Spanje koploper binnen Europa op gebied van fotovoltaïsche energie

door Elize van LoonElize van Loon
hernieuwbare energie

In Spanje groeide fotovoltaïsche energie in 2024 bijna twee keer zo snel als het Europese gemiddelde, volgens een onderzoek naar hernieuwbare energie binnen Europa. Energiedenktank Ember voerde het onderzoek uit.

Hernieuwbare energiebronnen hebben hun “razendsnelle” opmars in de Europese Unie in 2024 voortgezet. Fotovoltaïsche opwekking heeft vorig jaar voor het eerst steenkool ingehaald. En windenergie haalde gas voor het tweede jaar op rij in.

Veranderingen in elektriciteitssysteem in 2024

Het rapport, het eerste dat een volledig beeld geeft van de veranderingen in het elektriciteitssysteem in 2024, laat zien dat zonne-energie 11% van de elektriciteit in de EU-27 opwekt, terwijl kolen voor het eerst onder de 10% zakken. In Spanje zal fotovoltaïsche energie tot 2024 twee keer zo snel groeien als het Europese gemiddelde, volgens een onderzoek van energiedenktank Ember.

Record voor fotovoltaïsche energie in Spanje

Hernieuwbare energiebronnen hebben hun “razendsnelle” opmars in de Europese Unie in 2024 voortgezet. Fotovoltaïsche opwekking heeft vorig jaar voor het eerst steenkool ingehaald, en windenergie haalde gas voor het tweede jaar op rij in.

Veranderingen in elektriciteitssysteem in 2024

Het rapport, het eerste dat een volledig beeld geeft van de veranderingen in het elektriciteitssysteem in 2024, laat zien dat zonne-energie 11% van de elektriciteit in de EU-27 opwekt, terwijl kolen voor het eerst onder de 10% zakken. In Spanje zal fotovoltaïsche energie tot 2024 twee keer zo snel groeien als het Europese gemiddelde, volgens een onderzoek van energiedenktank Ember.

Record voor fotovoltaïsche energie in Spanje

Volgens Ember is de opkomst van zonne-energie “razendsnel”. Deze energie groeit in alle EU-landen. In Spanje heeft fotovoltaïsche energie vorig jaar een recordhoogte bereikt: het is goed voor 21% van de elektriciteit, bijna het dubbele van het Europese gemiddelde (11%). In 2023 was dat nog 17%. Spanje kende voor het tweede achtereenvolgende jaar de grootste groei van deze energie, met 11 TWh meer. Daniel Pérez, expert hernieuwbare energie, benadrukt dat “Spanje 50% meer zonneschijn dan Duitsland heeft en een supermacht kan worden”.

Spanje is daarmee het land met het op twee na hoogste aandeel van deze energiebron in de elektriciteitsmix (na Hongarije en Griekenland) en het op een na hoogste aandeel in de totale opwekking (na Duitsland).

Europese markt

Binnen Europa blijft kernenergie koploper; het genereert 24% van de elektriciteit. Daarna volgt windenergie, goed voor 17% van de mix. Gas blijft, voor het vijfde achtereenvolgende jaar, dalen tot 16%.

Het beeld is radicaal anders dan in 2019, toen de EU de Europese Green Deal aannam. Toen stonden gas en steenkool op de tweede en derde plaats in de energiemix, maar door de grote daling van deze laatste energiebron, de meest vervuilende, is het aandeel gedaald naar de zesde plaats, waardoor het einde nadert.

“Fossiele brandstoffen verliezen hun dominante positie in de energievoorziening van de EU”, zegt Chris Rosslowe, analist bij Ember en hoofdauteur van het rapport. “Bij de start van de Europese Green Deal in 2019 dachten niet veel mensen dat de energietransitie in de EU zo ver zou komen als nu.” De uitstoot van de energiesector is gehalveerd ten opzichte van de piek in 2007, terwijl hernieuwbare energie nu bijna de helft van de elektriciteit in de EU opwekt.

De Europese Unie vermindert haar afhankelijkheid, maar slaagt er niet in om van het Russische gas af te komen.

Windenergie blijft groeien, maar versnelling is nodig

Windenergie consolideert zijn positie als de op één na belangrijkste energiebron, hoewel de inzet ervan achterblijft bij de Europese doelstellingen en nationale plannen. Volgens Rosslowe moet de windcapaciteit tegen 2030 verdubbeld zijn ten opzichte van 2024 om deze doelstellingen te halen.

Naast de groei in wind- en zonne-energie, blijft kernenergie zich herstellen van de ongekende bezuinigingen in Frankrijk in 2022 en groeit met 5%, en waterkracht neemt toe met 10% tot een fractie van 13% van de mix, dankzij bovengemiddelde regenval. Samen zijn schone energiebronnen goed voor 71% van de opwekking.

Europa bespaart bijna 60 miljard aan fossiele import

Door de inzet van wind- en zonne-energie in de afgelopen vijf jaar is de EU minder afhankelijk geworden van energie-import uit niet-EU-landen, wat ook betekent dat ze minder afhankelijk is van volatiele prijzen, zoals met name te zien is sinds de Russische invasie in Oekraïne. Ember schat dat Europa is gestopt met het importeren van 92 miljard kubieke meter gas en 55 miljoen ton kolen, wat een besparing oplevert van 59 miljard euro.

Hierdoor kan het blok “de kwetsbaarheid van het blok voor prijsschommelingen van fossiele brandstoffen verminderen”, aldus Beatrice Petrovich, analist bij de denktank. Bovendien zal de EU met een nieuw systeem op basis van hernieuwbare energiebronnen “de klimaatcrisis aanpakken en betaalbare energie leveren aan haar huishoudens en bedrijven”.