Else Beekman
Op 6 december, tijdens de viering van de Dag van de Grondwet, eert Benidorm Rafael Ferrer Meliá met de Medalla Corporativa. De stad erkent hiermee zijn cruciale rol tijdens de watercrisis van 1978 en zijn blijvende invloed op het waterbeheer in de regio. Daarom werd hij ook bij velen bekend als de ‘alcalde del agua’, waterburgemeester.
Rafael Ferrer Meliá werd in 1978 burgemeester van Benidorm. Die functie zou hij uiteindelijk slechts 377 dagen uitvoeren, maar in die korte tijd doorleefde hij wel een van de grootste uitdagingen in de geschiedenis van de stad. Er heerste extreme droogte en die bracht de drinkwatervoorziening in gevaar.
Wat gebeurde er tijdens de watercrisis van 1978?
De watercrisis van 1978 ontstond na een uitzonderlijk droge periode waarin er maandenlang nauwelijks regen viel in de provincie Alicante. De traditionele bronnen en opslagsystemen konden de groeiende vraag naar water in Benidorm, dat toen al flink in opkomst was als toeristische bestemming, niet meer aan. De situatie werd nijpend: hotels, huishoudens en landbouwers kregen te maken met ernstige tekorten. Inwoners moesten spaarzaam omgaan met elke druppel, en water werd per tankwagen aangevoerd.
De redding kwam uit het binnenland, van het bergdorp Beniardà, dat water afstond uit zijn eigen reservoir. Dankzij onderhandelingen, onderlinge solidariteit en de daadkrachtige inzet gericht op samenwerking van Ferrer Meliá als verbindende kracht, kon de stad deze moeilijke maanden doorkomen zonder dat er een totale ontwrichting plaatsvond. Het was een wake-up call voor de regio, en het begin van structurele veranderingen in het waterbeheer.
Benidorm is derde stad wereldwijd met meest efficiënt waterbeheer
Basis voor modern waterbeheer
Hoewel Ferrer Meliá maar iets meer dan een jaar in functie was, was zijn erfenis blijvend. Hij zette belangrijke plannen in gang voor het zogenoemde ‘integrale waterbeheer’ dat nog altijd als voorbeeld geldt. Deze plannen zijn later door zijn opvolgers uitgevoerd, maar kwamen voort uit zijn vooruitziende blik en bestuurlijke inzet. Vandaag de dag geldt Benidorm zelfs als derde stad ter wereld met het meest efficiënte waterbeheer, na Tokio en Singapore.
De gemeenteraad van Benidorm stemde unaniem in met het eerbetoon. In de officiële verklaring spreekt de raad van “dienstbaarheid en toewijding” en “een burgemeester die het verschil maakte”.
Historische rol in Spaanse democratie
Naast zijn inzet tijdens de watercrisis speelde Ferrer Meliá ook een rol bij twee belangrijke momenten in de Spaanse democratie. Hij was burgemeester tijdens het referendum over de Spaanse Grondwet van 1978 én bij de eerste democratische gemeenteraadsverkiezingen in 1979.
Ferrer Meliá was de laatste burgemeester van Benidorm onder het oude regime. Desondanks was hij een van de eersten die pleitte voor directe verkiezingen van lokale bestuurders en deze visie liep vooruit op de democratische veranderingen in het land.
Benidorm pioniert met woontorens met zonneglas
Teruggetrokken, maar betrokken
Hoewel Ferrer Meliá vooral herinnerd wordt om zijn inzet tijdens de droogte, is hij niet de enige burgemeester die Benidorm mee vormgaf. Decennia eerder bracht Pedro Zaragoza Orts, burgemeester van 1950 tot 1967, een ware toeristische revolutie teweeg. Hij zette de ooit slaperige vissersplaats op de kaart door badmode toe te staan op het strand, internationale promotie te voeren en grootschalige hotelbouw te stimuleren. Ook stond hij aan de wieg van de hoogbouw die vandaag het silhouet van Benidorm bepaalt. Zijn vooruitstrevende aanpak legde het fundament voor Benidorm als populaire badplaats aan de Costa Blanca.
‘Waterburgemeester’ Rafael Ferrer Meliá
Ferrer Meliá verdween na zijn burgemeesterschap uit de actieve politiek. Toch bleef hij een betrokken burger en vooral trots op het feit dat Benidorm sindsdien nooit meer een ernstig watertekort kende. Zijn verbondenheid met de regio begon al jong via zijn werk bij het Canal Bajo del Algar en zette zich voort in zijn inzet voor gemeentelijke diensten als strandbeheer, infrastructuur en afvalwaterzuivering.
De Medalla Corporativa is hiermee niet alleen een symbolisch gebaar, maar ook een erkenning voor iemand die met visie en samenwerking een blijvend verschil maakte in Benidorm.