Elize van Loon
‘De Jong’ en ‘Peeters’ zijn de meest voorkomende achternamen in Nederland en Vlaanderen. In Spanje hebben bijna drie miljoen mensen de achternaam García en zo’n twee miljoen Spanjaarden heten Rodríguez. Maar er bestaat ook een hele bijzondere en zeldzame achternaam in Spanje met maar liefst zeven lettergrepen. Helaas bestaat de kans dat deze naam zal uitsterven.
De naam die het minst voorkomt in Spanje is Anteportamlatinam. In totaal hebben 35 mensen in Spanje deze achternaam. Voor nog maar 15 Spanjaarden is het hun eerste achternaam. Deze zeldzame achternaam komt oorspronkelijk uit de provincie Soria, maar door de trek naar de grote steden is de naam nu verspreid over Spanje. Omdat de achternaam zo zeldzaam is, wordt hij niet vermeld door het Nationaal Instituut voor de Statistiek (INE) vanwege “statistische geheimhouding”.
Zoeken naar familieleden
De Spaanse krant ELPAÍS schrijft over het verhaal van Esther Anteportamlatinam Valero, een 35-jarige vrouw uit Soria die in Madrid woont. Zij ontdekte via sociale media hoe uniek haar naam is. Op platform X ontstond een discussie over zeldzame achternamen, waarbij iemand haar naam noemde. Dit leidde tot een zoektocht naar anderen met dezelfde achternaam. Dankzij online speurwerk kon Esther contact leggen met andere mensen die Anteportamlatinam als achternaam hebben.
De impact van deze zeldzame achternaam
Als kind vond Esther haar achternaam lastig, omdat ze altijd opviel. Op school kende iedereen haar naam meteen, wat soms ongemakkelijk was. Maar naarmate ze ouder werd, begon ze haar achternaam meer te waarderen. Nu ziet ze het als iets speciaals, iets dat haar uniek maakt. Ze zegt gekscherend dat haar lange naam met 17 letters en zeven lettergrepen soms opvalt bij formaliteiten. Als ze een restaurant reserveert, noemt ze vaak alleen haar tweede achternaam, Valero, om verwarring te voorkomen. Maar soms merkt ze hoe klein de wereld is: toen ze een boek wilde reserveren bij FNAC in Madrid, kende de medewerker haar achternaam al en schreef hem moeiteloos op.
Uitdagingen bij officiële documenten
Bij internationale reizen ondervindt Esther extra problemen. Omdat haar achternaam zo lang is, past hij niet altijd in visumaanvragen. Voor een reis naar Saoedi-Arabië moest er zelfs een speciale procedure worden gestart om haar achternaam correct in te vullen.
De oorsprong van de achternaam
De familie van Esther heeft de oorsprong van deze zeldzame achternaam onderzocht. Etymologisch verwijst Anteportamlatinam naar een religieus verhaal: de evangelist Johannes werd in Rome veroordeeld om in een ketel met kokende olie te worden gegooid, maar bleef ongedeerd. Dit wonder gebeurde bij de “Latijnse deur”, en zo ontstond de naam. Toch is de familielijn minder mystiek dan gedacht. Esthers overgrootvader werd als wees opgenomen in een hospice, waar hij de achternaam kreeg op basis van de naamdag van die dag. Dit was een veelvoorkomende manier om namen toe te kennen aan kinderen zonder officiële familienaam.
Hoop voor de toekomst
Voor Esther is haar naam inmiddels een bron van trots. Ze wil ervoor zorgen dat de achternaam blijft bestaan, zodat Anteportamlatinam ook in de toekomst nog zal worden gedragen. Van al haar neven en nichten hebben slechts drie mensen de naam als eerste achternaam: haar broer, een neef en zijzelf. Dit brengt een zekere druk met zich mee. Ze heeft haar partner al ingelicht dat als ze kinderen krijgen, haar achternaam als eerste moet komen.
Lees ook: Met deze veelvoorkomende achternamen in Andalusië stam je af van de Arabieren