Else Beekman
Spanje, een van ’s werelds landen met de hoogste levensverwachting, staat voor een vergrijzingsuitdaging. Het land heeft de op vier na hoogste levensverwachting ter wereld, na Japan, Zwitserland en Zuid-Korea.
De bevolking van 65 jaar en ouder groeit snel, maar slechts 3,3% van hen is nog actief op de arbeidsmarkt. Dit in tegenstelling tot Japan, waar liefst 25% van de 65-plussers nog werkt. Dit heeft gevolgen voor de economische groei en het arbeidsmarktlandschap van Spanje. Een recent rapport, gepresenteerd door Oxford Economics en de Universiteit van Salamanca, benadrukt de urgentie om deze situatie aan te pakken en om te zetten in een kans.
Bevolkingsvergrijzing en impact op de arbeidsmarkt
Spanje heeft de afgelopen decennia een sterke toename gezien in het aantal mensen van 65 jaar en ouder. De gemiddelde leeftijd van werknemers is gestegen tot 43 jaar. Toch heeft Spanje een van de laagste arbeidsparticipatiecijfers voor 65-plussers, wat gevolgen heeft voor zowel de arbeidsmarkt als de economische groei.
De vergrijzing van de bevolking zal de komende jaren toenemen. Tegen 2050 zal naar verwachting twee op de drie volwassenen ouder zijn dan 65 jaar. Dit betekent dat de afhankelijkheidsratio van ouderen (het percentage mensen ouder dan 65 jaar ten opzichte van de bevolking van 20 tot 64 jaar) zal stijgen van 33% in 2021 tot 60% in de jaren 2050. Dit zal aanzienlijke sociale en economische uitdagingen met zich meebrengen, aangezien een steeds kleiner wordende groep werknemers een steeds groter wordende groep gepensioneerden moet financieren.
Stimuleren van arbeidsparticipatie
Een van de voorgestelde maatregelen om dit onevenwicht te corrigeren, is het verhogen van het percentage 65-plussers dat deelneemt aan de arbeidsmarkt. Momenteel werkt slechts 3,3% van hen, terwijl dit percentage in Japan maar liefst 25% bedraagt.
Om dit te bereiken, stellen experts voor om de pensioenleeftijd te verhogen en incentives te bieden aan zowel werknemers als bedrijven om oudere werknemers in dienst te houden. Een mogelijke stap zou zijn om de kosten van vervroegd pensioen voor werkgevers te verhogen of zelfs vervroegd pensioen af te schaffen, hoewel dit een punt van discussie blijft.
Impact op economie en bedrijven
Het vergrijzingsproces heeft gevolgen voor de staatsfinanciën door de stijgende kosten van de sociale zekerheid. Bovendien heeft het ook invloed op de algehele economische groei, belastinginkomsten en andere economische indicatoren.
Volgens het rapport van Oxford Economics kan het betrekken van oudere werknemers op de arbeidsmarkt niet alleen gunstig zijn voor de economische groei, maar ook voor bedrijven zelf. Bedrijven met een oudere arbeidsbevolking deden het beter tijdens de economische crisis na 2008. De studie toont aan dat elke extra levensjaar van werknemers resulteerde in een toename van de verkoopgroei, werkgelegenheidsgroei en productiviteit.
Conclusie
De vergrijzing van Spanje biedt zowel uitdagingen als kansen. Het vergroten van de arbeidsparticipatie van 65-plussers heeft twee positieve effecten. Allereerst kan het land de economische groei stimuleren. Ten tweede kan het daarmee financiële stabiliteit op de lange termijn waarborgen. Het rapport benadrukt ook het belang van beleidsmaatregelen om deze veranderingen aan te pakken. Het transformeren van de vergrijzing is een kans voor zowel Spanje als zijn economie.
Lees ook: Spaanse bank waarschuwt voor gevolgen van toenemende vergrijzing in Spanje