Else Beekman
Zes maanden na de fatale DANA-overstromingen in de regio Valencia, veroorzaakt door extreme regenval, zijn de sporen nog diep. De ramp eiste 227 levens, één persoon is nog vermist, trof 78 gemeenten, raakte 300.000 mensen en veroorzaakte meer dan 17 miljard euro aan schade. Terwijl delen van de regio hun ritme hervinden, worstelen anderen nog dagelijks met verlies, bureaucratie en een langzaam herstel.
Tgelijkertijd loopt er een omvangrijk juridisch onderzoek naar de rol van de autoriteiten, met name regiopresident Carlos Mazón. Op maandag 28 april werden velen weer met hun ellende geconfronteerd toen de stroom urenlang uitviel vanwege de nationale stroomstoring. De getroffen gemeenten zaten na de DANA-overstromingen ook dagenlang zonder stroom en afgesloten van communicatiemogelijkheden.
Herstel in getroffen wijken
In de afgelopen maanden hebben brandweerlieden, militairen, overheden en burgers aanzienlijke inspanningen geleverd om de schade van de DANA-overstromingen te herstellen. Zo heeft de gemeente Valencia bijna 3.500 beschadigde voertuigen verwijderd uit getroffen gebieden, waaronder La Torre, Castellar-l’Oliveral en El Forn d’Alcedo. Deze voertuigen lagen tijdelijk opgeslagen op 25 locaties, die inmiddels zijn gesloten en opgeruimd.
De stad Valencia functioneert grotendeels weer normaal, met heropende diensten en toeristische attracties. Echter, in sommige wijken en natuurgebieden, zoals het Albufera Natuurpark, zijn de herstelwerkzaamheden nog gaande.
Slachtoffers uit getroffen dorpen aan het woord
Dolores verloor haar man, twee zonen en drie honden
Voor sommige slachtoffers zijn zes maanden niets en lijkt alles alsof het gisteren gebeurde. Hun wonden zijn nog lang niet geheeld. El País sprak met enkele van hen. Zo verloor Dolores Ruiz uit Xirivella haar man en twee zonen toen het water hun woning in Chiva overspoelde. Ook hun drie honden werden door het water meegesleurd. Ze woont nog altijd in dezelfde verwoeste woning, ontvangt psychologische hulp en strijdt onvermoeibaar voor gerechtigheid tegenover de autoriteiten die volgens haar nalatig handelden en geen tijdige noodmelding stuurden. Haar gezinsleden stierven ruim twee uur voordat de noodmelding binnenkwam.
Ramñon verloor zijn vader en leeft in beschadigde woning
Ook Ramón Farinós uit Alfafar, die zijn 76-jarige vader verloor, leeft nog steeds in een beschadigd huis zonder fatsoenlijke voorzieningen. Bovendien voert hij een bureaucratische strijd voor uitbetaling van tienduizenden euro’s aan schadevergoedingen waarop hij recht heeft. “Ik leef met kapotte ramen en heb amper meubels”, zegt hij. “Mijn kinderen hebben het erg koud gehad deze winter.” Farinós hoort bij de 22% van de getroffen huishoudens die nog geen cent aan schadevergoeding hebben ontvangen. Gelukkig krijgt hij veel steun van de onderdelenfabriek van Ford waar hij werkt.
Rafael ziet dagelijks getraumatiseerde kinderen
In Paiporta schetst Rafael Ramos, voorzitter van een oudervereniging, een schrijnend beeld: kinderen konden maandenlang niet naar school, sommigen kampen nog steeds met trauma’s omdat familieleden zijn overleden of hun thuis zwaar beschadigd is. Nog steeds zijn twee scholen gesloten en krijgen de leerlingen les verspreid over de omgeving.
Juridisch onderzoek naar overheidsverantwoordelijkheid
Het juridische onderzoek naar de ramp is in volle gang. Rechter Nuria Ruiz Tobarra onderzoekt mogelijke nalatigheid van de regionale autoriteiten. Er zijn al 250 getuigen gehoord en ongeveer 40 aanklachten ingediend. De focus van het onderzoek ligt op het falen van de overheid om tijdig te waarschuwen en adequaat te reageren op de overstromingen. Het gaat met name in het gebied rond de Barranco del Poyo.
Emilio Argüeso, voormalig secretaris van Noodhulp, erkende dat het een fout was om brandweerlieden terug te trekken uit kritieke gebieden tijdens de overstromingen. De aanklager van Valencia ondersteunt het onderzoek naar mogelijke strafrechtelijke verantwoordelijkheid van president Mazón, met beschuldigingen variërend van nalatige doodslag tot plichtsverzuim.
Zevende protest geannuleerd door stroomuitval
Op maandag 28 april 2025 zou in Valencia de zevende manifestatie plaatsvinden tegen de aanpak van de DANA door president Mazón. De demonstratie, georganiseerd door een groeiende groep nabestaanden en activisten, moest echter kort van tevoren worden afgelast vanwege de grootschalige stroomstoring. De organisatoren konden daardoor de veiligheid van de deelnemers niet garanderen door het wegvallen van straatverlichting en communicatiemiddelen. Ondanks dat dit protest niet doorging, blijft de maatschappelijke druk op de regiopresident groot. Voor de komende weken zijn nieuwe acties aangekondigd.
President Mazón onder vuur
President Carlos Mazón staat onder zware politieke druk vanwege zijn handelen tijdens de ramp. Zijn verklaringen over zijn aanwezigheid en acties op de dag van de overstromingen zijn meerdere keren aangepast en bleken vaak tegenstrijdig. Zo gaf hij aanvankelijk aan om 19:00 uur aanwezig te zijn geweest bij het coördinatiecentrum, maar later bleek uit camerabeelden dat hij pas om 20:28 uur arriveerde.