Dromen van een leven op de weg zijn voor velen verleidelijk, maar de juridische realiteit van wonen in een camper in Spanje is complex. Dit artikel onderzoekt de wettelijke mogelijkheden en beperkingen voor degenen die in hun camper willen wonen. Van lokale regels tot milieuvoorschriften en veiligheidseisen, ontdek wat er komt kijken bij het legaal bewonen van een camper in Spanje en welke stappen je moet ondernemen om aan de regelgeving te voldoen.
In een camper leven en wonen is zeker mogelijk, hoewel het niet altijd gemakkelijk is. Zoals met alles zijn er ook hier voor- en nadelen te vinden. Allereerst zijn er enkele vragen die mensen die in een camper wonen voortdurend krijgen. Daarna vertellen we meer over de legale zaken waarmee je te maken kunt krijgen.
Hoe zit het met douches, kleding, elektriciteit en water?
In een camper moet je natuurlijk creatiever zijn dan in een traditioneel huis. Bijvoorbeeld, voor douches kun je ofwel een douche in de camper hebben of je kunt gebruikmaken van de douches op de camping, openbare douches in zwembaden of sportcentra. Wat betreft je kleding, zelfbedieningswasserettes maken het gemakkelijk om de was te doen. Voor elektriciteit is er niets beters dan zonnepanelen en voldoende batterijen. En voor water kun je jerrycans en watertanks gebruiken die je bij openbare bronnen – Spanje heeft er genoeg – kunt bijvullen.
Hoe ga je om met kou en hitte?
Leven in een camper of caravan betekent dat je meer blootgesteld bent aan de weersomstandigheden. Ok, je wordt niet nat als het regent, maar je bent wel kwetsbaarder voor kou en hitte. Gelukkig zijn er oplossingen voor alles. Als het koud is, zijn er klassieke tips zoals het dragen van thermo-ondergoed of het gebruiken van een warmwaterkruik. Je kunt ook kiezen voor modernere oplossingen, zoals een kachel. Met een kleine investering (in vergelijking met een traditioneel huis) kun je het binnen lekker warm hebben, zelfs als er buiten een storm woedt.
Hitte is moeilijker te bestrijden in een camper of busje. De meest effectieve oplossing is op zoek gaan naar veel schaduw. En in een mobiele woning leven heeft als voordeel dat je naar de bergen kunt of naar het noorden van Spanje kunt rijden voor lagere temperaturen. Tenzij je aan een plek gebonden bent voor werk natuurlijk. Dan zijn er ook eventueel mobiele airco’s verkrijgbaar.
Leven in zo’n kleine ruimte heeft duidelijke nadelen. Als je comfort boven alles stelt, is een camper of caravan om in te wonen waarschijnlijk niets voor jou. Op deze manier leven is op een bepaalde manier een dagelijkse uitdaging en avontuur, waar je wel voor open moet staan.
Is het legaal om in een camper te wonen?
Het is dus mogelijk om in een camper te wonen, maar is het ook legaal in Spanje? De eerste mogelijkheid die er in dit opzicht is, is je registreren in een camper, busje of caravan en er je officiële woonadres van te maken. Maar dat is niet eenvoudig. De wetgeving met betrekking tot dit onderwerp is grotendeels overgedragen aan de autonome regio’s en gemeenten. Hoewel ze allemaal min of meer dezelfde hoofdrichtlijnen volgen, kunnen de details van de ene regio tot de andere verschillen.
Bewoonbaarheidscertificaat
Het is zelfs zo dat als je een eigen stuk grond hebt en je camper daar continu parkeert, het zonder bewoonbaarheidscertificaat erg moeilijk is om een inschrijvingsbewijs van de gemeente te krijgen. En als een vervelende buurman je aangeeft, wacht je zelfs een boete omdat je ergens woont, zonder het vereiste bewoonbaarheidscertificaat (cédula de habitabilidad).
Registreren op een camping?
Een andere optie is te verhuizen naar een camping en daar met je camper of caravan gaan wonen. Hoewel je een perceel huurt, stellen alle autonome gemeenschappen in Spanje een maximale tijd vast die je per jaar op een camping kunt doorbrengen. Dit varieert van 6 tot 11 maanden per jaar. Hoewel het aantal maanden kan verschillen, is het idee duidelijk: je kunt ook niet permanent op een camping wonen en je daar registreren.
“Dakloze” oplossing
Uiteindelijk is er slechts één optie om officieel in een camper, caravan of busje te kunnen wonen. Sinds 2015 bestaat er een regelgeving (bijgewerkt in het BOE 122 van 2 mei 2020) waarin voor het eerst in Spanje de mogelijkheid wordt geopend om je te registreren in een voertuig. Je moet hiervoor wel aan een aantal vereisten voldoen.
