Dit blijkt uit een rapport van de El Coco-applicatie, die 164 soorten voedsel van de 48 meest verkochte merken heeft geanalyseerd. Het voedselstoplicht waardeert alleen de voedingsstoffen per product en niet de mate van bewerking ervan. Het ministerie van Consumptie sluit in dit verband niet uit dat NutriScore in de toekomst wordt aangevuld met een ander systeem.
NutriScore is een stoplicht dat op een frontlabel van een product wordt geplaatst. Voedingsmiddelen die in de NutriScore een A en B hebben, worden als gezond beschouwd.
De voedingsdeskundigen van El Coco hebben in september een aantal van de meest verkochte producten geselecteerd en hun Nutri-Score-beoordeling vergeleken met hun mate van bewerking; 5 procent van de ultrabewerkte producten krijgt een A, terwijl 22 procent een B krijgt.
Onder de ongezonde producten met goede cijfers op het voedingsstoplicht zijn onder andere suikervrije frisdranken, gearomatiseerd mineraalwater, gesneden en voorverpakt brood, mini-tostadas, vissticks, instant cacao of suikervrije koekjes. Ondertussen krijgt extra vergine olijfolie een C, iets waar de olijventelers niet blij mee zijn.
De sleutel is om te definiëren wat ultravbewerkt is, aangezien er geen wettelijke definitie is. De industrie benadrukt dat deze term niet bestaat en wil helemaal niet dat de term wordt gebruikt.
Wetenschappers gebruiken vaak het Nova-systeem, gecreëerd in 2010 door de Universiteit van Sao Paulo, dat voedsel in vier groepen indeelt, van 1 (onbewerkt) tot 4 (ultra-bewerkt). Juan Revenga, lid van de Spaanse Academie voor Voeding en Diëtetiek en medewerker van El Coco, legt uit dat het gaat om “producten met additieven die de kenmerken van het voedsel wijzigen (kleurstoffen, zoetstoffen, verdikkingsmiddelen) en meer dan vijf ingrediënten bevatten met elementen die normaal niet in de keuken aanwezig zijn (zoals sojalecithine) en over het algemeen met veel vetten en suikers”.
De overgrote meerderheid van ultrabewerkte producten zijn ongezond, hoewel niet altijd. “Nova is in ieder geval het beoordelingssysteem dat er het minst vaak naast zit bij het classificeren van voedsel”, zegt de voedingsdeskundige. Bovendien koppelen talrijke studies de consumptie van ultrabewerkte producten aan gewichtstoename en een verhoogd risico op overlijden.
‘Grote vooruitgang’
Het ministerie van Consumentenzaken verwijst naar de verklaringen van minister Garzón over dit onderwerp een paar maanden geleden. “Nutri-Score richt zich op de voedingskwaliteit van voedsel, maar niet op de mate van verwerking. Het implementeren van dit voedingsstoplicht is een grote vooruitgang, maar het moet worden aangevuld met andere maatregelen op basis van wetenschappelijke kennis’, zei de minister in maart.
De minister wees er vervolgens ook op dat “het beste dieet bestaat uit verse producten, fruit, groenten, die geen Nutri-Score nodig hebben” en deze ook niet krijgen.
Het algoritme van NutriScore waardeert als negatief een voedingsmiddel met veel calorieën, suikers, verzadigde vetten en zout, terwijl het het percentage fruit, groenten, vezels, eiwitten en olijf-, koolzaad- of walnootolie als positief ziet.
Critici zijn van mening dat de voedingsindustrie de NutriScore kan ‘misleiden’ door vezels of eiwitten aan producten toe te voegen, waardoor ze niet per se gezonder worden.
Één voedseletiket nooit volledig
Jordi Salas-Salvadó, hoogleraar Voeding, verwees naar de controverse in een interview in EL PAÍS: “Voeding heeft vele dimensies: de ene is nutritioneel, en dat is waar NutriScore over gaat; een andere is de mate van verwerking; een derde heeft te maken met of het de duurzaamheid van de planeet al dan niet bevordert en een vierde is als het additieven bevat. Er zal nooit een label zijn dat al deze dimensies kan bevatten. In ieder geval zijn er meer D- en E-geclassificeerde ultrabewerkte voedingsmiddelen dan A. Verder is er geen consensus over de definitie van ‘ultrabewerkt'”.
Vrijwillige invoering NutriScore in Spanje voor dit jaar gepland
NutriScore, dat al op vrijwillige basis actief is in Frankrijk, Duitsland, België en Zwitserland, wordt al toegepast door enkele merken in Spanje, zoals Carrefour, Lidl en Alcampo. De etikettering heeft tot wetenschappelijke controverse geleid, met open brieven voor en tegen. De vrijwillige inwerkingtreding ervan in Spanje is gepland voor dit jaar, maar sommige bronnen zeggen dat het kan worden uitgesteld in afwachting van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid om een rapport uit te brengen over de wenselijkheid van het toepassen van deze frontale etikettering in de hele wereld.