Else Beekman
Spanje heeft zich uitgesproken tegen het voorstel over de verhoogde 5 procent Navo-norm van de Verenigde Staten. Premier Pedro Sánchez stuurde hierover donderdag een brief aan NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte, waarin hij stelt dat zo’n verhoging van het defensiebudget niet alleen onrealistisch is, maar ook schadelijk voor het sociale evenwicht in zijn land.
Volgens Sánchez zou het realiseren van de Amerikaanse wens betekenen dat Spanje jaarlijks circa 80 miljard euro extra moet uitgeven aan defensie. Dat bedrag is volgens hem onverenigbaar met het behoud van de verzorgingsstaat en de ambities op het gebied van klimaatbeleid. Hij vraagt daarom om flexibiliteit binnen de NAVO, zodat landen hun bijdrage kunnen afstemmen op hun eigen mogelijkheden en noden.
Amerikaanse druk neemt toe
De Amerikaanse reactie liet niet lang op zich wachten. Woordvoerster van het Witte Huis, Karoline Leavitt, maakte volgens El Diario duidelijk dat president Trump verwacht dat alle Europese NAVO-landen, inclusief Spanje, hun ‘eerlijk aandeel’ bijdragen. “De president wil dat iedereen de doelstelling van vijf procent haalt. Dat is niet alleen redelijk, het is ook rechtvaardig tegenover de Amerikaanse belastingbetaler die al jarenlang miljarden investeert in de gemeenschappelijke veiligheid,” aldus Leavitt tijdens een persbriefing.
Hoewel Leavitt aangaf dat Trump zelf mogelijk nog inhoudelijk zal reageren, onderstreepte ze dat de Amerikaanse president zijn prioriteiten voor de alliantie duidelijk heeft gemaakt. De opmerkingen vallen op een gevoelig moment, nu de voorbereidingen voor de NAVO-top in Den Haag in volle gang zijn. Tijdens die bijeenkomst later deze maand staat de militaire financiering prominent op de agenda.
Spanje beroept zich op eerdere inspanningen
De Spaanse regering benadrukt intussen dat zij haar defensie-inspanningen de afgelopen jaren al fors heeft opgevoerd. In 2025 ligt het defensiebudget op ruim 2 procent van het BBP, waarmee het land aan de eerder afgesproken NAVO-norm voldoet. Volgens Sánchez zijn daarmee ook de capaciteitsdoelen binnen de alliantie grotendeels gedekt.
Breder verzet binnen de NAVO
Spanje is niet het enige land dat terughoudend is over het 5 procent-doel van Trump. Ook andere NAVO-partners, zoals Duitsland en Italië, hebben moeite met de Amerikaanse druk om fors meer geld vrij te maken voor defensie. Toch geldt Spanje, met zijn duidelijke en formele afwijzing, op dit moment als de scherpste tegenstem binnen de alliantie.
De komende NAVO-top zal moeten uitwijzen in hoeverre er ruimte blijft voor onderlinge verschillen. De Spaanse regering hoopt in elk geval op een constructieve benadering, waarin solidariteit niet enkel wordt uitgedrukt in cijfers, maar ook in maatwerk en gedeelde verantwoordelijkheid.
Spanje eerste EU-land dat NAVO-norm van 5% weigert