Punt 3.3 van deze regelgeving betreft de registratie van personen zonder huisvesting. Zoals eerder vermeld, moet het bevolkingsregister het werkelijke adres weergeven waar elke inwoner van de gemeente woont. Dat staat los van juridische privégeschillen over eigendom van de woning, fysieke, hygiënische, gezondheids- of andere omstandigheden, die van invloed zijn op de huisvesting. Daarom kunnen en moeten ondermaatse woningen (krotten, caravans, grotten, zelfs volledig dakloos) geldig worden geregistreerd in het bevolkingsregister.
Met andere woorden, een caravan of camper kan worden beschouwd als een woning, maar je woont dan officieel in een ‘ondermaatse woning’. In dit geval stelt de regelgeving ook dat de Sociale Dienst verantwoordelijk is voor het toestaan van registratie in je voertuig.
Lees ook: Wat moet je weten voor je met je camper door Spanje reist?
Een vereiste is bijvoorbeeld dat je permanent op die locatie woont. Hoewel het in de regelgeving niet duidelijk wordt vermeld, kan worden verondersteld dat het voertuig waarin je woont niet mobiel mag zijn. Met andere woorden, hoewel je camper kan worden verplaatst, moet deze het grootste deel van de tijd op dezelfde plek staan. Het zou bovendien niet je primaire vervoermiddel moeten zijn.
Het is duidelijk dat je officieel registreren en een wettelijk adres hebben in een woonvoertuig niet eenvoudig, maar ook niet helemaal onmogelijk is. Toch kun je, als je er niet in slaagt, altijd terugvallen op de volgende optie.
Nomadisch leven
Je kunt ook nomadisch gaan leven, zonder je vast te pinnen op één specifieke plaats. Als je je niet op één plek vestigt, verminder je de kans op problemen met de autoriteiten. Het voordeel is dat je kunt reizen en wonen waar je maar wilt, zonder al te veel verplichtingen. De enige beperkingen zijn degene die je jezelf oplegt, zoals bijvoorbeeld klimatologische omstandigheden.
Als je over een goede mobiele internetverbinding beschikt, kun je in principe elk type werk op afstand doen van waar ook ter wereld. Het voordeel van altijd onderweg zijn, is dat autoriteiten je behandelen als een gewone reiziger.
Aan de andere kant, als je van plan bent langere periodes op één plek te blijven, heb je twee opties: ofwel elke drie of vier dagen van slaapplek wisselen, of proberen een plek te vinden waar je geen aandacht trekt en “geen overlast veroorzaakt” voor anderen. Door discreet te zijn, kun je waarschijnlijk zonder al te veel problemen langer op dezelfde plek blijven.
En hoe zit het met doktersbezoeken, belastingen en post?
In het geval dat je op een vaste locatie woont met je voertuig en erin slaagt om je te registreren, zul je waarschijnlijk geen problemen hebben met zaken als een huisarts, administratieve kennisgevingen en het ontvangen van post. Maar hoe zit het als je nomadisch leeft?
Gelukkig zijn we in deze informatiemaatschappij steeds minder afhankelijk van een fysiek adres. Bijvoorbeeld, voor het ontvangen van pakketten van online aankopen, kunnen we meestal gebruikmaken van een afhaalpunt in de buurt, zoals een Amazon Locker of een postkantoor. Hiervoor is geen adres of registratie vereist.
Een digitaal certificaat wordt wel steeds belangrijker om fysiek reizen naar een gemeentehuis of een belastingkantoor voor de meeste administratieve taken te vermijden. Wat betreft bankzaken, kun je bij vrijwel alle banken online bankieren, zodat je nooit brieven hoeft te ontvangen. Wat overheidsdiensten is het hetzelfde. Bij wet heeft iedereen het recht om elektronisch te communiceren met de overheid (Wetten 39/40/2015), dus er is geen noodzaak om een adres te hebben om kennisgevingen te ontvangen. Wel heb je dan het eerder genoemde ‘certificado digital’ nodig.
Adres van familielid of vriend
Niettemin, voor uitzonderlijke gevallen waarin een adres vereist is, zoals het hebben van een huisarts of het openen van een bankrekening, is het handig om het adres van een familielid of goede vriend te hebben waar je je kunt registreren. Op die manier heb je voor die gelegenheden je rug gedekt.
Als je van plan bent om altijd onderweg te zijn en verschillende plaatsen te bezoeken, is het misschien ook de moeite waard om een doorlopende reisverzekering te overwegen. De voordelen zijn dat je geen vast adres nodig hebt om naar een dokter te gaan en dat je ook via teleconsult kunt worden behandeld.
Of je nu kiest voor een leven in een camper of caravan, het is belangrijk om je bewust te zijn van de uitdagingen en de mogelijke juridische aspecten. Hoewel het mogelijk is om op deze manier te leven, moet je altijd de specifieke regels en voorschriften van de regio’s en gemeenten waar je naartoe gaat, raadplegen. Maar met de juiste voorbereiding en flexibiliteit kan het leven in een camper of caravan een opwindend avontuur zijn vol vrijheid en nieuwe ervaringen.
Lees ook: Leven in een camper omdat de huur niet meer op te brengen is