Ze zijn op de vlucht voor armoede, oorlog, dorst en nu ook voor de pandemie die de planeet treft. Het gaat over wanhopige mensen van het armste continent ter wereld, Afrika, die zichzelf in gammele bootjes de Atlantische Oceaan op wagen om hun leven te riskeren. Als ze geluk hebben bereiken ze het land alleen of met hulp van de kustwacht. Hebben ze pech dan sterven ze door verdrinking of onderkoeling.
De Canarische Eilanden maken de ergste migratiecrisis van de afgelopen tien jaar door. Als hier niet snel iets aan wordt gedaan, zal het de ernstigste van de eeuw worden. De vorige crisis was in 2006. Toen kwamen meer dan 31.000 immigranten op de eilanden aan,
Tot 31 oktober dit jaar gaat het om 11.409 mensen. Hiervan kwamen 5.328 aan in de maand oktober. Het gemiddelde per dag was 171. In november is dat dagelijkse cijfer opgelopen tot ongeveer 400 mensen.
Alleen op zaterdag 15 november werden 445 immigranten aan boord van 17 boten gered. Hoewel de meerderheid van de immigranten mannen zijn, zijn er ook vrouwen – sommigen van hen zwanger – en minderjarigen. Sommige kinderen lopen door de straten of voetballen op sportvelden.
Opvang in hotels
Degenen die er al in zijn geslaagd om uit de haven te komen, hebben meer geluk. Zo’n twintig hotels op het eiland hebben hun deuren geopend voor immigranten. De regeringsdelegatie vervoert ze er in bussen heen met medewerking van de katholieke hulporganisatie Cáritas.
Hoteleigenaren kunnen voor elke immigrant die ze opvangen een dagelijks bedrag in rekening brengen bij de overheid. De hoogte van dat bedrag is niet bekend gemaakt. Bij gebrek aan buitenlandse toeristen zagen sommige de maatregel als welkome redding. Het aantal hotelovernachtingen op de Canarische Eilanden nam in september met 83 procent af ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. Dit blijkt uit gegevens van het Canarische Instituut voor Statistiek.
Immigranten kunnen in de hotels alleen gebruik maken van de kamers en de gemeenschappelijke ruimten zoals eetzalen, maar niet van andere faciliteiten zoals zwembaden of sportscholen. Bij aankomst moeten ze in quarantaine en zitten dan opgesloten in hun respectievelijke kamers.
De meeste immigranten die op de Canarische Eilanden arriveren, komen uit Marokko en Algerije, maar ook uit onder meer Guinee-Conakry, Senegal, Mauritanië, Nigeria of Mali. De ‘populariteit’ van de Canarische route nam in 2020 toe als gevolg van de strakke politiecontrole in de Straat van Gibraltar en in het centrale deel van de Middellandse Zee.
Het grootste drama speelt zich af op het eiland Gran Canaria in de haven van Arguineguín. Daar zijn een twintigtal tenten opgesteld waar immigranten kunnen worden verdeeld zodra ze hier voet aan wal zetten. Ze krijgen schone kleren en dekens. Ze krijgen drie snacks per dag. Ze slapen op de grond en het houden van veilige sociale afstand is er hier niet bij. Bij alle immigranten wordt een PCR-test afgenomen om te zien of ze al dan niet besmet zijn met Covid-19. Het gebied is afgebakend met een politiekordon met agenten en hekken. Voor pers is er geen toegang. Die moeten van een afstand verslag doen.
‘Een week lang zijn er in de haven al meer dan tweeduizend mensen. Het aantal is sinds eind augustus niet meer gestopt met groeien. Op 10 september waren het er 400. Op 22 oktober 1575. Afgelopen donderdag 2112.
Het cijfer fluctueert afhankelijk van degenen die aankomen en degenen die worden overgebracht naar geautoriseerde faciliteiten buiten het havengebied. Zeven Senegalezen hebben dit verboden gebied al 25 dagen niet verlaten. Zonder omkleden of douchen.
Humanitair drama
Arcadio Díaz Tejera, voormalig socialistische parlementslid, voormalig ombudsman van de Canarische Eilanden en nu hoofd van de rechtbank in Las Palmas is kritisch. Hij heeft de leiding over het Centrum voor de Internering van Buitenlanders (CIE) van Gran Canaria. ‘We kunnen hier spreken van een humanitair drama. Het bestaan van dat kamp op de pier is een schande. Op de Canarische Eilanden zijn er veel leegstaande faciliteiten, onderbenutte of niet meer gebruikte openbare gebouwen. Waarom worden die niet, net zoals in 2006, ingezet? Het is niet nodig om 2.000 mensen als vee op elkaar te laten leven. Als het in plaats van zwarte en arme mensen om blanke en rijke mensen zou gaan, was dit dan toegestaan? Nee. Het is een vertoning van racisme en classisme. De mensen hier krijgen een onmenselijke en vernederende behandeling die verboden is door het Mensenrechtenverdrag van 1950.’
De minister van Territoriaal Beleid, Carolina Darias, kondigde vrijdag aan dat de regering van Spanje haar immigratiebeleid op de Canarische Eilanden zal gaan steunen door extra politie en inlichtingendiensten in te zetten en door de diplomatieke- en ontwikkelingssamenwerking met Afrikaanse landen de versterken. Ook wordt de opvangcapaciteit op de eilanden verhoogd zodat er geen immigranten hoeven worden overgebracht naar het Spaanse vasteland.
Vanuit vluchtelingenhulporganisatie CEAR gelooft men dat het ‘een fout’ is om immigranten niet naar Spanje over te brengen. Tamara Santana argumenteert: ‘Het is nodig dat de rest van het land steunt het beheer van de immigratie. Het is dringend nodig een groot aantal van de migranten van de eilanden over te brengen naar het vasteland. Europa geeft de eilanden zo de rol van het hebben van een remmend effect op de immigratie naar het continent, zoals ook is gebeurd met de Griekse eilanden. Santana zegt dat CEAR de situatie in Arguineguin als ‘inhumaan’ bestempelt. ‘Maar het is niets willekeurigs. Het is al ruim twee maanden aan de gang. De regering kan niet de andere kant op blijven kijken.’