Else Beekman
Een massale stroomuitval heeft maandag aan het begin van de middag heel Spanje, Portugal en Andorra zonder stroom gezet. Miljoenen huishoudens, bedrijven en diensten zijn door deze plotseling storing getroffen. De storing lijkt zich ook uit te breiden naar delen van Frankrijk. Met man en macht wordt gewerkt aan een oplossing en het Instituut voor Cyberveiligheid onderzoekt of het om een cyberaanval gaat.
Rond 12.30 uur viel in een groot deel van het Iberisch schiereiland plots de elektriciteit uit. Het Spaanse elektriciteitsnetwerk Red Eléctrica Española (REE) meldde kort daarna dat herstelplannen in gang zijn gezet, maar de oorzaak van de storing nog niet te hebben achterhaald. “Alle middelen worden ingezet om het probleem te analyseren en zo snel mogelijk op te lossen,” aldus REE.
De Spaanse Verkeersdienst DGT adviseert burgers zich zo min mogelijk te verplaatsen, aangezien verkeerslichten niet werken en er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan.
Openbaar vervoer plat en verkeer ontregeld
De situatie zorgt voor aanzienlijke verstoringen: treinen, inclusief de hogesnelheidslijn AVE, zijn stilgevallen. Ook de metro’s van onder andere Madrid en Barcelona zijn geëvacueerd. Politie moet overal het verkeer regelen, omdat stoplichten niet werken.
Aena meldt dat er incidenten op luchthavens kunnen optreden als gevolg van de stroomuitval. Passagiers wordt aangeraden contact met hun luchtvaartmaatschappij op te nemen, indien mogelijk. RTVE meldde om 14:18h dat vliegveld Madrid wel functioneert. Metro Madrid bevestigde de volledige stillegging van zijn netwerk, terwijl passagiers in Barcelona door de tunnels worden begeleid.
Naarmate de stroomuitval langer duurt, besluiten volgens nieuwszender RTVE ook diverse supermarkten hun deuren te sluiten.
Problemen met communicatie en mobiel internet
Naast het uitvallen van de stroom melden veel gebruikers dat ook hun mobiele data- en wifinetwerken niet werken. Dit maakt de communicatie voor hulpdiensten en stroombeheerders erg lastig. Medewerkers van REE kunnen naar verluidt hun telefoons niet gebruiken om de storing te coördineren.
Op de website van REE is te zien hoe de vraag naar elektriciteit rond het middaguur volledig instortte, weergegeven door een abrupte daling in hun grafiek.
Effect op openbare diensten
In de meeste ziekenhuizen zijn noodgeneratoren aangeslagen om essentiële zorg te kunnen blijven leveren. In Atocha-station in Madrid zijn evacuaties begonnen, omdat het treinverkeer volledig is stilgelegd. ADIF, de beheerder van de spoorinfrastructuur, bevestigde dat het volledige netwerk getroffen is.
In Portugal heeft energieleverancier EDP bevestigd dat ook daar het volledige land kampt met een apagón general. De regering van het buurland spreekt van een Europees fenomeen en sluit een cyberaanval niet uit. Ook de president van de Zuid-Spaanse regio Andalusië wees op een cyberaanval als mogelijke oorzaak. Hij baseerde zich op informatie afkomstig van het Andalusische centrum voor cyberveiligheid. De situatie in de Spaanse eilandengroepen Balearen en Canarische Eilanden is vooralsnog stabiel: daar lijkt het elektriciteitsnet niet getroffen.
Onzekerheid over herstel
Op dit moment is er geen duidelijkheid over wanneer de stroomvoorziening zal zijn hersteld. Endesa, een van Spanje’s grootste energiebedrijven, zegt dat men wacht op instructies van REE, maar kan nog geen tijdschema geven. De luchthavens, waaronder El Prat in Barcelona, functioneren op dit moment nog normaal.
De Spaanse premier Pedro Sánchez is naar het controlecentrum van REE gegaan, samen met de derde vicepresident en de minister van Ecologische Transitie, Sara Aagesen, om uit eerste hand het laatste nieuws over de situatie te krijgen. “De regering probeert de oorsprong en de omvang van deze stroomuitval te achterhalen en zet alle middelen in om het zo snel mogelijk op te lossen”, aldus informeert La Moncloa.
Het laatste nieuws om 14h was dat een incident in het zuidossten van Frankrijk op de berg Alaric een hoogspanningskabel tussen Perpignan en Narbona heeft beschadigd en dit mogelijk de oorzaak kan zijn, volgens berichtgeving van het nationale Portugese elektriciteitsbedrijf REN.
Lees ook: Madrid test revolutioaire regensimulator tegen overstromingen