Judith Goeree
Het is een pijnpunt voor veel zelfstandig ondernemers in Spanje: de hoge maandelijkse premie aan de Seguridad Social. Na felle kritiek vanuit de oppositie en belangenorganisaties heeft de Spaanse regering besloten de geplande verhoging van die sociale zekerheidsbijdragen deels terug te draaien. De maatregel, die oorspronkelijk bedoeld was om het sociale zekerheidsstelsel te versterken, leidde tot veel politieke ophef en publieke verontwaardiging.
Sinds 2023 betalen zelfstandigen in Spanje een maandpremie aan de Seguridad Social op basis van hun werkelijk netto-inkomen. Hoe meer ze verdienen, hoe hoger hun premie. Deze bijdrage dekt onder meer pensioenopbouw, ziekteverzekering en uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid of ouderschap. Het systeem vervangt het vroegere vaste tarief en moet zorgen voor meer rechtvaardigheid en sociale bescherming binnen de zelfstandigenregeling.
Politieke druk dwingt tot koerswijziging
De Spaanse minister van Sociale Zekerheid, Elma Saiz, kondigde op 20 oktober aan dat de eerder gepubliceerde verhoging van de maandelijkse bijdragen voor zelfstandigen met lage inkomsten voorlopig wordt opgeschort. De regering had op 19 oktober via het Staatsblad (BOE) de nieuwe bijdragen gepubliceerd. Dit leidde tot onmiddellijke kritiek van vakbonden, ondernemersverenigingen en oppositiepartijen.
De Partido Popular (PP) en Vox beschuldigden de regering van het ondermijnen van kleine ondernemers en zelfstandigen, terwijl belangenorganisaties zoals ATA (Federación Nacional de Asociaciones de Trabajadores Autónomos) spraken van een “onbegrijpelijke en schadelijke maatregel” in een periode van economische onzekerheid.
Maandpremie voor lage inkomens voorlopig bevroren
Volgens bronnen binnen het ministerie was de maatregel bedoeld als technische aanpassing binnen het nieuwe progressieve bijdragesysteem dat sinds 2023 van kracht is. Dit systeem koppelt de sociale bijdragen van zelfstandigen aan hun werkelijke inkomsten, in plaats van aan vaste schijven. De regering verdedigde aanvankelijk de verhoging als noodzakelijk om het systeem te consolideren, maar zag zich genoodzaakt tot bijstelling na interne druk vanuit de PSOE en publieke verontwaardiging.
Premier Pedro Sánchez gaf opdracht tot herziening van de maatregel en benadrukte dat “de bescherming van zelfstandigen en kleine ondernemers een prioriteit blijft”. Minister Saiz verklaarde dat de verhoging voor inkomens onder de 1.700 euro voorlopig wordt bevroren, en dat er overleg komt met sectorvertegenwoordigers om tot een “rechtvaardige en duurzame oplossing” te komen.
Wat stelt de regering voor?
Minister Elma Saiz bevestigde dat zelfstandigen met een maandelijks inkomen tot circa €1.166 in 2026 dezelfde premie betalen als in 2025. Voor wie meer verdient, stijgt de premie licht: tussen 1% en 2,5%, afhankelijk van het inkomen.
Indeling per inkomensgroep
| Netto maandinkomen (€) | Maandpremie 2026 (€) | Verhoging (€) |
|---|---|---|
| Tot 670 | 200,00 | 0 |
| 671 – 900 | 220,00 | 0 |
| 901 – 1.166 | 260,00 | 0 |
| 1.166 – 1.300 | 293,91 | 2,91 |
| 1.300 – 1.500 | 296,94 | 2,94 |
| 1.500 – 1.700 | 296,94 | 2,94 |
| 1.700 – 1.850 | 355,25 | 5,25 |
| 1.850 – 2.030 | 375,55 | 5,55 |
| 2.030 – 2.330 | 395,85 | 5,85 |
| 2.330 – 2.760 | 423,30 | 8,30 |
| 2.760 – 3.190 | 448,80 | 8,80 |
| 3.190 – 3.620 | 474,30 | 9,30 |
| 3.620 – 4.050 | 502,25 | 12,25 |
| 4.050 – 6.000 | 543,25 | 13,25 |
| Meer dan 6.000 | 604,75 | 14,75 |
Reden voor aanpassing
Het eerdere voorstel uit oktober 2025 voorzag in verhogingen tot 35%, ook voor lage inkomens. Dit leidde tot kritiek van zelfstandigenorganisaties, vakbonden en coalitiepartners. De regering paste het plan aan om parlementaire steun te behouden.
Achtergrond: hervorming van het bijdragesysteem
De hervorming van het bijdragesysteem voor autónomos is een van de structurele maatregelen die Spanje heeft doorgevoerd in het kader van de Europese herstelfondsen. Het doel is om het systeem eerlijker te maken en beter af te stemmen op de werkelijke economische situatie van zelfstandigen. Sinds de invoering in 2023 zijn de bijdragen voor lage inkomens verlaagd, terwijl hogere inkomens meer betalen.
De recente verhoging betrof een actualisering van de bijdragen voor 2026, maar werd door velen geïnterpreteerd als een breuk met eerdere beloften van lastenverlichting.
Vooruitblik: overleg en herziening
De regering heeft aangekondigd dat er een nieuw overlegtraject komt met belangenorganisaties en vakbonden. Het doel is om de bijdragestructuur opnieuw te evalueren en te zorgen voor transparantie en draagvlak. De bevriezing van de verhoging geldt voorlopig voor 2026, maar verdere aanpassingen zijn niet uitgesloten.
Voor zelfstandigen in Spanje blijft de situatie onzeker. Hoewel de regering benadrukt dat het progressieve systeem behouden blijft, is het evenwicht tussen sociale bescherming en economische haalbaarheid nog altijd wankel.
Bronnen: El País, RTVE, Autonomos y emprendedor
Ondernemers en autónomos Spanje verplicht over op VeriFactu in 2026