Deze week overleed een tweejarig meisje uit Mali aan de gevolgen van ernstige uitdroging, vier dagen na aankomst op de Canarische Eilanden. Een vrouw ligt nog in zorgwekkende toestand op de intensive care en nog eens elf minderjarige en zeven volwassen migranten zijn opgenomen in het ziekenhuis.
Steeds meer vrouwen en kinderen
In oktober van het afgelopen jaar vingen de Canarische Eilanden 2.006 alleenreizende minderjarige migranten op, inmiddels zijn dat er al 2.658. Directeur Alejandra Torres van het Universitair Ziekenhuis voor Moeder en Kind vertelt dat ze dit in 25 jaar tijd nog nooit heeft meegemaakt. “Het is uitzonderlijk dat de migranten die Spanje bereiken er zo slecht aan toe zijn. Het is ook voor het eerst dat er zo veel vrouwen en kinderen bij zijn. Dit oplopende aantal baart ons ernstig zorgen”, zegt Torres. Ook de woordvoerder van de UHNCR (Hoge Commissaris van de VN voor de Vluchtelingen) en de directeur van de Rode Kruis-nooddienst delen de zorgen over deze veranderende trend.
In het eerst kwartaal van dit jaar steeg het percentage jonge vrouwen onder de migranten van 5 naar 12 procent. Ook nam het percentage minderjarigen toe met 4 procent. Deze toename is onder andere een gevolg van de oorlog in Mali en de toename van het geweld in landen als Guinee Conakry. Ook zijn veel migranten op de vlucht voor geweld tegen vrouwen, gedwongen huwelijken of mensenhandel. De migranteopvang op de Canarische Eilanden is echter niet specifiek op de behoefte van deze groep mensen ingericht.
Protocollen voor vrouwen en kinderen
Zonder speciale protocollen voor deze migrantengroep worden vrouwen en jonge kinderen op dezelfde wijze opgevangen als de mannen, namelijk dat ze naar een tijdelijk onderkomen worden overgebracht om binnen 72 uur na aankomst officieel te worden aangehouden en verhoord door de politie. De moeder van de overleden Malinese peuter die na vier dagen in het ziekenhuis overleed, bleef als gevolg van dit protocol al deze dagen gescheiden van haar doodzieke kind. Pas op het allerlaatst werd zij naar het ziekenhuis gebracht.
De Spaanse ombudsman heeft eerder al het gebrek aan een protocol voor vrouwen en kinderen die op illegale wijze Spanje binnenkomen aan de kaak gesteld. In 2015 is een verzoek uitgebracht om het belang van de kinderen voorop te stellen. Voordat tot aanhouding wordt overgegaan, zo stelt de ombudsman, moet zeker zijn dat gezinsleden niet van elkaar gescheiden worden. Ook pleitte hij ervoor dat zwangere vrouwen en moeders met kinderen vrijgesteld worden van aanhouding.
Het komt echter nog steeds voor dat moeders en kinderen na aankomst in Spanje voor langere tijd uit elkaar worden gehaald. In oktober zijn zeker twaalf minderjarigen maandenlang gescheiden gebleven van hun ouders, nadat het provinciaal Openbaar Ministerie van Las Palmas daartoe besloten had. Alejandra Torres heeft woensdag bevestigd dat ouders van kinderen die in haar ziekenhuis worden opgenomen, zo snel mogelijk worden opgespoord en met hun kinderen herenigd.
Betere procedure voor kwetsbare groepen
De UHNCR dringt eveneens aan op een betere asielprocedure voor kwetsbare groepen als vrouwen en kinderen. “Deze groep migranten vlucht voor geweld en moet vervolgens een zware en risicovolle reis afleggen. Er moet meer hulp komen voor deze mensen en hun asielprocedure moet soepeler verlopen”, aldus de woordvoerder.
Onderzoek
De Spaanse veiligheidsdiensten zijn bezig met een onderzoek naar de boot waaop het inmiddels overleden meisje afgelopen zondag aankwam in Spanje. Op deze boot reisden 52 migranten, onder wie 29 vrouwen, 14 mannen en 9 kinderen. Al deze kinderen en één vrouw moesten opgenomen worden in een ziekenhuis. Volgens de Canarische Gezondheidsdienst kan de zorgwekkende toestand waarin de migranten aankwamen niet alleen veroorzaakt zijn door de bootreis. Mogelijk is de proviand voor onderweg door een aantal volwassen mannen op de boot inbeslaggenomen. Omdat de migranten door hun medereizigers worden bedreigd en moeilijk over de reis kunnen praten, verloopt dit politieonderzoek moeizaam.