Else Beekman
Spanje behoort tot de koplopers op het gebied van gendergelijkheid in Europa. Met een score van 76,7 op de Gender Equality Index 2024 staat het land stevig op de vierde plaats binnen de EU. Het land ziet alleen Zweden, Denemarken en Nederland boven zich. Deze positie is te danken aan jarenlange beleidsmaatregelen die vrouwen meer invloed en gelijke kansen hebben gegeven. Na Spanje volgt België met een score van 76,1 de hekkensluiter van de top vijf.
Dat is een mooie boodschap in het licht van de Internationale Vrouwendag die jaarlijks op 8 maart wordt gevierd. Op deze dag wordt aandacht gevraagd voor de rechten en positie van vrouwen wereldwijd. Ook wil men bewustwording creëren over de ongelijkheden en uitdagingen waarmee zij nog steeds geconfronteerd worden. De dag dient als platform voor veel organisaties, beleidsmakers en politici om thema’s zoals economische zelfstandigheid, empowerment, seksueel geweld, zorg en arbeid, discriminatie en racisme onder de aandacht te brengen. Die kunnen verheugd zijn over Spanje’s goede positie en lichte stijging van de laatste jaren op de Gender Equality Index. Al blijven er genoeg punten over die beter kunnen.
Een opvallend aspect van Spanje’s prestaties is de hoge score in het domein ‘macht’, met 82,0 punten, wat het land de derde plaats in de EU oplevert. Deze score weerspiegelt de aanzienlijke vertegenwoordiging van vrouwen in zowel politieke als economische besluitvormingsposities. In de politieke sfeer scoort Spanje 87,2 punten, waarmee het de vierde plaats inneemt en een stijging van één positie sinds 2021 laat zien. Op economisch gebied behaalt Spanje 80,7 punten, een stijging van 1,6 punten ten opzichte van het voorgaande jaar, wat de tweede plaats in de EU betekent.
Verbeteringen op financieel gebied
Het domein ‘geld’ toont de grootste vooruitgang, met een stijging van 1,2 punten sinds 2021. Deze verbetering heeft Spanje geholpen om van de 17e naar de 16e plaats te stijgen in dit specifieke domein. Deze vooruitgang is voornamelijk toe te schrijven aan een verbetering van de economische situatie van vrouwen, wat wijst op een positieve trend in financiële gelijkheid.
Uitdagingen op de arbeidsmarkt
Ondanks de algemene vooruitgang blijft het domein ‘werk’ een aandachtspunt. Met een score van 75,6 punten staat Spanje op de 18e plaats in de EU, een daling van één positie sinds 2021. Binnen dit domein scoort Spanje 83,1 punten op het subdomein ‘participatie’, wat het land op de 22e plaats plaatst. Dit suggereert dat er ruimte is voor verbetering in de arbeidsparticipatie van vrouwen en de kwaliteit van werk.
Langetermijnperspectief op gendergelijkheid
Ondanks de positieve ontwikkelingen geeft het Closingap-rapport aan dat Spanje, met het huidige tempo van verandering, nog 37 jaar nodig heeft om volledige gendergelijkheid te bereiken. Er blijven uitdagingen op het gebied van arbeidsparticipatie en werkkwaliteit. Wel bemoedigend zijn de verbeteringen in financiële gelijkheid en vertegenwoordiging in besluitvormingsposities.
In dit opzicht heeft de oprichting van het ministerie van Gelijkheid door de regering van premier Pedro Sánchez een significante rol gespeeld. Dit ministerie heeft diverse beleidsmaatregelen geïmplementeerd die hebben bijgedragen aan de hoge scores van Spanje op de Gendergelijkheidsindex. Zo werden er wettelijke maatregelen ingevoerd die gelijkheid tussen mannen en vrouwen in besluitvormingsposities bevorderen. Een voorbeeld hiervan is de wet die vereist dat minstens 40% van de bestuursleden in beursgenoteerde bedrijven en politieke partijen van het ondervertegenwoordigde geslacht is. Dit heeft geleid tot een toename van vrouwelijke vertegenwoordiging in zowel de politieke als de economische sectoren.
Een ander baanbrekend initiatief van dit ministerie is de invoering van het menstruatieverlof, waarmee Spanje het eerste Europese land werd dat vrouwen met ernstige menstruatieklachten wettelijk recht geeft op betaald verlof. Daarnaast hebben initiatieven zoals het bevorderen van loontransparantie en gelijke kansen op de arbeidsmarkt geleid tot verbeteringen in andere domeinen van de index, wat de algehele positie van Spanje verder heeft versterkt.