Judith Goeree
Een groep orka’s heeft donderdagmiddag het roer van een zeilboot voor de kust van Llanes (Asturië) zwaar beschadigd. Het jacht, dat rond 12:00 uur bij Cabo La Mar voer, meldde de schade bij het Maritieme Reddingscentrum in Gijón. Met behulp van een reddingsboot werd de boot veilig naar de haven van Llanes gesleept. Er raakten geen bemanningsleden gewond.
Groep met de beruchte ‘Gladis’
Volgens Luis Laria, voorzitter van de mariene stichting CEPESMA, gaat het om een groep van drie tot vier orka’s, afhankelijk van of het mannetje aanwezig is. De meest beruchte is ‘Gladis’, bekend langs de hele Cantabrische kust vanwege haar interacties met boten. “Meestal gaat het om speelse of nieuwsgierige toenaderingen, maar de afgelopen dagen zijn er meerdere incidenten geweest in Baskenland en eerder ook in Galicië,” aldus Laria.
Waarom meer orka’s voor de Noordkust?
De aanwezigheid van orka’s voor de Asturische kust is de afgelopen twee jaar sterk toegenomen, zo constateren vissers. Volgens Adolfo García Méndez, voorzitter van de Federatie van Vissersgilden van Asturië, komt dit door de groeiende populatie blauwvintonijn, het belangrijkste voedsel van deze dieren. Omdat er meer blauwvintonijn voor de Cantabrische kust zwemt, volgen de orka’s hun prooi naar deze wateren. “Er zijn veel meer waarnemingen, maar tot nu toe geen problemen met vissersboten,” zegt García.
Incidenten in Baskenland en aanbeveling ministerie
Het incident bij Llanes staat niet op zichzelf. Eerder deze week moesten reddingsdiensten bij Guetaria (Baskenland) een Franse zeilboot naar de haven slepen nadat orka’s het roer hadden vernield en er een lekkage in de kiel was ontstaan. Een tweede incident vond plaats ten noorden van Cabo Villano (Baskenland), maar die boot kon zelf de haven bereiken.
De reeks incidenten heeft het Spaanse Ministerie van Transport en Duurzame Mobiliteit ertoe gebracht om een waarschuwing uit te geven. Zeilers voor de Baskische kust wordt aangeraden zo dicht mogelijk langs de kust te blijven om het risico op confrontaties te verkleinen.
Achtergrond van de incidenten met orka’s
Hoewel er geen consensus is over de exacte oorzaak van deze incidenten, denken wetenschappers dat de volwassen vrouwtjesorka Gladis een traumatische ervaring heeft gehad, mogelijk door een botsing met een boot. Dit zou hebben geleid tot een gedragsverandering bij de orka, die jonge orka’s zijn gaan nadoen. Door sociale imitatie zou dit gedrag zich binnen de hele groep hebben verspreid.
Daarnaast denken onderzoekers aan speels of territoriaal gedrag en aan reacties op prikkels zoals motorlawaai. Feit is dat het fenomeen sinds 2020 sterk is toegenomen, met meer dan 500 geregistreerde incidenten in de Straat van Gibraltar en langs de zuidelijke Atlantische kust. In mei zonk daar voor het eerst een boot volledig, nadat zowel het roer als de romp zwaar beschadigd raakten.
Van Gibraltar naar de Cantabrische Zee
Nu lijkt dit patroon zich noordwaarts uit te breiden. Dezelfde groep orka’s die momenteel voor problemen zorgt bij Asturië en Baskenland, leeft normaal gesproken in de Golf van Cádiz en rond de Straat van Gibraltar. In de zomer trekken deze dieren naar het noorden, richting de Golf van Biskaje – waarvan de Cantabrische Zee deel uitmaakt – op zoek naar voedsel zoals blauwvintonijn. Daardoor worden ze tegenwoordig ook steeds vaker voor de noordkust van Spanje gezien.
Bronnen: El Comercio, Cope, Scientific American
De vijf beste plekken in Spanje om flamingo’s te spotten