Else Beekman
Nu de Verenigde Staten een grote stap heeft gezet in het normaliseren van hormoontherapie bij menopauze, hopen ook Spaanse artsen op een herwaardering van deze behandeling. Ze pleiten voor minder angst en meer bewustwording over de voordelen van een gepersonaliseerde aanpak.
In Spanje is hormoontherapie bij menopauze nog altijd beladen. Veel vrouwen accepteren klachten zoals opvliegers, slecht slapen of vaginale droogheid als ‘een natuurlijk onderdeel van het ouder worden’. Anderen overwegen hormoontherapie, maar doen dat vaak met tegenzin of angst, mede door hardnekkige berichten over een verhoogd risico op borstkanker en trombose.
“Dat we vrouwen nog steeds zo weinig behandelen is eigenlijk een vorm van medische nalatigheid,” zegt Jesús Presa Lorente, hoofd Gynaecologie in het ziekenhuis van Jaén. en woordvoerder van de Spaanse vereniging voor onderzoek naar menopauze (AEEM). Volgens hem wordt het risico op complicaties vaak overdreven, terwijl de voordelen structureel worden onderschat.
VS schaft zware waarschuwingen af
De Amerikaanse medicijnwaakhond FDA besloot recent om de zwaarste risicowaarschuwing, de zogenoemde ‘zwarte doos’, van de verpakking van hormoonpreparaten te halen. Die waarschuwing dateert uit het begin van deze eeuw, toen een grote studie een verhoogd risico op borstkanker suggereerde. Later bleek echter dat de studie belangrijke beperkingen kende en niet representatief was voor alle vrouwen.
De AEEM juicht de Amerikaanse stap toe. “Het is gebaseerd op de huidige wetenschap, en eindelijk wordt erkend dat de voordelen van deze therapie bij de juiste vrouwen duidelijk opwegen tegen de risico’s,” aldus Presa. Hij roept ook de Europese en Spaanse gezondheidsautoriteiten op om hun richtlijnen te actualiseren.
Sneller ouder worden zonder oestrogeen
Volgens Guillermo Antiñolo, hoogleraar Gynaecologie aan de Universiteit van Sevilla, is de impact van oestrogeentekort op de gezondheid van vrouwen nog altijd onderschat. “De alternatieve keuze voor vrouwen die geen oestrogeen nemen, is sneller verouderen,” stelt hij.
In zijn boek La revolución del genoma femenino beschrijft hij hoe na de menopauze niet alleen opvliegers, maar ook geheugenverlies, stemmingswisselingen, gewichtstoename, botontkalking, hart- en vaatziekten en zelfs een verhoogd risico op alzheimer kunnen ontstaan. “De gezondheid van vrouwen keldert vanaf de vijftigste, puur door het wegvallen van oestrogenen,” legt hij uit.
Hij pleit ervoor om hormoontherapie standaard op te nemen in programma’s voor gezond ouder worden bij vrouwen.
Therapie op maat
Volgens de Spaanse Vereniging voor de Studie van de Menopauze zijn dit de belangrijkste aandachtspunten:
- Behandeling moet persoonlijk zijn: Elke vrouw is anders. Alleen een ervaren gynaecoloog kan de juiste hormooncombinatie en toedieningsvorm bepalen.
- Niet alleen tegen opvliegers: De therapie ondersteunt ook het hart, het metabolisme, de botten en het seksueel welzijn.
- Het juiste moment is belangrijk: De eerste tien jaar na de laatste menstruatie zijn ideaal voor de start van therapie.
- Verschillende toedieningsvormen mogelijk: Moderne orale middelen zijn veilig, maar transdermale opties (zoals pleisters of sprays) bieden extra veiligheid.
Spaanse artsen willen af van ‘hormoonfobie’
De AEEM hoopt dat Europa het Amerikaanse voorbeeld volgt. “We moeten af van die hormoonfobie,” stelt Presa. “Paracetamol heeft ook risico’s, maar daar ligt niemand wakker van. Alles draait om context.”
Tegenstanders in de VS waarschuwen dat het schrappen van waarschuwingen onverstandig is, omdat sommige vrouwen wel degelijk risico lopen, bijvoorbeeld bij een erfelijke aanleg voor borstkanker of een voorgeschiedenis met bloedklonters. Maar voor de meerderheid van de vrouwen zou hormoontherapie weleens een sleutel kunnen zijn tot een gezonder en prettiger ouder worden.
Gratis biologische menstruatieproducten voor alle vrouwen in Catalonië