Judith Goeree
Terwijl Spanje zich opmaakt voor het lange weekend rond Maria Hemelvaart op 15 augustus – een nationale feestdag – dreigt chaos op de luchthavens door stakingen bij grondafhandelingsbedrijven. Deze stakingen vallen samen met een van de drukste weekenden van het jaar, wat de impact voor reizigers aanzienlijk vergroot.
Twee stakingen, tientallen luchthavens getroffen
De stakingen zijn uitgeroepen door de Spaanse vakbond UGT en treffen twee grote spelers in de grondafhandeling: Azul Handling (in dienst van Ryanair) en Menzies Aviation (die werkt voor onder andere Emirates, British Airways, EasyJet, Turkish Airlines, Norwegian en Wizz Air). Beide stakingen raken essentiële diensten zoals bagageafhandeling en vliegtuigbevoorrading – cruciaal voor het functioneren van de luchtvaart.
De stakingen zijn als volgt vastgesteld:
- Azul Handling (Ryanair): vanaf donderdag 15 augustus, op vaste tijdstippen (5:00–9:00, 12:00–15:00 en 21:00–23:59), en mogelijk tot eind december.
- Menzies Aviation: stakingen op 16, 17, 23, 24, 30 en 31 augustus – de laatste drie weekenden van augustus, midden in de vakantiepiek.
In totaal kunnen 27 luchthavens worden getroffen, waaronder drukke vliegvelden als Alicante, Barcelona, Girona, Ibiza, Lanzarote, Málaga, Madrid, Palma de Mallorca, Santiago de Compostela, Sevilla, Tenerife Sur en Valencia.
Wat zijn de gevolgen voor reizigers?
Om de schade te beperken heeft het Spaanse ministerie van Transport minimumdiensten opgelegd. Die variëren per luchthaven en type vlucht:
Ryanair (Azul Handling)
- Internationale vluchten of vluchten van/naar de Canarische en Balearen: 75–85% minimumdiensten.
- Binnenlandse vluchten met alternatieve reis per trein/bus van ≥5 uur: 60%.
- Binnenlandse vluchten met alternatief <5 uur: 35%.
Menzies
- Internationale vluchten of vluchten naar eilanden: 76%.
- Binnenlandse vluchten met alternatief ≥5 uur: 60%.
- Binnenlandse vluchten met alternatief <5 uur: 36%.
De luchthavens waarvoor deze minimumdiensten gelden zijn:
Madrid-Barajas, Barcelona-El Prat, Santiago de Compostela, Alicante-Elche, Málaga-Costa del Sol, Sevilla, Ibiza, Palma de Mallorca, Tenerife Sur, Región de Murcia International Airport, Almería, Gran Canaria en Tenerife Norte.
In het algemeen geldt: hoe beperkter het alternatieve vervoer, hoe hoger het percentage van de dienstverlening dat gegarandeerd moet blijven.
Rechten bij annulering of vertraging
De Europese Verordening 261/2004 regelt compensatie en bijstand aan passagiers van vluchten die vertrekken vanuit een EU-luchthaven. Volgens de Spaanse consumentenorganisatie OCU hebben passagiers bij annulering van hun vlucht recht op:
- Terugbetaling binnen 7 dagen
- Alternatief vervoer of terugvlucht
- Vergoeding tot € 600, afhankelijk van afstand en omstandigheden
Let op: omdat de stakingen plaatsvinden bij externe dienstverleners (zoals Azul Handling en Menzies), kunnen luchtvaartmaatschappijen zich beroepen op “buitengewone omstandigheden” en zo onder financiële compensatie uitkomen. De voorwaarden verschillen per maatschappij. Wel kunnen passagiers gemaakte kosten voor eten, verblijf en vervoer terugvorderen als de vertraging of annulering hen tot wachten of overnachten dwingt.
Waarom wordt er gestaakt?
De stakingen hebben hun oorsprong in verschillende conflicten. Bij Azul Handling klagen werknemers over onregelmatige werktijden, het verplicht draaien van extra uren en het opleggen van sancties bij weigering. Daarnaast is er kritiek op het gebrek aan vaste contracten en het ontbreken van roosters die rekening houden met gezinsleven en de balans tussen werk en privé.
Bij Menzies Aviation draait het vooral om het niet naleven van afspraken over de overname van personeel en het uitblijven van salarisbetalingen. Sommige medewerkers zouden al vier maanden geen loon hebben ontvangen.
Kans op een akkoord
Volgens bronnen die bekend zijn met de gang van zaken, liggen de standpunten bij Ryanair verder uit elkaar en lijkt een snelle oplossing van het conflict weinig waarschijnlijk. In het geval van Menzies is de afstand tussen beide partijen kleiner, en het is niet uitgesloten dat werknemers en bedrijf tot een akkoord komen, waardoor mogelijk niet alle aangekondigde stakingsdagen daadwerkelijk doorgaan.
Wat zijn mijn rechten als passagier?
De Europese Verordening 261/2004 regelt compensatie en bijstand voor passagiers van vluchten die vertrekken vanaf een luchthaven in de EU. Volgens de Spaanse consumentenorganisatie OCU hebben reizigers bij annulering recht op:
- Terugbetaling binnen zeven dagen
- Een alternatief vervoer of terugvlucht
- Een compensatie tot €600, afhankelijk van afstand en omstandigheden
Omdat de stakingen plaatsvinden bij externe dienstverleners, kunnen luchtvaartmaatschappijen zich beroepen op “buitengewone omstandigheden” en compensatie weigeren. Wel kunnen passagiers gemaakte kosten voor eten, verblijf en vervoer terugvorderen als zij door de vertraging moeten wachten of overnachten.
Wat kun je als reiziger doen?
Reizigers die deze week van of naar Spanje reizen doen er goed aan zich goed te informeren. Controleer of je vlucht is gewijzigd of geannuleerd, en houd rekening met vertragingen bij de bagageafhandeling Alternatieven zijn beperkt, zeker op routes naar de eilanden, en compensatie is niet vanzelfsprekend: luchtvaartmaatschappijen beroepen zich vaak op overmacht. Wie goed geïnformeerd vertrekt, voorkomt onaangename verrassingen — al blijft het wrang dat de stakingen juist plaatsvinden in de drukste weken van het jaar, als miljoenen reizigers onderweg zijn.
Bronnen: El País, AS, Información
Ryanair past maten voor handbagage aan