoeken en Mazón’s verdediging
Mazón wordt momenteel onderzocht vanwege zijn vermeende nalatigheid tijdens de DANA-ramp. Een centraal punt in het onderzoek is Mazón’s afwezigheid gedurende de middag waarop de crisis zich voltrok. Volgens officiële rapporten arriveerde hij pas om 20:28 uur bij het Coördinatiecentrum voor Noodsituaties (Cecopi). Dat was 17 minuten nadat de noodwaarschuwing naar de bevolking was verzonden. Zijn late verschijnen leidde tot grote publieke verontwaardiging en beschuldigingen van nalatigheid. Mazón zelf houdt echter vol dat hij gedurende de crisis voortdurend in contact stond met zijn team. Naar eigen zeggen was zijn fysieke aanwezigheid bij Cecopi niet noodzakelijk voor de besluitvorming. Hij benadrukt dat de omvang van de ramp uitzonderlijk was en dat de respons van de overheid adequaat was gezien de omstandigheden.
Lunch met journaliste
Die fatale middag van 29 oktober bracht president Carlos Mazón door in een restaurant in Valencia. Volgens zijn kabinet betrof het een zakelijke lunch, maar details over met wie hij afsprak en de besproken onderwerpen zijn niet openbaar gemaakt. Later kwam naar buiten dat hij dineerde met journaliste Maribel Vilaplana, aan wie hij de leiding van de publieke televisiezender À Punt aanbood, een voorstel dat zij afwees. Deze lunch duurde van 15:00 tot 17:45 uur. Vilaplana zou later aan de pers hebben verteld dat Mazón tijdens deze lunch geen tekenen van urgentie of bezorgdheid over de zich ontvouwende noodsituatie toonde. Wel pleegde hij een paar telefoontjes.
Lees ook: DANA-ramp: veel slachtoffers vielen voordat alarmbericht binnenkwam