Else Beekman
‘Dana’, een term die staat voor een depressie in de hogere atmosferische lagen, is door de Spaanse taalstichting FundéuRAE uitgeroepen tot het woord van het jaar 2024. De keuze reflecteert de toenemende impact van extreme weersomstandigheden en de bijbehorende taalverrijking.
Het woord, oorspronkelijk een acroniem (DANA), wordt nu steeds vaker als zelfstandig naamwoord gebruikt: de dana. Deze term werd in 2024 alom bekend door de verwoestende overstromingen in het oosten en zuiden van Spanje eind oktober. Vooral Valencia werd zwaar getroffen, met 223 doden en aanzienlijke schade.
Een taalkundige en maatschappelijke keuze
De FundéuRAE, gesteund door de Koninklijke Spaanse Academie en persbureau EFE, selecteerde ‘dana’ vanwege twee redenen: de prominente aanwezigheid in de media en de taaltechnische interesse. Het begrip roept vaak twijfels op over de juiste schrijfwijze en betekenis.
Hoewel de term al in 2019 genomineerd was, werd deze destijds niet verkozen. Een andere term – los emojis – kreeg uiteindelijk meer relevantie en aandacht binnen de Spaanse samenleving en taalgebruik. De keuze om los emojis te verkiezen in 2019 weerspiegelde een bredere trend in de taal: de invloed van digitale communicatie en de toenemende rol van emoticons in hoe mensen zich uitdrukken.
Nu, met de toenemende frequentie en hevigheid van dit fenomeen, kreeg het woord ‘dana’ hernieuwde aandacht, zowel in de media als in alledaags taalgebruik.
Woord van het jaar biedt tijdsbeeld
‘Dana’ voegt zich bij eerdere winnaars zoals confinamiento (lockdown, 2020), inteligencia artificial (kunstmatige intelligentie, 2022) en polarización (polarisatie, 2023). Met de selectie benadrukt FundéuRAE de nauwe band tussen taal en actuele gebeurtenissen.
Taal in beweging
De opname van ‘dana’ in het officiële woordenboek van de Spaanse taal maakt duidelijk hoe een technisch begrip kan evolueren tot een algemeen geaccepteerd woord. Taal bevat zodoende niet alleen losse woorden maar vormt ook de spiegel van een samenleving en haar uitdagingen. Of het nu wordt geschreven als DANA (in hoofdletters) of dana (in kleine letters), de term illustreert hoe taal ons helpt om grip te krijgen op veranderende tijden.