Else Beekman
Regelmatig kun je in de kranten lezen dat Spanje een van de snelst groeiende economieën van Europa heeft. Ook uit het nieuwste rapport van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) blijkt dat Spanje in 2025 met 2,9% zal groeien. In 2026 daalt die groei tot 2%. Daarmee blijft het land grote economieën als Duitsland, Frankrijk en Italië voor. Het IMF zelf onthult nu echter een duidelijke keerzijde aan dit positieve verhaal en aan deze zwakke plek wordt doorgaans weinig aandacht besteed.
Als geheel groeit het Spaanse bruto binnenlands product (bbp) sterk. Desondanks is het bbp per hoofd van de bevolking veel minder indrukwekkend. Dat cijfer toont hoe groot de welvaart gemiddeld per persoon is. In het geval van Spanje betekent het dat de gemiddelde inwoner er financieel niet op vooruit gaat en de levensstandaard dus niet stijgt. In 2025 zou dit cijfer met 1,6% stijgen, terwijl dat in 2026 nog slechts 0,8% is. Op dit vlak blijft Spanje juist achter bij landen als Italië, Japan en zelfs de eurozone als geheel.
Economische groei Spanje in eerste deel van 2023 overstijgt verwachtingen
Groei door immigratie
Het IMF wijst dit deels toe aan de bevolkingsgroei. Jaarlijks groeit de bevolking van Spanje met zo’n 500.000 personen en die groei is vooral het gevolg van immigratie. Deze nieuwe inwoners dragen wel bij aan de economische groei omdat ze in het land werken en consumeren, maar de welvaart per inwoner stijgt daardoor niet automatisch mee. Dat noemt het IMF een extensieve economische groei: er wordt meer geproduceerd doordat simpelweg meer mensen werken, niet doordat er efficiënter wordt gewerkt en per persoon meer wordt geproduceerd.
Productiviteit als ontbrekende schakel
Het echte probleem zit volgens economen in de lage productiviteitsgroei. Terwijl productiviteit (de hoeveelheid productie per gewerkt uur) dé sleutel is tot duurzame welvaart, blijft deze in Spanje al jaren achter. Zonder verbetering hiervan blijft het lastig om het inkomen per persoon substantieel te verhogen.
“Spanje lijkt op een oude stoomlocomotief,” stelt econoom Vicente Nieves, die het IMF-rapport analyseerde. “Ze gaat sneller door meer kolen op het vuur te gooien, maar de motor zelf wordt niet vernieuwd.”
Om de economie toekomstbestendig te maken, is een koerswijziging nodig. Meer investeren in onderwijs en innovatie, betere scholing van de beroepsbevolking, een sterkere positie van het mkb en een focus op sectoren met hoge toegevoegde waarde zijn essentieel.
Groei is niet altijd vooruitgang
De conclusie van het IMF-rapport is duidelijk: Spanje groeit wel, maar verbetert niet in gelijke mate het leven van zijn inwoners. De cijfers tonen een paradoxale situatie: economisch leider in Europa, maar geen garantie op een betere levensstandaard voor de gemiddelde Spanjaard. Het is een wake-upcall voor beleidsmakers om structurele hervormingen niet langer uit te stellen.
Afnemend toerisme zet economische groei Spanje onder druk