Else Beekman
Terwijl de zomerzon het asfalt doet dampen en toeristen zich verdringen voor beachclubs en zonsondergangen, groeit in de schaduw van het Feria-terrein in Ibiza-stad een andere realiteit. Een realiteit van houten paletten, zeildoek en stilte. De sloppenwijk van sa Joveria, ooit een klein toevluchtsoord voor seizoensarbeiders, is deze zomer uitgegroeid tot het grootste informele woongebied van het eiland.
Meer dan 200 krotten zonder basisvoorzieningen staan nu verspreid over een terrein dat naar schatting ongeveer 100.000 vierkante meter groot is. Dat is ongeveer veertien voetbalvelden vol geïmproviseerde onderkomens.
Een kamp dat blijft groeien
Sinds de sluiting van andere kampen zoals Can Raspalls, Can Rova en es Gorg, is sa Joveria het laatste grote kamp dat nog overblijft. En het groeit. Volgens luchtbeelden van Diario de Ibiza is het aantal hutjes dit jaar verdubbeld. De eerste bewoners vestigden zich hier in 2023, maar volgens burgemeester Rafael Triguero wonen er al mensen sinds 2016. In mei kwamen er in één week tijd tachtig nieuwe bewoners bij.
Opnieuw wanhopige gezinnen op straat door ontruiming op Ibiza
De totale populatie wordt geschat op ongeveer vijfhonderd mensen. Velen van hen woonden eerder in andere kampen op het eiland, maar zijn na sluitingen hierheen getrokken. Sommigen blijven slechts voor het zomerseizoen, wanneer de vraag naar arbeidskrachten piekt. Anderen, werkzaam in de bouw of afvalverwerking, wonen hier het hele jaar door.
Geen luxe, alleen overleven
In tegenstelling tot andere informele nederzettingen op Ibiza, zijn er in sa Joveria nauwelijks campers te vinden. Geen wielen om mee te ontsnappen, geen motoren om de vrijheid op te zoeken. De onderkomens zijn gebouwd met wat voorhanden is: houten geraamtes, paletten, zeilen en plastic doeken. Alles om maar een beetje beschutting te bieden tegen de elementen.
Basisvoorzieningen ontbreken volledig. Er is geen stromend water, geen elektriciteit, geen sanitaire infrastructuur. Tot mei konden bewoners nog water halen bij openbare fonteinen in Ibiza-stad, maar sinds de gemeente deze heeft afgesloten, zijn ze aangewezen op een betaalautomaat bij een benzinestation in Sant Rafel.
Politieoptreden en angst voor ontruiming
In mei voerde de lokale politie een actie uit in sa Joveria waarbij 31 personen werden geïdentificeerd en 15 boetes werden uitgedeeld. De autoriteiten maken zich zorgen over de brandveiligheid en de hygiënische omstandigheden. De geïmproviseerde structuren van hout en zeil vormen volgens hen een risico voor zowel de bewoners als de omgeving. Er zijn meldingen van open vuur en zelfs wapens in het kamp.
De gemeente heeft inmiddels acht ton afval verwijderd en een schoonmaakteam van VALORIZA ingezet om het terrein te monitoren. Toch leeft er onder de bewoners vooral gelatenheid. “Als ze ons wegsturen, gaan we gewoon ergens anders staan,” zegt een man die al drie zomers in het kamp woont. Het is een patroon dat zich herhaalt: ontruiming, verplaatsing, heropbouw. Een cyclus van overleven.
Juridische status en gemeentelijk beleid
Het terrein van sa Joveria is privébezit. De gemeente heeft de eigenaren in augustus 2025 een ultimatum gesteld: binnen een week moesten zij maatregelen nemen tegen het illegale gebruik. Sa Joveria is één van zes geïdentificeerde informele nederzettingen in de gemeente Ibiza, naast es Gorg, Cas Mut, Ca n’Escandell, es Viver en Can Palau de Baix.
Sociale nood buiten beeld
Een minder zichtbaar deel van sa Joveria bevindt zich op het aangrenzende parkeerterrein, waar ongeveer dertig caravans staan, sommige nog mobiel, andere zo vervallen dat ze niet meer kunnen rijden. Veel bewoners zijn hierheen verhuisd na de ontruiming van het kamp Es Gorg in juli 2025. Sommigen leven er met medische aandoeningen. Hoewel het hoofdterrein van sa Joveria vrijwel geen campers of voertuigen bevat, staan er op het parkeerterrein wel mobiele onderkomens. Door de gemeente worden deze vaak als “verlaten” beschouwd. In werkelijkheid zijn ze het enige onderkomen van mensen die de torenhoge huurprijzen van Ibiza niet kunnen betalen. De sociale nood is tastbaar, maar blijft grotendeels buiten beeld.
De schaduwzijde van het paradijs
Sa Joveria is geen plek die je tegenkomt op Instagram. Geen strand, geen cocktails, geen zonsondergang-selfies. Maar het is wél een plek waar honderden mensen leven, werken en hopen op iets beters. Een confronterende plek die de keerzijde van het toerisme weergeeft met de mensen die dat toerisme draaiende houden, maar zelf nauwelijks kunnen overleven.
De andere kant van Ibiza: wonen in een sloppenwijk om er te kunnen werken