98% van de bijna honderd verschillende haaisoorten die in de Middellandse Zee leefden is inmiddels verdwenen uit dit gebied. De meeste haaien verdwenen als gevolg van de overbevissing en bijvangst. Agustí Torres van de ngo Shark Med maakt al twee jaar lang opnames van gewonde haaien en zag diverse verwondingen bij deze dieren, die uiteenliepen van ontwrichte kaken tot snijwonden van vishaken.
Geen officieel beschermde diersoort
De Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN) plaatste afgelopen jaar 17 haaisoorten op de rode lijst met dieren die met uitsterven worden bedreigd. Een daarvan is de blauwe haai, ook wel de neushaai genoemd, de haaiensoort die het meest voorkomt in de Middellandse Zee. Ondanks zijn indrukwekkende lengte van tweeënhalve meter en driehoekige gekartelde tanden, is deze haai ongevaarlijk voor de mens. De IUCN betreurt dat deze haaisoort niet wettelijk wordt beschermd, terwijl zijn voortbestaan geenszins zeker is.
De zogeheten drijvende beug die als vismethode in de Middellandse Zee wordt gebruikt, met duizenden vishaakjes die over een lengte tot wel 150 kilometer wordt uitgezet, is de voornaamste oorzaak van het verdwijnen van de blauwe haai. De meeste haaien vinden onopzettelijk de dood bij deze vismethode, maar ook wordt een deel van de haaien gevangen voor commerciële doeleinden. Spanje is binnen de EU zelfs marktleider in de import en export van de blauwe haai voor de consumptie.
Hoofd van de voedselketen
Aniol Esteban, directeur van Fundación Marilles, zet zich in voor het behoud het ecosysteem van de Middellandse Zee rondom de Spaanse Balearen. Volgens Esteban wijst de aanwezigheid van de haai op een gezond ecosysteem van de zee omdat de haai aan het hoofd staat van de voedselketen en deze in evenwicht houdt.
Andere haaisoorten die voorkomen in de Middellandse Zee, en dan met name in het gebied rond de Balearen, zijn de hamerhaai, de kortvinmakreelhaai, de haringhaai en de voshaai. 96% tot 99% van deze haaienpopulaties uit de eerste helft van de 20ste eeuw zijn inmiddels verdwenen. Shark Med en de Fundación Marilles hebben samen de Spaanse overheid gevraagd de visserijwet voor de Middellandse Zee aan te passen om de nu nog aanwezige haaien te beschermen. Ook is de regioregering van de Balearen gevraagd om de consumptie van haaienvlees aan banden te leggen. Haai staat hier niet zelden op het menu in de restaurants onder de naam “cuella” en is op veel plaatsen diepgevroren in de supermarkten te vinden.