Else Beekman
Spanje behoort tot de landen met de minste economische vrijheid binnen de OESO. De lage notering is te wijten aan de opgelopen overheidsschuld, het ‘aanhoudende’ begrotingstekort of de ‘excessieve’ belastingdruk. Deze factoren zorgen voor een minder gunstig ondernemersklimaat. Dat zijn de conclusies uit een nieuw rapport van het Instituto de Estudios Económicos (IEE), de denktank van de Spaanse werkgeversorganisatie CEOE.
In het rapport La libertad de empresa en España. Índice de libertad económica en 2025 beoordeelt het IEE in totaal 184 landen op basis van economische vrijheden. Spanje staat in die lijst op plek 53, met een score van 66,3 op 100. De groep van OESO-landen bestaat uit 38 ontwikkelde economieën en hierbinnen staat Spanje op de 31e plaats. Daarmee moet het land onder andere Roemenië, Malta en Costa Rica boven zich dulden.
Volgens het IEE wordt het economisch klimaat vooral beperkt door een hoge overheidsschuld, een structureel begrotingstekort en een “excessieve” belastingdruk. In deze onderdelen scoort Spanje ver onder het OESO-gemiddelde.
Geringe vooruitgang, grote verschillen
Hoewel de gemiddelde wereldwijde score voor economische vrijheid in 2025 licht is gestegen, blijft Spanje volgens het IEE achter. Slechts drie landen worden als volledig “vrij” beschouwd (score boven de 80), waaronder Singapore en Zwitserland. Spanje bevindt zich in de categorie “matig vrij”, samen met 57 andere landen.
Sterke en zwakke punten
Het rapport maakt gebruik van twaalf indicatoren, verdeeld over vier hoofdcategorieën: rechtszekerheid, omvang van de overheid, reguleringskwaliteit en marktvrijheid. Enkele opvallende resultaten:
- Sterk: Spanje scoort bovengemiddeld op stabiliteit van de munt (+5 punten) en op handelsvrijheid (+4,8 punten).
- Zwak: Op fiscaal gebied is het verschil met de OESO-gemiddelde score liefst -27,7 punten. Ook op overheidsuitgaven (-10,4) en financiële gezondheid (-8,4) laat Spanje flinke steken vallen.
- Bedrijfsvrijheid: Hoewel Spanje iets beter scoort dan het OESO-gemiddelde (+1,7 punten), blijft het land 11% achter op koplopers als Denemarken en Australië.
Spanje heft een van de hoogste belastingen op eigendom in Europa
Kritiek op het belastingstelsel
Het IEE wijst erop dat de fiscale situatie “zorgwekkend” is. De stijgende belastingdruk op bedrijven en gezinnen beperkt volgens het rapport de economische veerkracht en ontmoedigt investeringen. De denktank pleit voor fiscale hervormingen die structurele onevenwichtigheden aanpakken.
Daarnaast wordt ook de investeringsvriendelijkheid onder de loep genomen. Spanje staat hier op plek 20 van 38 binnen de OESO. De regelgeving wordt als beperkend gezien en er is volgens het IEE sprake van een gebrek aan rechtszekerheid voor investeerders.
Achterstand belemmert groei
Hoewel Spanje op enkele punten goed scoort, zoals handelsvrijheid en monetaire stabiliteit, zijn de structurele tekortkomingen volgens het IEE een belemmering voor economische groei en welzijn. De denktank benadrukt dat de meest welvarende landen ook de hoogste economische vrijheden kennen. “De afstand tot die koplopers is wat ons parten speelt,” stelt het rapport.
Bron: Cinco Dias
Opmerkelijk: Vereniging voor bescherming tegen fiscus gelanceerd in Spanje