Elize van Loon
De DANA-ramp in Valencia, eind oktober 2024, veroorzaakte ruim 220 doden en een aantal vermisten. Het noodweer leidde tot de ergste overstromingen in de recente geschiedenis van Spanje. De schade was enorm en de onvrede over de aanpak van de DANA-ramp door de president van de Generalitat Valenciana, Carlos Mazón, blijft groeien. Veel bewoners van de regio eisen het ontslag van de president vanwege zijn handelen tijdens de ramp. Familieleden van slachtoffers benadrukten dat een tijdige waarschuwing vele levens had kunnen redden en beschuldigden Mazón van nalatigheid. Op de dag van de DANA vielen veel doden voordat het alarm werd verstuurd.
De samenvatting over de DANA-ramp telt bijna duizend bladzijden. Het hoofd van de rechtbank van instructie nummer 3 in Catarroja (Valencia), Nuria Ruiz, onderzoekt de sterfgevallen en verwondingen (de schade is geen strafzaak) “geassocieerd met nalatigheid” en “gepleegd met grove nalatigheid”. De rechter beschouwt de massale waarschuwing naar mobiele telefoons, verzonden door de Generalitat Valenciana, als “laat” en met een “foutieve” boodschap. Getuigenissen van familieleden van slachtoffers en overlevenden laten zien dat veel verdrinkingen plaatsvonden tussen 19.00 en 20.00 uur. Dit was voordat de Generalitat om 20.11 uur het alarm verstuurde. Deze waarschuwing van de autoriteiten riep de bevolking weliswaar op om thuis te blijven, maar legde niet de nadruk op de noodzaak om de begane grond en kelders te vermijden. En daar vielen de meeste slachtoffers.
Alarm kwam te laat
Op het moment dat het alarm binnenkwam, waren verschillende provincies in het binnenland en het grootstedelijk gebied van Valencia al getroffen door overstromingen en modderstromen. Voornamelijk oudere mensen en mensen met beperkte mobiliteit werden op de begane grond bedolven en weggesleurd. Velen van hen waren naar hun garages gegaan om hun auto te halen en zijn in de waterhoos terecht gekomen. De rechter heeft de aanklager van de Vereniging van Slachtoffers Horta Sud toegelaten in de gerechtelijke procedure. De organisatie vertegenwoordigt familieleden van vijf dodelijke slachtoffers en één gewonde.
Hartverscheurende verhalen
Familieleden vertelden hun verhalen aan de Guardia Civil en de rechtbanken. Cristina vertelt aan de rechtbank hoe haar man, een politieagent, overleed toen hij rond 20.00 uur naar de garage ging om te helpen. Hij werd meegesleurd door een vloedgolf. Francisco, 74 jaar, probeerde om 19.00 uur zijn auto te redden maar verdronk. Twee dagen later vond men zijn lichaam.
Ouders van kinderen die tijdens de overstroming omkwamen, deden ook hun verhaal. Een vader hield zich drie uur lang aan een boom vast met zijn kinderen, totdat het water zakte. Een inwoner van Paiporta kreeg een waarschuwing van zijn vrienden om 19.15 uur. Ondanks de waarschuwing konden ze niet op tijd evacueren.
Voorvallen in garages en liften
In verschillende gemeenten vonden overstromingen in garages plaats. Francisco overleed toen hij zijn auto wilde redden. Nicasio, 63, ging met zijn vrouw naar de garage. Door de overstroming kon hij zich niet vasthouden en overleed. Een andere man, Leonardo, gleed rond 19.00 uur uit op een garageplatform en overleefde het niet. Liften veranderden in dodelijke vallen. Een echtpaar van 60 jaar kwam om in een lift. Isabel, 91 jaar, overleed op de begane grond van een oud gebouw. Francisco vond zijn 92-jarige moeder levenloos aan de voet van een trap. De liften boden geen bescherming tegen het stijgende water.
Communicatieprobleem
Communicatie werd afgesneden. Een vrouw vertelde dat haar vader haar om 19.30 uur belde om te waarschuwen voor overstromingen. Het gesprek werd abrupt afgebroken. De volgende dag vond ze zijn lichaam op de begane grond. Een andere persoon meldde dat haar vader om 19.00 uur naar de garage ging om de auto weg te halen, maar hij werd meegesleurd door het water.