Else Beekman
Spanje heeft in 2024 een historisch hoogtepunt bereikt op het gebied van duurzame energie. Maar liefst 75% van de elektriciteitsproductie in het land was dit jaar afkomstig van emissievrije bronnen.
De Spaanse energiemix wordt steeds duurzamer dankzij een combinatie van wind-, zonne-, waterkracht- en kernenergie. Windenergie blijft de belangrijkste speler, goed voor 23% van de totale elektriciteitsproductie. Kernenergie volgt met 19,5%, terwijl zonne-energie (fotovoltaïsch en thermisch) samen 18,4% levert. Waterkracht sluit de rij met 13%, wat mogelijk werd dankzij een minder droog jaar.
Opvallend is dat kernenergie, ondanks de problematiek rond kernafval, als groene stroom wordt beschouwd en een sleutelrol speelt in het halen van deze doelen. Tegelijkertijd blijft de afhankelijkheid van gascentrales (13%) een struikelblok vanwege de uitstoot van broeikasgassen.
De groei van zonne-energie
Zonne-energie heeft de afgelopen jaren een spectaculaire groei doorgemaakt. In 2009 bedroeg de geïnstalleerde capaciteit nog slechts 3.392 MW, goed voor 2,2% van de totale elektriciteitsproductie. In 2024 is dat gestegen naar maar liefst 31.303 MW, wat nu bijna 17% van de elektriciteit levert. Deze exponentiële groei benadrukt het succes van de investeringen in zonne-energie.
Obstakels om volledig groene stroom te bereiken
Hoewel Spanje goed op weg is, zijn er nog obstakels om een volledig emissievrije elektriciteitsproductie te bereiken. Het gebrek aan grootschalige opslagcapaciteit is een belangrijke uitdaging. Opslagtechnologieën zoals waterkracht met pompaccumulatie, batterijen en groen waterstof zijn ofwel nog in ontwikkeling, of vereisen aanzienlijke investeringen. Zonder voldoende opslag blijft Spanje afhankelijk van flexibele, maar vervuilende, gascentrales om pieken in de vraag op te vangen.
Daarnaast speelt de geplande sluiting van kerncentrales tussen 2027 en 2035 een cruciale rol. Kernenergie biedt een stabiele stroomvoorziening, en het wegvallen ervan zal moeten worden opgevangen door hernieuwbare, maar intermitterende bronnen zoals wind- en zonne-energie. Dit vraagt om een robuuster en flexibeler energiesysteem.
Een seizoensgebonden uitdaging
De productie van duurzame energie in Spanje is bovendien sterk afhankelijk van weersomstandigheden. Wintermaanden brengen minder zonuren, terwijl zomerse hittegolven kunnen leiden tot droogte en minder waterkracht. De variabele aard van zonne- en windenergie maakt het moeilijk om constant aan de vraag te voldoen. Geavanceerde opslag- en netwerkoplossingen zijn essentieel om deze schommelingen op te vangen.